Doğu Türkistan için 30 yıl ışıksız geçen hayat: Barat Hacı

Selahaddin Kaşgarlı/QHA Ankara

Doğu Türkistan'da genç yaşta Çin işgalcilerine karşı orduya katılan, daha sonra anavatının işgal edilmesiyle birlikte 30 yıl hapiste yatan ve Türk halkının hafızasındaki ölmez kahraman Barat Hacı'nın vefat yıl dönümü anılıyor.

BARAT HACI KİMDİR?

10 Haziran 1910 tarihinde Doğu Türkistan'ın Kaşgar şehrinde dünyaya gelen Barat Hacı, 93 yıllık hayatında vatanının bağımsızlığı ve halkının azatlığı için mücadele etti. Zalim Çin yönetimine boyun eğmeden yaşadı. Barat Hacı, yaşadığı dönem itibariyle hem milliyetçi hem de komünist Çin hükumetinin işgal siyasetlerine tanık oldu. 1931 senesinde Kumul’da Çin esaretine karşı başlayan ayaklanmanın yankıları Kaşgar’a kadar ulaştı. Barat Hacı ise o dönemde kurulan İnkilâp Ordusu'na katıldı. Özgürlük için Çinlilere karşı cenk etti. Barat Hacı 1933’te kurulan Doğu Türkistan İslam Cumhuriyetinin münevver askeriydi. 1944’te kurulan Doğu Türkistan Cumhuriyetinin askerliğini de yapan Barat Hacı, Doğu Türkistan’da kurulan iki cumhuriyetin de şahidiydi.

TÜRKİYE'YE GELİNCEYE KADAR HER GÜN SORGUYA ÇEKİLDİ

Dönemin Çin yönetimi tarafından pantürkist ve bölcü yaftasıyla hapse atılan Barat Hacı, 93 yıllık ömrünün 30 senesini hapishanede geçirdi. 29 Kasım 1981 yılında serbest bırakılana kadar hapishanede türlü Çin işkecilerine meydan okudu. Türkiye macerasının başlayacağı 1993 yılına kadar her gün karakoldaki sorgu odalarında Çinli polislerce sorguya çekildi. 28 Ocak 1993 tarihinde Türkiye’ye gelişinden 12 gün sonra Hacca giden Barat Hacı, Hac zamanına kadar orada kalmış ve orada bulunduğu süre boyunca Doğu Türkistan bayrağı taşıyarak Arafat ve Mina’da gösteriler düzenlemişti.

"ALLAH ONLARDAN RAZI OLSUN”

Aynı yılın haziran ayında Türkiye’ye geri dönen Barat Hacı Doğu Türkistan mücadelesini Türk halkına anlatmaya devam etti. Daha sonra Türk vatandaşlığı alan Barat Hacı, “Şimdiye kadar vatanımın bağımsızlığını göremediğim için üzgün olmam ve çocuklarımın özleminden başka bir sıkıntım yok. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oldum. Artık ömrümün kalanında özgür nefes alma hayalime kavuştum. Vatanımdaki çaresiz halkımda benim gibi özgürlüğe kavuşmuş olsaydı daha da mesut olacaktım. Türk halkı bana yalnız kaldığımda ve hastalandığımda hep sahip çıktılar. Kendi ailemin yanında kendi kardeşlerimin içindeymişim gibi hissediyorum. Allah onlardan razı olsun” sözleriyle Türk halkının kalbinde ebediyen yer edinecekti.

Barat Hacı, eşiyle gittiği Mekke’de hac vazifesini yaptığı sırada 3 Mart 2003 tarihinde 93 yaşında hayata gözlerini yumdu.