Sadır Caparov Haberleri - Son Dakika Sadır Caparov Haber Güncel Gelişmeler

Kırgızistan’da seçim heyecanı: Parlamento seçimleri için aday gösterme süreci tamamlandı

Kırgızistan’da 30 Kasım 2025 tarihinde yapılacak erken parlamento seçimleri için aday gösterme süreci 30 Ekim akşamı itibarıyla sona erdi. Merkez Seçim Komisyonu, toplam 589 adayın başvuru yaptığını duyurdu. Komisyonu tarafından yapılan açıklamaya göre, 365 erkek ve 224 kadın olmak üzere toplam 589 aday, parlamento (Jogorku Keneş) seçimlerine katılmak için başvuruda bulundu. Adayların belgelerini 2 Kasım’a kadar sunmaları gerekiyor. Kayıt süreci 9 Kasım’a kadar sürecek, ardından 10 Kasım’da seçim kampanyası başlayacak. 30 Kasım'daki seçimlerde 4 milyon 287 bini aşkın seçmen için ülke genelinde ülke genelinde 2 bin 492 sandık kurulacak. YURT DIŞINDA 100 SANDIK KURULACAK Yurt dışında yaşayan Kırgız vatandaşları için 34 ülkede 97 sandık kurulacak. Kazakistan’da oy kullanma işlemleri, Astana’daki Kırgızistan Büyükelçiliği, Almatı’daki Başkonsolosluk ve Atyrau ile Karaganda’daki sandıklarda yapılabilecek. Son güncellemeye göre, yurt dışındaki sandık sayısı 100’e ulaşacak. Kazakistan’da Astana, Almatı (2 sandık), Atyrau, Karaganda, Şimkent ve Taraz şehirlerinde oy kullanılabilecek. YENİ OYLAMA SİSTEMİ TEST EDİLİYOR 30 Ekim itibarıyla ülke genelindeki tüm sandıklarda, daha önce 10 ve 20 Ekim’de denemesi yapılan yeni oylama sistemi test ediliyor. Sistem, seçim sürecinin daha şeffaf ve güvenli yürütülmesini hedefliyor. Kırgızistan Merkez Seçim Komisyonu, seçim sürecini izlemek üzere 29 uluslararası gözlemciyi akredite etti. Öte yandan, Kyrk Uuz siyasi partisi, seçim yarışından çekildiğini duyurdu. Kırgızistan Parlamentosu, 25 Eylül 2025’te kendini feshetme kararı aldı. Ardından 30 Eylül’de Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, 30 Kasım tarihinde erken seçim yapılmasına dair kararnameyi imzaladı.

Caparov: Kırgızistan iki buçuk yıl içinde kendi elektrik üretimini sağlayacak

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, ülkede enerji sektörünün son beş yılda iyileştiğini belirtti. Kırgızistan basını Kabar News'e konuşan Cumhurbaşkanı Caparov, 2020 yılında göreve gelmeden önce taahhütünü yerine getirdiğini belirterek, Narin bölgesindeki elektrik üretimi kısıtlamasını kaldırdığını kaydetti. AİLE DESTEĞİ TARİFESİ UYGULANIYOR Konuyla ilgili olarak Caparov, "Zorlu dağlık koşullarda yaşayan 190 bin tüketici için, kısıtlama olmaksızın kilovatsaat başına 1 somluk bir tarife getirildi. Şu anda bu tarife 1,37 som. Sosyal yardım alan düşük gelirli vatandaşlar için, 700 kilovatsaate kadar tüketimlerde kilovatsaat başına 50 tyiynlik tercihli bir 'Aile Desteği' tarifesi uygulanıyor." bilgisini verdi. KIRGIZİSTAN KENDİ ELEKTRİK ÜRETİMİNİ SAĞLAYACAK Reformla yolsuzluk ve hırsızlık ile mücadelede borçları önemli ölçüde azalttıklarının altını çizen Caparov, gelecek yıl borçları tamamen kapatmayı ve kâr elde etmeyi hedeflediklerini söyledi. Caparov, Kırgızistan'ın iki buçuk yıl içinde dışa bağımlılığa son vererek, elektrik üretimini kendisinin sağlayacağını belirterek, "Artık başka ülkelerden elektrik satın almayacağız ve ihtiyacımızı yerli kaynaklarla karşılayacağız. Kışın elektrik kesintilerinin artık yaşanmayacağına inanıyoruz." dedi.

BM’den Kırgızistan’a idam cezası uyarısı: “Uluslararası hukuka aykırı”

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Kırgızistan’da idam cezasının geri getirilmesine yönelik anayasa değişikliği teklifine karşı çıkarak, bu adımın Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme (ICCPR) ve Ek İhtiyari Protokol kapsamında ciddi bir ihlal teşkil edeceğini ifade etti. MUKAŞEVA OLAYI SONRASI REFERANDUM GÜNDEMDE Kırgızistan’da 17 yaşındaki Aysulu Mukaşeva’nın cinsel saldırıya uğrayarak öldürülmesi, kamuoyunda büyük tepki yarattı. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, bu olayın ardından cinayet ve cinsel suçlar için idam cezasının geri getirilmesini öngören anayasa değişikliği teklifini gündeme taşıdı. Teklifin ilerleyen haftalarda referanduma sunulması, ardından parlamento onayına gitmesi bekleniyor. “İDAM CEZASI CAYDIRICI DEĞİL" BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, “Kırgızistan yetkililerinin idam cezasını geri getirme planı arkasında yatan suçlar elbette dehşet vericidir ve bu suçlar karşısında adalet sağlanmalıdır. Ancak idam cezasının ağır suçları önlediğine dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Cinsel şiddet dâhil olmak üzere şiddet suçlarına karşı alınacak önlemler mağdur odaklı olmalıdır” ifadelerini kullandı. Volker Türk, Kırgızistan’ı idam cezasını geri getirmek yerine hukukun üstünlüğünü güçlendirmeye, adalete ve adli yardıma etkili erişimi sağlamaya odaklanmaya davet etti. Kırgızistan, 1998 yılında idam cezasını kaldırmış, 2010’da ise ICCPR ile Ek İhtiyari Protokolü’nü imzalayarak yasağı kalıcı hâle getirmişti. Ülkede idam cezasının geri getirilmesine yönelik anayasa tasarısı kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor. Kırgızistan'da son idam cezası 1998 yılında uygulandı.

Tokayev ve Caparov Bişkek’te buluşuyor

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un daveti üzerine 22 Ağustos 2025 tarihinde Bişkek’e resmî bir ziyaret gerçekleştirecek. Ziyaret kapsamında iki lider, Kazakistan ile Kırgızistan arasındaki ikili ilişkilerin mevcut durumunu değerlendirecek ve stratejik ortaklığın daha da güçlendirilmesine yönelik adımları ele alacak. Kırgız Cumhurbaşkanlığı Dış Politika Dairesi Başkanı Sagınbek Abdumutalip tarafından yapılan açıklamaya göre, Tokayev’in ziyareti sırasında dar kapsamlı ikili görüşmelerin yanı sıra Yüksek Devletlerarası Konsey’in yedinci olağan toplantısı da düzenlenecek. Taraflar, ekonomi, enerji, ulaştırma, kültür ve eğitim gibi çeşitli alanlarda iş birliğini derinleştirmeye yönelik güncel başlıkları masaya yatıracak. Ziyaret çerçevesinde ayrıca Bişkek’teki Intımak Parkı’nda “Dostluğun Altın Köprüsü” anıtının açılış töreni gerçekleştirilecek. Aynı tarihlerde Oş kentinde Kazakistan Cumhuriyeti Başkonsolosluğunun resmî açılışı yapılacak. Kırgızistan’da Kazak Sinema Günleri ve Bişkek’te üçüncü Kırgız-Kazak Gençlik Forumu gibi kültürel etkinlikler de ziyaretin eş zamanlı programları arasında yer alıyor. Tokayev’in ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ve ekonomik ilişkilerin ivme kazandığı bir dönemde gerçekleşiyor. Tarafların bölgesel istikrar, sınır güvenliği ve Türkistan coğrafyasında çok taraflı iş birliği konularında ortak vizyon geliştirmesi bekleniyor.

Kırgızistan ve Tacikistan arasında devlet sınır anlaşması imzalandı

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, 13 Mart 2025 tarihinde Kırgız mevkidaşı Sadır Caparov ile görüşmek üzere Kırgızistan'a gitti. Burada ticaret, ekonomi, enerji, su kaynakları, ulaşım ve iki iş birliği konularını görüşen cumhurbaşkanları, başkent Bişkek'teki Intımak Ordo'da resmî düzeyde çeşitli anlaşmalara imza attı. DEVLET SINIR ANLAŞMASINI İMZALADILAR Cumhurbaşkanı Rahman ve Cuhmurbaşkanı Caparov, uzun zamandır iki ülke arasındaki sınır konusunda yaşanılan anlaşmazlıklara son verdi. Bu kapsamda görüşme neticesinde liderler, iki ülke arasındaki devlet sınır anlaşmasını imzaladı. Bu sene 21 Şubat'ta ülkelerin milli güvenlik komite başkanları, Kamçıbek Taşiyev ve Saymumin Yatimov, sınırların belirlenmesi konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurmuştu. Taşiyev, 27 Şubat 2025 tarihinde ise sınırın netleştirilmesinde her iki tarafın çıkarlarının göz önünde bulundurulduğunu ve daha önce tartışmalı bölgeler üzerinde anlaşmaya varıldığını ifade etmişti. Kırgızistan Parlamentosu Cogorku Keneş böylelikle Kırgız-Tacik sınır anlaşmasını onaylamıştı.

Kırgızistan'da Manas Destanı’nın korunmasına yönelik yeni yasa onaylandı

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, "Kırgız Cumhuriyeti Manas Destanı Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair" başlıklı yasayı imzaladı. Kırgızistan'ın resmî haber ajansı Kabar tarafından 11 Şubat 2025 tarihinde gündeme getirilen habere göre; Kırgızistan Parlamentosunda (Jogorku Keneş) 26 Aralık 2024 tarihinde kabul edilen yasa tasarısı, dünyanın en uzun destanı olan Manas Destanı üçlemesinin (Manas, Semetey ve Seytek destanları) kapsamlı bir şekilde incelenmesi ve popülerleştirilmesi için ek önlemler alınmasını sağlayacak. Yasa ile aynı zamanda, somut olmayan kültürel miras alanında farkındalığın oluşturulmasını hedeflenecek. Kanun; Manas Destanı üçlemesinin kaydedilmesi, korunması, geliştirilmesi, tanıtılması, korunması ve denetlenmesi alanında çalışmaları düzenliyor. Bu bağlamda, çeşitli çalışmaların hayata geçirilmesi hedefleniyor. ANLATININ GELENEKSEL YAPISI KORUNACAK Söz konusu düzenlemeye göre, geleneksel anlatı çerçevesinde Manas Destanı'nı ustalıkla icra eden manas şairlerinin yaratıcılığının kapsamlı gelişimine yönelik koşullar oluşturulacak. Ayrıca destanın geleneksel anlatımını geliştirmek ve geleneksel anlatım çerçevesinde anlatımın ustalıkla icra edilmesinin devamlılığını sağlamak için okullar kurulacak; destanın müfredata entegrasyonu sağlanacak. Bununla birlikte Kırgızistan ve yurt dışındaki Kırgızistan diasporalarının eğitim kurumlarında Manas Destanı’nın öğretilmesi ve öğrenilmesi konusunda çalışmalar yapılacak. Manas Destanı'nın fikir ve ideolojisini; çarpıtmalardan, yok etme girişimlerinden, içeriğini değiştirme girişimlerinden korumak ve başka dillere çevrilmesi sırasında geleneksel anlatının çerçevesinin bozulmasını önlemek için denetleme tedbirleri oluşturulacak. YASA BÜTÜNCÜL KORUMAYI HEDEFLİYOR Yasayla, Manas Destanı üçlemesinin yer aldığı antik el yazmalarının, belgesel materyallerin ve arkeolojik buluntuların incelenmesi, korunması, saklanması ve kayıt altına alınması amaçlanıyor. Ayrıca diğer devletlerin topraklarında bulunan Manas Destanı üçlemesiyle ilgili materyallerin korumasını ve saklanmasını sağlamak için sözlü veya yazılı olarak geleneksel anlatım çerçevesinde anlatılan el yazması metinlerin ve diğer kültürel ve tarihî değerlerin, Kırgızistan’a iade edilmesi hedefleniyor. USTA MANASÇILARIN DİLİNDEN Manas Destanı'nın klasik versiyonlarının Sagımbay Orozbakov ve Sayakbay Karalaev tarafından anlatılan versiyonları olduğu belirtilen yasada ayrıca, Manas Destanı üçlemesinin baş karakterlerinin adlarının, devlet, belediye, özel ve diğer mülkiyet türlerine ait nesnelerin ve bu kuruluşlar tarafından üretilen ürünlerin adlarında kullanılmasına, belirlenen usullere uygun olarak izin veriliyor. Manas Destanı anlatı geleneği; "Kırgız destansı üçlemesi: Manas, Semetey, Seytek" adıyla 2013 yılında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi'ne kaydedilmişti.

Kırgızistan'da internette hakaret edenlere para cezası getirildi

Kırgızistan, medya ve internet üzerinden yapılan hakaretlere yönelik para cezalarını devreye sokuyor. Kırgızistan'ın resmî ajansı Kabar tarafından yayımlanan haberde, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un "Kırgızistan Cumhuriyeti Suçlar Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair" bir yasayı imzaladığı bildirildi. PARA CEZASI GELİYOR Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı basın servisi, söz konusu yasanın Kırgızistan Parlamentosu Jogorku Keneş tarafından 19 Aralık 2024 tarihinde kabul edildiğini duyurdu. Hakaret ve iftira suçlarına yönelik sorumluluk getirmeyi amaçlayan yasaya göre, medyada veya internet sitelerinde bir kişiye hakaret eden veya iftirada bulunanlar, yasanın 1071. maddesi gereğince yargılanacaklar. Yasaya göre, 1071. madde kapsamındaki ihlallere dair tutanaklar, içişleri birimleri tarafından düzenlenecek ve mahkemelerce değerlendirilecek. Ek olarak, söz konusu yasaya göre suç işleyen bireyler ve tüzel kişiler, belirli bir para cezasına çarptırılacak. Ayrıca, yapılan değişiklikler gereğince, yukarıda belirtilmiş madde kapsamındaki ihlallere ilişkin belgeler, içişleri organlarınca hazırlanacak ve mahkeme tarafından incelenecek.

Kırgızistan'da Caparov dönemi 4. yılını tamamladı

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, 28 Ocak 2021’de göreve başlamasıyla birlikte, ülkesinde köklü değişim ve reformlara imza attı. Yolsuzlukla mücadeleye büyük bir ağırlık veren Caparov, organize suç örgütleriyle de sert bir mücadele başlattı. Ayrıca, Tacikistan ile 33 yıl süren sınır sorununu çözüme kavuşturdu ve Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile bağlantılı SAPAT eğitim kurumlarını Türkiye Maarif Vakfına devretti. YOLSUZLUKLA MÜCADELE VE EKONOMİK REFORMLAR Caparov’un liderliğinde, Kırgızistan'da millî bütçe 2020'de 308 milyar somdan 2024'te 687 milyar soma yükseldi. Sanayi üretimi, yüzde 5,5 oranında artarak 6,8 milyar dolara ulaştı. Ayrıca, Kırgızistan Devlet Vergi Dairesi, 2024'te vergi toplama konusunda rekor seviyelere ulaştı. Bu başarı, vergi kaçırmayı önlemek amacıyla dijital teknolojilerin kullanımının artırılmasıyla elde edildi. KUMTOR ALTIN MADENİ KAMULAŞTIRILDI Caparov, ülkenin en önemli madenlerinden biri olan Kumtor altın madenini, Kanada merkezli şirketten kamulaştırarak Kırgızistan’a kazandırdı. Bu süreç, Caparov’un halk arasında "madenin kamulaştırılması çağrısı"yla tanınan liderliğini pekiştirdi. TACİKİSTAN İLE SINIR SORUNU ÇÖZÜLDÜ Tacikistan ile yıllardır süren sınır anlaşmazlıkları, Caparov’un diplomatik çabalarıyla 4 Aralık 2024’te çözüme kavuşturuldu. Kırgızistan ve Tacikistan arasındaki 970 kilometrelik sınırın 503 kilometresi üzerinde anlaşmaya varıldı. Sınır anlaşması, mart ayında resmen imzalanacak. FETÖ İLE İLİŞKİLİ EĞİTİM KURUMLARI TÜRKİYE'YE DEVREDİLDİ Caparov, Kırgızistan’daki FETÖ bağlantılı SAPAT eğitim kurumlarını, Türkiye Maarif Vakfına devretti. Bu karar, iki ülke arasındaki siyasi ve askeri ilişkilerin daha da güçlenmesine olanak tanıyacak. TOPLU KONUT PROJELERİYLE YENİ BİR DÖNEM Kırgızistan, Caparov döneminde ilk kez toplu sosyal konut projeleriyle tanıştı. Türkiye’nin TOKİ modeliyle inşa edilen 40 bin konutun yapımı devam ederken, 1059 aile uygun ödeme seçenekleriyle yeni evlerine taşındı. Bu projeler, ülke genelinde konut sorununun çözülmesine büyük katkı sağladı. YENİ ANAYASA İLE PARLAMENTER SİSTEMDEN BAŞKANLIK SİSTEMİNE GEÇİLDİ 5 Mayıs 2021’de yürürlüğe giren yeni anayasa ile Kırgızistan, parlamenter hükûmet sisteminden başkanlık sistemine geçti. Bu değişim, Caparov’un yönetimdeki rolünü güçlendirirken, ülkenin siyasi yapısını dönüştürdü. Sadır Caparov’un liderliğinde Kırgızistan, ekonomik büyüme, sınır sorunlarının çözülmesi, toplu konut projeleri ve uluslararası ilişkilerdeki güçlenme ile önemli bir dönüşüm yaşadı. Caparov, ülkesini geleceğe taşırken, halkın güvenini kazanmayı başardı ve yeni dönemdeki reformlarıyla Kırgızistan’ı daha da güçlendirmeyi hedefliyor.

Kırgızistan Sovyet döneminden kalma nükleer atıklardan kurtuluyor

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSBC) döneminden kalan uranyum atık çöplüklerinin geri kazandırılacağını açıkladı. ISSIK BÖLGESİNDE URANYUM ATIK ISLAHI TAMAMLANDI "The Times of Central Asia" gazetesinin gündeme taşıdığı habere göre Caparov, 698 delegenin katımlıyla toplanan Halk Kurultayı’nda, SSBC döneminde nehir boyunca ve yerel halkın yararlandığı kaynak sularında birçok atık çöplüğü inşa edildiğini söyledi. Öte yandan bu sebeple SSBC’nin yasal halefi olan Rusya’ya başvurulduğunu bildiren Caparov, radyoaktif atıkların tehlikeli bölgelerden daha güvenli yerlere taşınması için çalışmaların devam ettiğini açıkladı. Bununla beraber Caparov konuşmasında, nükleer atıkların Issık Gölü için tehdit oluşturduğu için müdahale edildiğini belirterek, Issık bölgesinde uranyum atık ıslahının tamamlandığını vurguladı. SONRAKİ HEDEF KIRGIZİSTAN’IN GÜNEY BÖLGELERİ Ayrıca, Narın bölgesindeki çalışmaların da tamamlanmak üzere olduğunu bildiren Caparov, bir sonraki hedefin Kırgızistan’ın güneyindeki atık yığınları olduğunu kaydetti. Öte yandan SSBC döneminden kalan bu nükleer atıkların, ilk SSBC atom bombasında kullanıldığı biliniyor. Aynı şekilde Celal-Abad bölgesindeki nükleer atıklar, yerel bir nehrin kirlenmesi yoluyla bölgenin ekolojisi ve insan sağlığı üzerindeki tehdidini sürdürüyor. Aynı zamanda bölgenin sınırdaşı olan Özbekistan üzerindeki potansiyel etkisinin endişe verici olduğu kaydediliyor. RUS ŞİRKETLER VERGİDEN MUAF! Bunlara ek olarak Kırgızistan; Narın ve Celal-Abad bölgelerinde beş atık sahasını geri kazandırmakla görevlendirilen Rus şirketlerinin vergiden muaf tutulacağı 2024’ün mart ayında bildirmişti. Kırgızistan Acil Durumlar Bakanlığına göre ülkede zehirli ve radyoaktif maddeler içeren 92 gömü alanı bulunuyor.

#Sadır Caparov