Rus Baskısı Haberleri - Son Dakika Rus Baskısı Haber Güncel Gelişmeler

Rusya'nın dört Kırım Tatarı kadına uyguladığı baskı BM tarafından bir ilk olarak raporlandı

Birleşmiş Milletler (BM) Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu, 1 Haziran-30 Kasım 2025 dönemine ilişkin raporunda, işgal altındaki Kırım’da dört Kırım Tatarı kadının uydurma “terör” suçlamalarıyla tutuklanmasını kayda geçirdi. Raporda, Rus işgal yönetiminin Kırım Tatarlarına yönelik baskı politikalarının bir parçası olan sözde “Hizb-ut Tahrir Davası” kapsamında kadınların alıkonulmasının, ilk örnek olduğu vurgulandı. Raporda, sözde mahkemenin kapalı yapılan duruşmada Kırım Tatar kadınlar; Esma Nimetulayeva, Elvize Aliyeva, Fevziye Osmanova ve Nasibe Saidova hakkında tutuklama kararı verdiğini belirtildi. Kadınlardan birinin ise eşinin de siyasi tutsak olduğu ve beş çocuğun, anne ve babasız bırakıldığına dikkat çekildi. BM İzleme Misyonu bu durumun, Kırım Tatarı kadınların bu tür suçlamalarla karşı karşıya kaldığı bilinen ilk vaka olduğunu vurguladı. KIRIM’DAKİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİ SÜRÜYOR Raporda ayrıca işgal yönetiminin Kırım’da Rus yasalarını uygulayarak ifade özgürlüğünü sistematik biçimde kısıtladığı belirtildi. Raporda ele alınan dönemde 38 kişi (15 kadın ve 23 erkek) sosyal medya paylaşımları nedeniyle cezalandırıldı. Bu paylaşımlar arasında Ukrayna’ya destek ifadeleri, vatansever Ukrayna şarkıları ve işgal yönetimini eleştiren gönderiler bulunuyor. BM misyonu, Kırım’daki mahkemelerin “Rus ordusunu itibarsızlaştırma” iddiasıyla 209 kişiye (144 kadın, 65 erkek) ceza verdiğini açıkladı. Raporda son olarak, Kırım’daki çocuklara yönelik zorunlu “askeri-vatansever eğitim” uygulamalarının artırıldığına dikkat çekildi. 2025-2026 eğitim-öğretim yılı için okul müfredatındaki değişikliklerle söz konusu uygulamalara katılan çocukların yaşı 3’e indirildi.

Kırım’da Max baskısı: Ailelere ve öğretmenlere Rus casus mesajlaşma uygulaması dayatılıyor

İşgal altındaki Kırım’da okul yönetimlerinin, velileri ve eğitim çalışanlarını Rusya’ya ait devlet kontrolündeki mesajlaşma uygulaması Max’i kullanmaya zorladığı bildirildi. ZMINA İnsan Hakları Merkezi, bölgedeki kendi kaynaklarına dayandırdığı haberinde, uygulamayı kullanmayı reddeden veliler ve öğretmenlerin ciddi baskı gördüğünü aktardı. Yerel kaynaklara göre özellikle Akyar’da (Sivastopol) Max uygulamasının yüklü olmaması, öğretmenlere yönelik baskıya, işten çıkarma tehditlerine ve çocukların okuldan uzaklaştırılması yönünde uyarılara neden oluyor. Bazı okullarda öğrencilerin ve velilerin telefonlarının okula girişte kontrol edildiği de belirtiliyor. Sadece Rusya ve Belarus SIM kartlarıyla aktif hale getirilebilen Max’teki tüm yazışmaların Rus özel servisleri tarafından takip edilebildiğine dikkat çekiliyor. Bu durum, kullanıcılar için ciddi mahremiyet ve güvenlik riskleri doğuruyor. Her ne kadar Rus mevzuatında okulların bu uygulamayı zorunlu kılmasına dair bir hüküm bulunmasa da, işgal yönetimi eğitim kurumlarına tüm veli ve personel iletişim gruplarının Max’e taşınması yönünde baskı uyguluyor. Böylece okullar ile aileler arasındaki iletişim kanalları fiilen tek bir Rus devlet uygulamasıyla sınırlandırılıyor.

İşgalci mahkemeden bir Kırım Tatar kadınına 15 yıl hapis cezası

Kırım’da Rus işgal güçleri tarafından 2025 yılı mayıs ayında alıkonulan 37 yaşındaki Kırım Tatarı Niyara Ersmambetova’nın Kremlin kontrolündeki sözde mahkeme tarafından 15 yıl hapis cezasına çarptırıldığı öğrenildi. Kırım Tatar Kaynak Merkezi tarafından 7 Aralık 2025 tarihinde yapılan açıklamada, işgalcilerin Ersmambetova’yı güya “Ateş” adlı direniş hareketiyle iş birliği yapmakla ve Rus ordusuna ait yakıt depoları ile hava savunma mevzilerine ilişkin bilgileri iletmekle suçladı. Merkezin açıklamasına göre Rus savcı, son duruşmada Kırım Tatar kadını için 18 yıl hapis talep etti; ancak iki günlük müzakereden sonra işgalci mahkeme 15 yıl hapis ve ek olarak 1,5 yıl denetimli serbestlik cezası açıkladı. Öte yandan Kırım’ın sözde Yüksek Mahkemesinin 19 Kasım 2025 tarihli paylaşımında, duruşmanın “devlet sırrı içeren bilgiler” gerekçe gösterilerek kapalı yapıldığı belirtildi. Açıklamada Ersmambetova’nın, Rusya Ceza Kanunu’nun 275. maddesi uyarınca “devlete ihanet” suçundan suçlu bulunduğu ve çocuklarının yakın akrabaların bakımına verileceği ifade edildi. ANNE TUTUKLU, ÇOCUKLAR DEDENİN YANINDA Kırım'ın Seyitler (Nijnegorsk) bölgesi sakini iki çocuk annesi, 37 yaşındaki Kırım Tatarı Niyara Ersmambetova eczacı olarak çalışıyordu. Annesinin cenazesinden sadece bir hafta sonra alıkonulan Ersmambetova’nın geride bıraktığı 9 yaşındaki kızı ve 16 yaşındaki oğlu, II. grup engelli olan 70 yaşındaki dedeleriyle birlikte yaşıyordu. Alıkonulmadan önce Niyara Ersmambetova tüm aileyi geçindiriyordu. KIRIM TATAR KAYNAK MERKEZİNDEN KINAMA İşgal altındaki Kırım'da Niyara Ersmambetova ve diğer Ukrayna vatandaşlarına yönelik yasa dışı zulmü şiddetle kınayan Kırım Tatar Kaynak Merkezi, “Bu tür cezalar siyasi amaçlı olup, Rus işgal yapıları tarafından halkı sindirmek için kullanılıyor.” denildi. Ayrıca uluslararası toplumuna, yasa dışı olarak gözaltına alınan tüm Ukrayna vatandaşlarının derhal serbest bırakılması için Rusya’ya yönelik baskıyı artırma çağrısında bulunuldu.

İşgalciler Kırım Tatar araştırmacı ve sunucu Lenora Dyulber'i alıkoydu

Rus işgal güçleri, Kırım’ın Sudak kentinde yaşayan Kırım Tatar araştırmacı ve sunucu Lenora Dyulber’in evine baskın düzenledi. Evinde yapılan yasa dışı aramanın ardından işgalciler Dyulber’i alıkoyarak Akmescit’e (Simferopol) götürdü. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, bu sabah saat 05.00 civarında düzenlenen baskın ve aramanın ardından Lenora Dyulber’in işgalciler tarafından Akmescit'te bulunan FSB ofisine götürüldüğünü bildirdi. KTMM Başkanı, “İşgal altındaki Kırım'da bu kez tanınmış bir araştırmacı ve gazeteciye yönelik yeni bir baskın ve arama, Kırım Tatar halkının iradesini kırmak ve onları kendi vatanları Kırım’dan uzaklaştırmak amacıyla uygulanan baskı ve zulmün daha da arttığını gösteriyor.” ifadelerini kullandı. Çubarov, KTMM’nin durumu takip ettiğini ve Rus işgal makamlarının Kırım'da işlediği bir diğer suç hakkında Ukrayna ve uluslararası toplumu bilgilendireceğini belirtti. “İŞGALCİLERİN SİSTEMATİK BASKISI SÜRÜYOR” Öte yandan Kırım’daki yasa dışı baskını değerlendiren Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, “Kırım Tatar temsilcilerine ve bağımsız araştırmacılara yönelik bu yeni baskı, Kırım’da işgali kabullenmeyen ve susmayan herkese karşı yürütülen sistematik takibin sürdüğünün bir başka göstergesidir. Durumu takip ediyor ve uluslararası toplumu bu yeni baskı eylemine dikkat göstermeye çağırıyoruz.” dedi.

İşgalci mahkemeden 74 yaşındaki tarihçi Enver Seitmemetov'a para cezası

Rus işgali altındaki Kırım’da Kremlin kontrolündeki sözde mahkeme 74 yaşındaki tarihçi Enver Seitmemetov'u Rusya İdari Suçlar Kanunu'nun 13.48 maddesi (SSCB ile Nazi Almanyası'nın eylemlerini eşitleme) uyarınca suçlu bularak 2 bin ruble (Bin 100 TL) para cezasına çarptırdı. Kırım Dayanışması sivil teşkilâtının aktardığına göre, Enver Seitmemetov'un davası dün Akmescit’in sözde Kiyevskiy Bölge Mahkemesi görüldü. Savunmayı üstlenen Kırım Tatar avukat Edem Semedlayev, sözde mahkemenin savunmanın taleplerini reddettiğini aktararak, “Enver Aga, verilen para cezasına rağmen kendisini suçlu görmüyor." dedi. İŞGALCİLER TARİHÇİ HAKKINDA DAVA AÇTI İşgalci Rus güçleri, 25 Kasım 2025 tarihinde 74 yaşındaki tarihçi Enver Seitmemetov'un Bahçesaray'daki evine baskın düzenledi. Evinde yapılan aramanın ardından Kırım Tatarı Akmescit'te götürüldü. Daha sonra Seitmemetov’a Rusya İdari Suçlar Kanunu'nun 13.48 maddesi (SSCB ile Nazi Almanyası'nın eylemlerini eşitleme) çerçevesinde idari suçlama yöneltildiği öğrenildi. Suçlamanın, Kremlin kontrolündeki sözde Aşırıcılıkla Mücadele Merkezi memuru tarafından hazırlandığı belirtildi. Sözde Aşırıcılıkla Mücadele Merkezi memuru, 20 Kasım’da “Kırım Dayanışması” sayfasında 18 Mayıs 2020’de paylaşılan bir videoyu tespit etti; aynı video 18 Mayıs 2025’te sayfada yeniden paylaşılmıştı. 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı konusu ele alan videoyu işgalcilerin talebi üzerine “inceleyen” uzman O.V. Romanko’nun değerlendirmesine göre, videodaki röportajda Seitmemetov, 1944’te Kırım Tatarları, Rumlar ve diğer halkların zorla sürgün edilmesini “Nazi Almanyası liderliğinin suçlarıyla eşitliyor.” Bu değerlendirmeye dayanarak sözde Aşırıcılıkla Mücadele Merkezi, 74 yaşındaki Kırım Tatarı hakkında “SSCB ile Nazi Almanyası'nın eylemlerini eşitleme” suçlamasıyla dava açtı.

Kıyiv’de Yerli Halklar Kongresi: Rusya’nın politikaları Kırım’ın yerli halklarını yok olma tehlikesiyle yüz yüze bırakıyor

Ukrayna’da bu sene ilk kez düzenlenen Yerli Halklar Kongresi bugün Kıyiv’de gerçekleştirildi. Etkinlik kapsamında “Rus Silahlı Saldırganlığı Bağlamında Ukrayna’nın Yerli Halklarına Yönelik Tehditler” başlıklı panel düzenlendi. Panelde konuşmacı olarak Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırımçak halkı temsilcisi Tetyana Kosetska, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Kamu Diplomasisi ve İletişim Dairesi İnsani Girişimler Bürosu Başkanı Bohdan Movçan, Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı Temsilcisi Dmıtro Çuprına ve Rusya’nın Yerli Halkları Uluslararası Komitesi Üyesi Yana Tannagaşeva yer aldı. Panelin moderatörlüğünü ise Ukrayna Enstitüsü Başkan Yardımcısı Alim Aliyev üstlendi. “RUSYA’NIN POLİTİKASI YERLİ HALKLARI YOK ETMEYE ODAKLI” KTMM Başkanı Refat Çubarov, 2014’ten bu yana Rus işgalinin, yerli halklar için ölümcül sonuçlar doğurduğunu vurguladı. Rusya'nın politikasının, işgal yönetimine itaat etmeyen herkesi yerinden etmeyi amaçladığını belirten Çubarov, “Rusya bugün yerli halkları çok yönlü yöntemlerle yok ediyor; siyasi baskılar, dil yasakları, Kırım'a Rus vatandaşlarının yerleştirilmesi, keyfi tutuklamalar ve işkenceler bunun bir parçası.” dedi. KREMLİN’DEN BASKI GÖREN YERLİ HALKLARDAN DAYANIŞMA MESAJI Panele çevrim içi olarak katılan Rusya’nın Yerli Halkları Uluslararası Komitesi Üyesi Yana Tannagaşeva, Ukrayna’nın yerli halklarına destek vererek dayanışma mesajı iletti. Tannagaşeva, “Biz de Rusya’da ağır baskılar altında yaşayan topluluklarız ve Kırım Tatarlarının acısını iyi anlıyoruz. Bir gün Ukrayna ve Rusya yerli halkları olarak özgürlük ve onur içinde buluşacağımıza inanıyorum.” ifadelerini kullandı. Ayrıca Tannagaşeava panelde, Rusya’daki baskı altındaki halkların Ukrayna’ya yönelik ortak destek mektubunu okudu. Mektupta, Rus imparatorluğun baskı ve zulmünden kurtulma yönündeki ortak arzuya kararlılıkla desteklendiği vurgulandı. Tannagaşeava, "Yerli halkların haklarını, Ukrayna'nın bağımsızlığını destekliyor ve Rus imparatorluğuna karşı zafere inanıyoruz." dedi. KIRIMÇAKLAR YOK OLMA SINIRINDA: KIRIM’DA 200 KİŞİ KALDI Kırımçak halkı temsilcisi Tetyana Kosetska, Kırımçakların nüfusunun kritik seviyeye düştüğüne dikkat çekerek, “Bugün Kırım’da yalnızca 200 civarında Kırımçak kaldı; bu, bir 13 katlı apartmanda yaşayan kişi sayısıyla kıyaslanabilir. Gençler işgalden kaçıyor, yaşlılar ise geride kalıyor. Bu durum kuşaklar arası bağların kopmasına neden oluyor.” şeklinde konuştu. “UKRAYNA YERLİ HALKLARIN MARUZ KALDIĞI HAK İHLALLERİNİ ULUSLARARASI GÜNDEMDE TUTUYOR” Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Temsilcisi Bohdan Movçan, Ukrayna’nın Avrupa Konseyi, AGİT ve BM gibi kuruluşlarla iş birliğini artırarak yerli halkların Rus işgali altındaki Kırım’da 2014’den bu yana maruz kaldığı hak ihlallerinin uluslararası gündemde tutulduğunu belirterek, “Kırım Platformu ortakların çabalarını koordine etmeye, işgal bölgelerinde yaşanan hak ihlallerini belgelemeye ve Rusya tarafından yasa dışı olarak alıkonulan Ukrayna vatandaşı siyasi tutsakların serbest bırakılması için çalışmaya devam ediyor.” açıklamasında bulundu. EĞİTİM ALANINDA YENİ ADIMLAR: KIRIM TATAR DİLİ İÇİN MÜFREDAT GENİŞLETİLİYOR Eğitim ve Bilim Bakanlığı Temsilcisi Dmytro Çuprına ise Kırım Tatar dili ve kültürünün korunması için eğitim müfredatında kapsamlı değişiklikler yapıldığına dikkat çekerek, “Okullarda Kırım Tatar dili için daha fazla ders, yeni edebiyat eserleri ve modern eğitim materyalleri ekleniyor.” dedi.

Kırım’da insan hakları ihlallerinin yüzde 60’ından fazlası Kırım Tatarlarına yönelik

Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Üyesi Eskender Bariyev, 2017-2025 yılları arasında işgal altındaki Kırım’da 10 binden fazla insan hakları ihlali kaydedildiğini, bunların 6 binden fazlasının Kırım Tatarlarına karşı işlendiğini açıkladı. Sosyal medya üzerinden açıklama yapan Bariyev, Berlin’de 27-28 Kasım tarihlerinde düzenlenen Yerli Halklar Diyalog Platformu’na katıldığını bildirdi. Etkinlikte Rusya’daki yerli halkların durumu ve sürgündeki Rus demokratik güçleriyle iş birliğinin ele alındığını belirten Bariyev, “Bu tür etkinlikler, Kırım'daki gerçek durum ve yerli Kırım Tatar halkının temsilcilerine yönelik sistemli baskılar hakkında konuşmak için bir fırsattır.” dedi. Etkinlikte konuşan Bariyev’in aktardığına göre Rusya’nın kontrolündeki cezaevleri ve tutukevlerinde şu anda 176’sı Kırım Tatarı olmak üzere 316 Kırımlı siyasi tutsak alıkonuluyor. Tutsaklar arasında en az 41 kadın, 64 genç, 28 yaşlı ve 10 engelli kişinin yer aldığını belirten Bariyev, “2017–2025 yılları arasında işgal altındaki Kırım’da 10 binden fazla insan hakları ihlali kaydedildi. Bunların 6 binden fazlası Kırım Tatarlarına karşı işlendi.” ifadelerini kullandı. Ayrıca Bariyev Kırım Tatar Kaynak Merkezinin, işgal süresince toplam 477 kişinin siyasi nedenlerle tutuklandığını veya ceza davalarıyla baskı altına alındığını tespit ettiğini bildirdi. Bu vakaların 269’u ise Kırım Tatarlarına yönelik. Bununla birlikte işgal döneminde 32 kişi zorla kaybedildi; bu kişilerin 18’i Kırım Tatarıydı. Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı, işgalci yönetimin 2025 yılında en çok “casusluk”, “vatana ihanet”, "Numan Çelebicihan Taburuna katılım", Rus ordusunu “itibarsızlaştırma” ve “Hizb-ut Tahrir üyeliği” gibi suçlamaları kullanarak Kırım sakinlerini hedef aldığını belirtti. Bariyev, Kırım’ın işgalinin Kırım Tatar halkı için ağır sonuçlar doğurduğunu vurgulayarak, “Kırım'ın işgali, bir yandan Kırım Tatar halkı için büyük bir tehdit, diğer yandan ise dünyada daha görünür ve özne olma fırsatı. Pek çok şey Kırım Tatar halkının nasıl davrandığına bağlı. Ancak en ağır sonuç insan kaybıdır.” dedi.

İşgal altındaki Kırım’da son iki yılda 41 kadına yönelik yeni hukuksuz ceza davası

Kırım’daki insan hakları savunucuları, işgal altındaki yarımadada kadınlara yönelik baskı ve hukuksuzlukların son iki yılda dramatik biçimde arttığını bildiriyor. Kırım Tatar Kaynak Merkezinin, 25 Kasım 2025 tarihinde yaptığı açıklamaya göre, 2024-2025 döneminde kadınlara karşı açılan 41 yeni yasa dışı ceza davası tespit edildi. Bu sayı, işgalin başladığı 2014’ten bu yana kaydedilen toplam vakaların yarısından fazlasını oluşturuyor. Merkezin verilerine göre, 2014’ten bu yana Kırım’da en az 63 kadın hukuksuz şekilde ceza takibine uğradı. Ancak baskıların özellikle son iki yılda yoğunlaştığı belirtiliyor. Söz konusu 41 yeni vakanın, Rus işgal yönetiminin kadınlar üzerindeki baskısını sistematik olarak artırdığını gösterdiği ifade edildi. Kırım Tatar Kaynak Merkezi, 2024-2025 döneminde en az 10 kadının mahkûm edilerek cezaevlerine gönderildiğini, ikisinin ise gıyabında yargılanmaya başlandığını belirtti. Hak savunucuları, kadınların hiçbir kanıt olmadan alıkonulduğunu, uzun hapis cezalarına çarptırıldığını, çoğu kez onur kırıcı koşullarda tutulduğunu vurguluyor. Birçok kadının küçük çocuklarının bulunduğu, annelerinden koparılan ailelerin ağır travmalar yaşadığı aktarıldı. Bazı kadınların ise yalnızca siyasi görüşleri veya etnik kimlikleri nedeniyle özgürlüklerinden edildiği kaydedildi. Açıklamada, bu baskı artışının tesadüfî değil, “kasıtlı bir devlet politikası” olduğu ifade edilerek, “Her bir isim mahvedilen bir hayat, parçalanmış bir aile demek. Ancak aynı zamanda, Rus baskısının yok edemediği bir direniş ve onurun göstergesi.” denildi. Hak savunucuları, uluslararası toplumu Rusya üzerindeki baskıyı artırmaya; Ukrayna toplumunu ise bu kadınların sesini duyurmaya davet ederek, “Sessizlik de bir baskı aracıdır; onların hikâyelerini duyurmalıyız.” şeklinde vurguladı.

İşgalciler Kırım’da 8 kişiyi daha sözde “vatana ihanet” suçlamasıyla alıkoydu

Rusya’nın 2014’ten bu yana işgal altında tuttuğu Kırım’da baskılar artarak sürüyor. Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Üyesi Eskender Bariyev, Rus işgal güçlerinin yarımadada sekiz kişiyi daha uydurma “vatana ihanet” suçlamasıyla alıkoyduğunu bildirdi. Eskender Bariyev'im 26 Kasım’da sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamaya göre alıkonulan isimler şunlar: Andriy Bryukhanov, Taras Hudak, Enver Çavuş, Olha Tsiryk, Hlib Kutsenko, Anatoliy Revyut, Evelina Melnychuk ve Tetyana Dyakunovska. Rus işgal güçlerinin büyük baskısına rağmen Kırımlıların direnmeye devam ettiğini belirten Bariyev, “Bu insanlar tüm risklere rağmen direniyor çünkü özgür, demokratik ve bağımsız bir ülkede yaşamak istiyorlar.” dedi. Açıklamasında Kırımlıların Rusya’nın dayattığı kimlik, dil, bayrak ve yönetimi kabul etmediğini vurgulayan Bariyev, “Bu gözaltılar basit bir gerçeği gösteriyor: İşgal ne kadar uzun sürerse sürsün, Ukrayna vatandaşları Rus düzenini benimsemedi, işgalciyle iş birliği yapmadı ve Rusya yönetimi altında yaşamak istemiyor.” ifadelerini kullandı. Kırım Tatar Kaynak Merkezinin verilerine göre, işgalin başlangıcından bu yana Kırım’da, 268’i Kırım Tatarı olmak üzere en az 473 kişi siyasi tutuklama veya sözde ceza davaları kapsamında baskıya maruz kaldı.

#Rus Baskısı