Uygur Türkü yazar Ziya Samedi vefatının 25. yılında rahmetle anılıyor
Ziya Samedi, 15 Nisan 1914’te Kazakistan’ın Almatı bölgesindeki Yarkand şehrinde dünyaya geldi. 1944 yılında Doğu Türkistan ordusuna katıldı ve albaylığa kadar yükseldi. Özgürlük yanlısı duruşu ve eserlerinde Uygur Türklerinin çektiği acıları dile getirmesi nedeniyle Çin yönetiminin hedefi oldu.
Çin devleti tarafından milliyetçi fikirleri sebebiyle tutuklanan Samedi, 7 yıl hapis yattı. Sürekli gözetim altında tutuldu ve baskılara maruz kaldı. Eğitimini tamamladıktan sonra işkencelerden ve yıldırmalardan kurtulmak için Doğu Türkistan’dan Kazakistan’a kaçmak zorunda kaldı.
Samedi, Çin'ib altında ezilen Uygur Türklerinin dramını anlattığı “Kanlı Dağ” romanıyla büyük ün kazandı. Ayrıca Uygurların ünlü epik şiiri “Garip ve Senem” kaleme aldı. Bu eserler, Uygur edebiyatında bir dönüm noktası olarak kabul edildi.
Kazakistan’da edebiyata yaptığı hizmetlerden ötürü önemli ödüllere layık görüldü. Ancak eserleri, diğer Türk dünyası yazarlarının aksine yalnızca Kazakistan’da geniş ilgi bulabildi. Samedi, tiyatro ve müzik alanında da üretken bir sanatçıydı. “Boynu Kesik” adlı müzikali ve senaryolaştırdığı üç romanı (İli Nehri Boyunca, Kanlı Dağ, Garip ve Senem) onun çok yönlü sanatçı kimliğini ortaya koydu.
Ziya Samedi, 20 Kasım 2000’de hayata gözlerini yumdu. Arkasında, Uygur halkının özgürlük mücadelesini ve yaşadığı zulmü edebiyat aracılığıyla dünyaya duyuran güçlü bir miras bıraktı.
