#Yapay Zeka

QHA - Kırım Haber Ajansı - Yapay Zeka haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Yapay Zeka haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Haber

Kazakistan'da hedef 100 bin yabancı öğrenci

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, hâlihazırda 31 bin yabancı öğrencinin okuduğu Kazakistan üniversitelerine, 2029 yılına kadar 100 bin yabancı öğrencinin alınmasının hedeflendiğini açıkladı. Yabancı öğrenciler için vizede ve diğer bürokratik işlemlerde kolaylık sağlanacak. Kazakistan üniversitelerinden en yüksek ortalamayla mezun olan yabancı öğrenciler için ise bir istihdam programı düzenleneceği açıklandı. DÜNYADAKİ EN İYİ ÜNİVERSİTELER İLE İŞ BİRLİĞİ Kazakistan Cumhurbaşkanlığı basın servisi tarafından yapılan açıklamaya göre; Kazakistan’ın başkenti Astana’da ikincisi düzenlenen Uluslararası Stratejik Ortaklar Forumu’nda Tokayev, Kazakistan’ın dünyadaki en iyi üniversiteler arasında bulunan 40 üniversiteyle iş birliği kurup 33 yabancı üniversite kampüsünün açıldığını ifade etti. Kazakistan Cumhurbaşkanı, Türkistan coğrafyasındaki ülkelerin Kazakistan’a yüksek öğretim alanında ve yabancı öğrencileri çekmekte önemli fırsatlar sunduğunu belirtti. KAZAKİSTAN’DA AKADEMİ CANLANIYOR Tokayev, Kazakistan’ın dünya çapında önde gelen bir akademi merkezi olmak adına son derece meşakkatli fakat mühim bir yola adım attığını belirterek, “Çoğu yabancı üniversite kampüsünde İngilizce, Rusça ve Çince dillerinde eğitim verilmesi çok önemli. Milletlerin, kişilerin ve kurumların eğitim alanındaki rekabette öne çıkabilmesi adına çok dillilik her zaman önemli olmuştur ve olmaya da devam edecektir. Dolayısıyla Kazakistan’ın küresel akademik camianın ayrılmaz bir parçası olması adına, bu önemli adımı farkındalıkla atıyoruz. Bununla birlikte, her yabancı üniversite kampüsünde Kazak Türkçesi ve Kazakistan’ın tarihi üzerine zorunlu dersler verilmektedir. Yabancı öğrencilerimizin millî bilincimiz ve kültürümüz adına bilgi sahibi olması adına bu derslerin önemi yadsınamaz.” ifadelerine yer verdi. NÜKLEER ENERJİ SEKTÖRÜNE ELEMAN YETİŞTİRİLECEK Yabancı üniversitelere ait kampüslerin açılmasının mühendislik ve bilişim teknolojileri eğitimini geliştirme hedefleri yönündeki önemini vurgulayan Tokayev, nüleer enerji sektöründe çalışacak personellerin eğitimine özel önem gösterildiğini söyledi. Tokayev, Kazakistan’ın bir yapay zekâ modeli olan ChatGPT temelli eğitim araçlarını bulunduracak bir pilot projeyi hayata geçirdiğini duyurdu ve asıl hedefin eğitim, bilim ve sektör arasında doğrudan bir bağlantı oluşturmanın olduğunu dile getirdi.

Haber

Kazakistan Başbakanı Bektenov: Enerji açığı için hibrit santraller geliştirmeliyiz

Kazakistan Başbakanı Oljas Bektenov, ülkede artan elektrik açığına dikkat çekerek, enerji sektöründe hibrit santrallerin geliştirilmesinin zorunlu hale geldiğini vurguladı. Bektenov, hükûmet toplantısında yaptığı açıklamada, “Enerji tüketimi her yıl artıyor. Yeni sanayi tesisleri, veri merkezleri ve dijital altyapı için elektriğe olan ihtiyaç kritik düzeyde” dedi. NÜKLEER ENERJİ VE DİJİTALLEŞME ÖNCELİKLİ ALANLAR Bektenov, enerji talebine yetişebilmek için nükleer enerji yatırımlarının hızlandırıldığını belirtti. “Tüm planlanan projeler zamanında tamamlanmalı. Enerji depolama sistemleri ve hibrit santraller gibi yeni teknolojik çözümler hızla hayata geçirilmeli” ifadelerini kullanan Başbakan, ayrıca dijitalleşmenin enerji verimliliğini artırmada ve sistemin güvenilirliğini sağlamada kilit rol oynadığını söyledi. Bektenov “Dijital dönüşüm, tüm kurumların koordinasyonuyla belirlenen takvime uygun şekilde ilerlemeli. Nihai hedefimiz, enerji sektöründe ve ulusal ekonomide kalıcı iyileşmeler sağlamaktır.” dedi. ENERJİ SEKTÖRÜNE YÖNELİK YENİ TALİMATLAR Öte yandan Bektenov’un açıklamaları doğrultusunda şu adımların atılması kararlaştırıldı: Enerji Bakanlığı, yıl sonuna kadar 250 MW, 2026’da ise 2,5 GW’lık yeni kapasiteyi devreye alacak. Kış boyunca santral operasyonları kesintisiz izlenecek. Enerji ve Maliye bakanlıkları, yıl sonuna kadar Yakıt ve Enerji Kompleksi için Tek Devlet Yönetim Sistemi kuracak. Bu sistem, enerji tesislerinin gerçek zamanlı takibini sağlayacak. Samruk-Energy şirketi, Semey ve Öskemen’deki kombine ısı ve enerji santrallerinin inşasına Mart 2026’ya kadar başlayacak. Tesisler çevre standartlarına tam uyumlu olacak. KEGOC şirketi, ülkenin batı enerji bölgesini Ulusal Enerji Sistemi’ne bağlayacak projeyi hızlandıracak. Bu adım, Kazakistan’ın enerji bağımsızlığını güçlendirecek. Enerji, Yapay Zekâ ve Maliye Bakanlıkları, 2026 sonuna kadar Sektörel Siber Güvenlik Merkezi kuracak ve enerji sektörü için bir infokomünikasyon altyapı operatörü oluşturacak. YAPAY ZEKÂ ENTEGRASYONU HIZ KAZANIYOR Kazakistan, enerji sektörüne yapay zekâ entegrasyonunu hızlandırmak amacıyla önde gelen şirket temsilcilerinden oluşan bir Hızlandırma Grubu kurdu. Bu grup, dijital dönüşüm ve siber güvenlik alanlarında stratejik projeleri yönlendirecek.

Haber

Kazakistan Samruk-Kazına Ulusal Varlık Fonu yapay zekâ modelini tanıttı

Kazakistan'da Samruk-Kazına Ulusal Varlık Fonu, yapay sinir ağları (SKAI) teknolojisi ile seçme ve seçilme hakkına sahip bir yapay zekâ modeli üretti. Samruk-Kazına Invest firmasına bağlı olan ulusal varlık fonu tarafından yapılan basın açıklamasında SKAI sistemiyle yapay zekânın ve insan beyninin karar verme tekniğini birleştirerek kurumsal hayatta çığır açtığını ifade edildi. Yönetim Kurulu Başkanı Nurlan Jakupov (Nurlan Zhakupov), “Yapay zekâ temelli sinir ağları sistemini Yönetim Kurulumuza dâhil ederek yepyeni bir sayfa açtık. Artık insan beyni ile teknoloji birlikte kararlar alacak, dijitalleşme ise yönetim anlayışımızın bir parçası hâline gelecek.” ifadelerini kullandı. SİSTEM, YÖNETİM KURULUNUN KARARLARINI ETKİLİYOR Etkin kararlar almak ve açık iletişimi geliştirmek üzere üretilen ve Samruk-Kazına’nın yararlandığı yapay sinir ağları sistemi, 2008 yılından bugüne yönetim kurulunun aldığı kararları ve diğer kurumsal verileri analiz ederek yönetim kurulu üyelerine veri temelli geri bildirimler yaparak gerçekleştirdikleri seçimlerin stratejisini belirleyen etkenlerden biri oldu. Güvenlik merkezli bağımsız sistem, Kazakhtelecom isimli portföy yönetim şirketine bağlı AlFarabium-2 süper bilgisayarıyla çalıştığı, verilerin Kazakistan’ın dışına sızmasını engellediği, yüksek performanslı bilişim teknolojisiyle de hız ve güvenli bir ortam sağladığı belirtildi. Sistemin dilinin Kazakistan Türkçesi ile olmasının, Samruk-Kazına Ulusal Varlık Fonu'nun Kazakistan’ın kendi yapay zekâ işlerini ilerletmesi hususundaki kararlılığını gösterir nitelikte olduğu aktarıldı. Samruk-Kazına’nın yapay sinir ağları teknolojisi, yönetim kurulunun bir sonraki toplantısında test edilecek.

Haber

Özbekistan’dan tarihî eğitim reformu: 220 milyon dolarlık proje başlıyor

Özbekistan, İslam Kalkınma Bankası (IsDB) ve UNICEF iş birliğiyle ülke tarihinin en büyük eğitim yatırımını hayata geçiriyor. 220 milyon dolarlık SmartED Projesi, erken çocukluk eğitiminden müfredat reformuna uzanan kapsamlı dönüşümleri içeriyor. Özbekistan hükûmeti, İslam Kalkınma Bankası ve UNICEF arasında kurulan stratejik ortaklık, milyonlarca dolarlık yatırımla ülkenin eğitim sistemini modernize etmeyi hedefliyor. İLK YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ STÜDYO TAŞKENT’TE İş birliğinin öncüsü olan “Nitelikli Erken Çocukluk Eğitimine Erişimin Artırılması Projesi”; 2,3 milyon dolarlık fonla yürütülüyor. Proje kapsamında 11 bölgesel eğitim merkezi kurulurken, Taşkent’te ülkenin ilk yapay zekâ destekli multimedya stüdyosu faaliyete geçiyor. Ayrıca, öğretmenler için hem hizmet öncesi hem de hizmet içi yeni eğitim programları geliştiriliyor. 220 MİLYON DOLARLIK SMARTED PROJESİ Ortaklığın en büyük adımı olan SmartED Projesi, toplam 220 milyon dolar yatırım hacmiyle Özbekistan eğitim tarihinin en kapsamlı girişimi konumunda. Proje; kapsayıcı eğitim modellerinin pilot uygulamaları, ulusal müfredat ve ölçme-değerlendirme sistemlerinin modernizasyonu ve kalite güvence mekanizmalarının güçlendirilmesini içeriyor. Bu kapsamda, Özbekistan Eğitim Bakanlığı (MoPSE) ile UNICEF arasında 19,2 milyon dolarlık iki anlaşma imzalandı. “HEM ZAMANINDA HEM DE STRATEJİK BİR YATIRIM” UNICEF Özbekistan Temsilcisi Regina Castillo, yatırımların önemine vurgu yaparak şunları söyledi: İslam Kalkınma Bankasının eğitime yaptığı yatırım hem zamanında hem de stratejik bir adımdır. Okul öncesi eğitim yüksek getiriler sağlar; müfredat reformları ise dirençli ve çağın ihtiyaçlarına uygun bir eğitim sistemi oluşturmak için temeldir. 5 MİLYAR DOLARI AŞAN ORTAK PROJE PORTFÖYÜ IsDB ile Özbekistan arasındaki ortak proje portföyü 5 milyar doları aşmış durumda. Ulaştırma, altyapı, enerji, sağlık ve eğitim gibi alanları kapsayan yatırımların yüzde 40’tan fazlası özel sektöre yönlendiriliyor. Uzmanlara göre, bu kapsamlı eğitim reformları sadece Özbekistan’ın beşerî sermayesini güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda küresel öğrenme krizine karşı bölgesel bir model oluşturacak.

Haber

Kim Jong-Un yeni taktik SİHA'ların testini denetledi!

Vladimir Putin idaresindeki Rusya'nın müttefiklerinden biri olan Kuzey Kore savunma alanındaki sistemlerini geliştirmek için çalışmalar yürütüyor. Kuzey Kore'nin diktatör lideri Kim Jong-Un, 18 Eylül 2025 tarihinde yeni "Kumsong" taktik silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) testlerini denetledi. Kuzey Devlet Haber Ajansına (KCNA) göre Kim, İnsansız Havacılık Teknolojisi Kompleksi bünyesindeki bir enstitü ve işletme tarafından geliştirilip üretilen insansız sistemlerin testlerini inceledi. SİHA'LAR MODERN SAVAŞIN EN ÖNEMLİ ASKERÎ MÜHİMMATI MI? Kim, sistemlerin yapay zeka yoluyla geliştirilmesi hususunda yetkililere emir verdi. Ayrıca Kim, operasyonel kabiliyetlerinin geliştirilmesinin en önemli öncelik olması gerektiğini belirterek, insansız hava araçlarının modern savaşta önemli askerî varlıklar olarak ortaya çıktığını vurguladı. Habere göre Kim, "Yeni tanıtılan yapay zekâ teknolojisinin hızla geliştirilmesi, seri üretim kapasitesinin genişletilmesi ve güçlendirilmesi için öncelikli çaba gösterilmesi" gerektiğini dile getirdi. Geçen ay savaş suçlusu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile birlikte Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in daveti üzerine Pekin'e gitmişti. Putin ile samimi pozlar veren Kim, kamuoyunda "Yeni bir ittifak mı kuruluyor?" sorusunu beraberinde getirmişti.

Haber

Kazakistan'dan yapay zekâ hamlesi: Yeni bakanlık kuruluyor

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkesinin geleceğini yapay zekâ ve dijitalleşme üzerine kuracağını açıkladı. 8 Eylül’deki ulusa sesleniş konuşmasında, bu dönüşümü yönetmek üzere Yapay Zekâ ve Dijital Kalkınma Bakanlığı adında yeni bir bakanlık kurulacağını duyurdu. "YENİ BİR DÜNYA DÜZENİ GELİYOR" Teknolojik ilerlemelerin getirdiği fırsatların yanı sıra risklere de değinen Tokayev, yapay zekâ tabanlı silahların insanlık için yeni tehditler oluşturduğunu belirtti. Konuşmasında, "Jeopolitik paradigmada köklü bir değişim yaşanıyor, yeni bir dünya düzeni geliyor" ifadelerini kullandı. Makinelerin toplumda daha fazla söz sahibi olacağı bu distopik gelecekten kaçınmak için hem devletin hem de toplumun yapay zekâyı etkin bir şekilde öğrenmesi ve uygulaması gerektiğini vurgulayan Tokayev, bu kapsamda kamu yönetiminin şeffaflık, verimlilik ve insan odaklılık açısından büyük bir "kuantum sıçraması" ile yeniden yapılandırılacağını kaydetti. EKONOMİ DE DİJİTALLEŞİYOR: "DİJİTAL TENGE" ÖNE ÇIKIYOR Cumhurbaşkanı, ekonominin tüm alanlarının modernize edileceğini belirterek, bu süreci yönetecek olan yeni bakanlığın kurulacağını tekrarladı. İlk adım olarak, stratejik bir kripto para rezervini de içeren kapsamlı bir dijital ekosistem geliştirileceğini ve dijital tenge'nin (Kazakistan'ın dijital para birimi) ulusal ve yerel bütçelerde kullanımının artırılacağını açıkladı. Tokayev, kısa vadede halkın mali zorluklarla karşılaşabileceğini kabul ederken, hükûmetin önceliğinin enflasyonu kontrol altına alarak makroekonomik istikrarı sağlamak olduğunu sözlerine ekledi.

Haber

Kazakistan’da Yapay Zekâ ve Dijital Kalkınma Bakanlığı kuruluyor

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkede Yapay Zekâ ve Dijital Kalkınma Bakanlığı kurulacağını açıkladı. Cumhurbaşkanı Tokayev, parlamentonun yeni dönem açılışı dolayısıyla bugün yaptığı geleneksel halka sesleniş konuşmasında yapay zekâya dikkat çekti. "Yapay Zekâ Çağında Kazakistan" başlığıyla yaptığı konuşmada Tokayev, üç yıl içinde Kazakistan'ı tam teşekküllü dijital ülkeye dönüştürme gibi stratejik bir hedef belirlediğini belirtti. KAZAKİSTAN’DA EKONOMİ DİJİTALLEŞECEK Tokayev, şimdiki hükûmetin görevinin ekonominin tüm alanlarında yapay zekânın uygulanmasını sağlamak olduğunu ifade ederek, "Ekonomiyi büyük ölçekli dijitalleşme ve yapay zekâ teknolojisinin aktif uygulanması temelinde modernize etmeliyiz." dedi. Yeni bakanlığın kuruluşunun önemine işaret eden Tokayev, “Bu yoldaki ilk adımın hızlı bir şekilde hukukî çerçevenin oluşturulmasıdır. Yeni teknolojik düzenin bir parçası olabilmek için kamu yönetimi sisteminin tamamının şeffaflık, verimlilik ve insan odaklılık açısından kat kat artırılarak yeniden yapılandırılması gerekecektir. Dolayısıyla mevcut uzmanlaşmış bakanlığın temelinde, Yapay Zekâ ve Dijital Kalkınma Bakanlığının kurulmasının gerekli olduğuna inanıyorum.” ifadelerini kullandı. YAPAY ZEKÂ EĞİTİM-ÖĞRETİM PROGRAMLARINA ENTEGRE EDİLECEK Tokayev, dijital teknolojilerin küresel iş gücü piyasasını hızla değiştirdiğini ve bunun dünya çapında yapay zekâ becerilerine sahip uzmanların talebini artırdığını vurguladı. Bu bağlamda, ülkenin eğitim sisteminde bazı yenilikler yapılacağını dile getiren Tokayev, öğrencilere yönelik yapay zekâ temellerini konu alan bir eğitim programı ve öğretim materyallerinin hazırlanacağını, öğretmenlerin de yapay zekâ teknolojisini kullanma becerilerinin geliştirileceğini söyledi. DEVLET DİJİTAL VARLIK FONU OLUŞTURULACAK Tokayev, bunun yanı sıra Kazakistan Ulusal Bankasında stratejik kripto rezervini biriktirmek amacıyla "Devlet Dijital Varlıklar Fonunun" oluşturulması gerektiğini de sözlerine ekledi. Söz konusu hedeflerin Kazakistan'ın gelişimi için kritik öneme sahip olduğunu vurgulayan Tokayev, bu hedefleri etkili bir şekilde hayata geçirmek için hükûmete "Dijital Kazakistan" adıyla bir belge hazırlanması talimatı verdi.

Haber

Ukrayna, yapay zekâ altyapısını hayata geçiriyor

İşgalci Rusya'nın saldırılarına karşı güçlü bir direniş gösteren Ukrayna her şeye rağmen, teknoloji altyapısını geliştiriyor. Ukrayna Dijital İşler Bakanı Mıhaylo (Mykhailo) Federov, yapay zekâ sistemlerinin altyapısı olan AI Factory'nin faaliyete geçeceğini duyurdu. HEDEF: 2030’A KADAR YAPAY ZEKÂDA DÜNYANIN İLK 3 ÜLKESİ ARASINA GİRMEK Bakan Federov, Ukrayna'nın teknoloji alanında attığı en büyük adım olduğunu söyleyerek, AI Factory için çalışma başlattıklarını kaydetti. Federov, "Misyonumuz 2030 yılına kadar yapay zeka geliştirme ve uygulama düzeyinde dünyada ilk 3 ülke arasına girmek." diyerek yakın zamanda yapay zeka servislerini eğitmek ve çalıştırmak için dünyanın en gelişmiş donanım ve yazılımının hizmete gireceğini kaydetti. TÜM VERİLER ÜLKE İÇİNDE KALACAK VE SİBER GÜVENLİK ALTYAPISIYLA KORUNACAK Verilerin ülke içinde kalacağını vurgulayan Federov, Ukrayna'nın teknolojik güvenliği açısından kritik bir öneme sahip olacağını belirtti. Federov açıklamasında, "AI Factory’de, Dijital Dönüşüm Bakanlığı bünyesindeki WINWIN AI Mükemmelliyet Merkezi tarafından geliştirilen ana yapay zekâ servisleri çalışacak. Öncelikle 'Diya' uygulamasındaki yapay zekâ asistanı, ardından Mriya'daki yapay zekâ öğretmeni için kullanılacak. Uzun vadede ise altyapı, savunma, bilim ve sağlık alanlarında da hizmet verecek." ifadelerini kullandı.

Haber

Kırgızistan'dan yapay zekâ hamlesi: AITIL platformu tanıtıldı

Kırgızistan Cumhurbaşkanlığına bağlı Devlet Dili ve Dil Politikası Ulusal Komisyonu, 16 Haziran 2025 tarihinde yapay zekâ ilkeleri doğrultusunda geliştirilen Kırgız Türkçesi dilindeki ilk ulusal dijital platformunu kamuoyuna tanıttı. "AITIL – Zekânın Anahtarı" adı verilen platform, www.aitil.kg adresi üzerinden halkın kullanımına açıldı. Platformun geliştirilme amacı, Kırgız Türkçesini dijital alanda tanıtmak, çağdaş teknolojilere entegre etmek ve dilin korunarak yaygınlaştırılmasını sağlamak olarak açıklandı. Yapılan açıklamaya göre AITIL, Kırgız Türkçesinde çok çeşitli dijital görevleri yerine getirebilen ilk yapay zekâ ürünü olma özelliği taşıyor. KIRGIZ TÜRKÇESİ ÜZERİNDE YOĞUNLAŞIYOR Platformun sunduğu temel özellikler; "Kırgız Türkçesi metinleri sesli formata dönüştürmek, konuşma, tanıma ve sesin metne çevrilmesi, akıllı sohbet asistanı servisi, Kırgız Türkçesi ve 10 ayrı dil arasında çift yönlü çeviri, YouTube videolarını Kırgız Türkçesine otomatik çevirisi, PDF belgeleri ve görsellerinden Kırgız Türkçesi metin çıkarımı" olarak sıralanıyor. Devlet Dili Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, “Bugün, Kırgız Türkçesi dilinin dijitalleşmesine yönelik en önemli adımlardan birine tanıklık ediyoruz. AITIL’in, dilimizin modern koşullarda geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve günlük kullanımı için güçlü bir araç olacağına inanıyoruz.” ifadelerine yer verildi. Geliştiriciler, platformun hâlâ kendi kendine öğrenme sürecinde olduğunu belirterek, kullanıcı deneyiminde zaman zaman hatalar yaşanabileceğini ve yoğun kullanım altında sistemin yavaşlayabileceğini de vurguladı.