Kırım Tatarlarının “Barış Desenleri” Kiev’de sergilendi

Kiev’deki İvan Gonçar Müzesi’nde 20 Ocak tarihinde eşsiz Kırım Tatar el sanatları sergisinin açılış töreni düzenlendi. “Barış Desenleri” projesi, İsviçre Gelişme ve İşbirliği Ajansı’nın (SDC) desteğiyle, Kırım Tatar ustalarının inisiyatifi üzerine gerçekleştirildi.
 
Proje organizatörleri, telkâri, kuyumcu ve metal, seramik, Kırım Tatar nakışı alanlarında Kırım Tatar ustalarını bir arada topladı. Bahse konu ustalar, Kırım Tatar kültürü ile tanışmak isteyen öğrencilere el sanatlarını öğretti.

28662

Zor çalışmalar sonucunda, Kırım Tatarlarının ev eşyaları, erkek ve kadın milli kıyafetleri, mücevherler ve diğer eşyalar, yeniden hazırlandı, onarıldı.

5292

Ukrayna Kültür Bakanı’nın Kırım Danışmanı ve projenin koordinatörü Esma Aciyeva, “Serginin konseptinin mesajı şöyle: biz (Kırım Tatarları) tüm meydana okumalara rağmen nesillerin mirasını koruyoruz” diye kaydetti.

Öğrencileri bir şekilde motive edilmeye ihtiyaç olmadığını belirten Esma Aciyeva, buradaki motivasyonun çok açık olduğunu, Kırım Tatarlarının kimliği tanıtılması, halkın zengin kültürünü geliştirmeye istenilmesinin olduğunu belirtti. Bununla birlikte Kırım Tatar el sanatlarını öğrenmek isteyenler arasında, kardeş halk Kırım Tatarları hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen çok sayıda Ukrainin de yer aldığına da dikkat edildi.
 
Öğrencilere Kırım Tatar milli sanatlarını seramik ustası Rüstem Skibin, telkâri ustası Evelina Asanova, nakış ustası Liana Velelyayeva ve Kırım Tatar sanatlarının ustası Mamut Çurlu öğretti.
 
Seramik ustası Rüstem Skibin, “Ressam, uzman, seramik ustaları olarak biz, dedelerimiz tarafından korunan ve günümüze ulaşan zanaatları canlandırmaya çalıştık. Her bir eşya kültürümüz, geleneklerimiz, yaşam tarzımızı içeriyor. Bizim için bu çok önemli” diye konuştu.

19.-20. yüzyılda yapılan eserleri günümüzdeki eserlerle karşılaştırmak çok ilginç oldu. Örneğin, ünlü Kırım Tatar telkâri ustası Ayder Asanov’un torunu Evelina Asanova’nın hazırladığı süslerde, yüzyıllar sonra da Kırım Tatar ailesinin gelenekleri yansıtılıyor.

Evelina Asanova, “Geleneksel Kırım Tatar kadın süsleri, kültürümüzde büyük öneme sahipti, çünkü kuşak, kolye ve fesi süsleyen topilikten oluşan bir özel set, damat tarafından geline verilen çeyizdi. Çift ayrılması veya ailenin bir dertle karşılaşması halinde kadın bu süsleri satarak ailesini geçindirebiliyordu” diye anlattı.

Sergiyi ziyaret eden tarihçi Gülnara Bekirova, Kırım Tatarlarının el sanatlarının gelişmesinin tarih yazımı, kültürünün gelişmesi olduğu gibi 1944 Kırım Tatar sürgününden sonra durduğunu, Kırım Tatarları ile ilgili her şey getirilen gizli bir yasağın da bunu etkilediğini belirtti.
 
Bekirova, “Aslında bu bir kültür soykırımıydı. Sürgün yerlerinde Kırım Tatar dili, el sanatları fiilen hiç gelişmiyordu, çünkü bunların hepsi Kırım’ı hatırlatıyordu. Kırım Tatarlarının Kırım ile bağdaştırılması, yönetimin yararına değildi” diye kaydetti.
 
Gülnara Bekirova, Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra Ukrayna’nın Kırım Tatar halkının siyasi Ukrain halkının bir parçası olduğunu yeniden kavrayarak Kırım Tatarlarını yerinden tanımaya başladığını söyledi.
 
İvan Gonçar Müzesi’nde sunulan Kırım Tatar koleksiyonu büyük geleceği var: iki Avrupa ülkesi, söz konusu koleksiyonun ülkelerinde sergilenmesini bekliyor. Bunun dışında serginin Ukrayna’nın büyük şehirlerinde ve komşu devletlerde de sunulması planlanıyor.
 
Kiev’deki sergi, 26 Ocak tarihine kadar ziyaret için açık olacak.