Avrupa'nın silah ithalatı son 5 yılda yüzde 155 arttı
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), Avrupa'nın silah ithalatının son 5 yılda yüzde 155 arttığını ortaya koyan bir rapor yayımladı. SIPRI tarafından 10 Mart 2025 tarihinde yayımlanan “Trends In International Arms Transfers, 2024” (Uluslararası Silah Transferindeki Eğilimler, 2024) başlıklı rapora göre; Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırılarının etkisiyle Avrupa’nın silah ithalatı, 2020-2024 döneminde yüzde 155 oranında artış gösterdi.
İlgili rapora göre; Avrupa ülkelerinin başlıca silah ithalatı, 2015-2019 ve 2020-2024 dönemleri arasında yüzde 155 oranında yükseldi. Ayrıca, Avrupa, 2015-2019 döneminde küresel silah ithalatının yüzde 11'ini gerçekleştirirken; bu oran 2020-2024 döneminde yüzde 28'e yükseldi.
UKRAYNA LİSTEDE BİRİNCİ
Bununla birlikte; Ukrayna, 2015-19 dönemine kıyasla yaklaşık 100 kat artan ithalatıyla 2020-24 döneminde dünyanın en büyük silah ithalatçısı oldu. Ayrıca Ukrayna, 2020-2024 döneminde dünyanın en büyük 10 silah ithalatçısı arasında yer alan tek Avrupa ülkesi olarak kaydedildi.
İlgili rapora göre; Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırılarından bu yana en az 35 devlet Ukrayna’ya silah gönderdi. Bu bakımdan Ukrayna küresel silah ithalatının yüzde 8,8'ini aldı. Bununla birlikte Ukrayna'ya sağlanan askerî teçhizatın yüzde 45’i Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD), yüzde 12’si Almanya’dan ve yüzde 11’i Polonya’dan geldi.
2020-2024 döneminde dünyanın ilk 10 silah ihracatçısı ve küresel silah ihracatının da yüzde 7,8'ini gerçekleştiren Rusya Federasyonu, gerileme gösterdi ve küresel silah ihracatının yüzde 9,6’sını gerçekleştiren Fransa’nın altına düştü.
SIPRI Silah Transferleri Programı'nın kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "Giderek daha saldırgan hâle gelen Rusya ve ABD’de Donald Trump'ın ilk başkanlığı döneminde gerilen transatlantik ilişkiler nedeniyle Avrupalı NATO ülkeleri silah ithalatına bağımlılıklarını azaltmak ve Avrupa silah endüstrisini güçlendirmek için adımlar attı.” şeklinde konuştu.
EN FAZLA İHRACAT YAPAN ÜLKE ABD
ABD ise, 2020-24 döneminde küresel silah ihracatının yüzde 43'ünü gerçekleştirerek açık ara en büyük silah ihracatçısı oldu.
SIPRI verilerine göre; bu dönemde en büyük beş silah ihracatçısı olan ABD, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya yüzde 72 oranla, silah ihracatının dörtte üçünden biraz azını gerçekleştirdi. Öte yandan ABD ve Batı Avrupa ülkeleri, 2015-2019 döneminde yüzde 61 olan tüm silah ihracatının 2020-2024 döneminde yüzde 73'ünü gerçekleştirdi. Türkiye Cumhuriyeti, bu listede yüzde 1,7 oranla on birinci sırada yer alıyor.
RUSYA İTHALAT VE İHRACAT ALANLARINDA GERİLEME GÖSTERDİ
Rusya'nın silah ihracatı 2015-2019 ve 2020-2024 yılları arasında yüzde 64 oranında düştü. Buna karşın, SIPRI'nın bildirdiğine göre; Rusya'nın silah ihracatındaki düşüş, 2022'de Ukrayna’ya karşı başlattığı topyekûn işgal girişimi ve saldırılarından önce başladı. 2024 yılında Rusya'nın silah ihracatı hacmi 2023 yılıyla yaklaşık aynı seviyede kaldı ancak 2022 yılına kıyasla yüzde 47 oranında azaldı. Bu düşüşte Rusya’ya karşı uygulanan çok taraflı ticari yaptırımlar etkili oldu.
Rusya, 2020-2024 yıllarında İran'dan 100 km menzilli füzeler ve tek yönlü saldırı insansız hava araçlarının yanı sıra Kuzey Kore'den 450 km menzilli toplar ve füzeler ithal etti. Kuzey Kore'den yapılan ithalat, Birleşmiş Milletlerin (BM) Rusya’ya uyguladığı silah ambargosunu ihlal ediyordu.
2015-2019 ve 2020-2024 dönemleri arasında küresel silah hacmi neredeyse hiç değişiklik göstermedi çünkü Avrupa ve ABD’ye yapılan silah transferlerindeki artışlar, dünyanın diğer bölgelerine yapılan transferlerdeki genel düşüşlerle dengelendi.
