UAEK üyesi 47 ülke, Rusya'nın Ukrayna'daki nükleer tehditlerini kınadı
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) üyesi ülkeler, Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne güçlü destek verdiklerini bir kere daha teyit ederek; Rusya'nın Zaporijjya Nükleer Santrali'ni yasa dışı şekilde işgal etmesini ve Ukrayna'daki nükleer altyapıya yönelik saldırılarını kınadı.
UAEK’ye üye 47 ülke, UAEA Yönetim Kurulu'nun mart ayındaki oturumunda Rusya'nın Zaporijjya Nükleer Santrali'ni yasa dışı işgalinin üçüncü yıl dönümüne ithafen ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride Rusya’ya, Ukrayna ve tüm bölgenin nükleer güvenliğini tehdit eden her türlü askeri eylemî derhal durdurma çağrısı yapılırken şunlar kaydedildi:
Rusya'nın Zaporijjya Nükleer Santrali'ndeki varlığı, ‘silahlı çatışmalarda nükleer güvenlik ve emniyetin yedi vazgeçilmez ilkesini’ ihlal ediyor, bu da santralin teknik açıdan bozulmasına yol açıyor ve daha geniş bölgedeki güvenlik ve emniyet için ciddi tehditler oluşturuyor.
Belgede, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askerî saldırganlığının, ülkenin enerji altyapısına, özellikle de Ukrayna'nın nükleer santrallerine enerji sağlayan elektrik santrallerine yönelik sürekli tehditler yarattığına dikkat çekildi. Ayrıca, Rusya'nın Çernobil (Çornobıl) Nükleer Santrali'ne düzenlediği silahlı insansız hava aracı saldırısının, santralin yeni koruyucu kalkanında yangına neden olduğu ve bu olayın ciddi endişelere yol açtığı vurgulandı.
UAEK üyesi ülkeler, Ukrayna'daki nükleer güvenliği izleme konusunda ajansın faaliyetlerinin önemini vurgulayarak uluslararası toplumu Ukrayna'ya daha fazla destek vermeye çağırdı. Ayrıca, UAEK uzmanlarının Zaporijya Nükleer Santrali ve Ukrayna’daki diğer nükleer tesislerde fiziksel varlıklarının sürdürülmesi gerektiğini belirttiler. UAEK’nin bağımsız denetim yapabilmesi için engellenmeden erişim sağlanması gerektiği ifade edildi.
Bu bağlamda açıklamada, Zaporijjya Nükleer Santrali’ndeki UAEK uzmanlarının son rotasyonuyla ilgili kaygıları dile getirilerek Rusya'nın UAEK'nin çalışmalarını kasıtlı olarak engellediği, ajans personeline büyük baskı yarattığı belirtildi. Ayrıca tüm UAEK üyesi ülkelerden, ajansın bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesine destek vermeleri istendi.
RUSYA ANLAŞMALARI İHLAL EDİYOR
Mart başında, UAEK uzmanlarının Zaporijjya Nükleer Santrali'nden ayrılması, Ukrayna tarafıyla onaylanmamış bir güzergâh üzerinden gerçekleşti. Ukrayna, UAEK'nin eylemlerini, ajans çalışanlarının yaşam ve sağlıklarına yönelik tehdit altında bir insani tahliye olarak değerlendiriyor. Bu durum, Rusya'nın şantajı ve uluslararası kuruluşlara geçici olarak işgal altındaki bölgelerde yasa dışı ve çelişkili faaliyet mekanizmalarını dayatmaya yönelik sistematik çabalarının bir sonucu olarak görülüyor.
ZAPORİJJYA NÜKLEER SANTRALİ, MART 2022'DEN BERİ RUS İŞGALİ ALTINDA
Rus işgal güçleri, 4 Mart 2022 tarihinde tüm uluslararası hukuk kurallarını ihlal ederek Zaporijjya Nükleer Santrali'ni ele geçirdi. Rusya, santrale asker ve askerî teçhizat yerleştirerek nükleer santrali kalkan olarak kullanıyor.
