Ukrayna milli şairi Taras Şevçenko'nun Türkçe'ye çevrilen eseri Kobzar, TÜRKSOY'da tanıtıldı

Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY), önemli eserlerin Türkiye Türkçesi'ne çevrilmesine katkı sağlıyor. Ukrayna'nın milli şairi Taras Şevçenko'nun 46 eserinin toplandığı Kobzar'ı Türkçe'ye çeviren TÜRKSOY bugün kitap tanıtımı programı gerçekleştirdi. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliğinin katkılarıyla düzenlenen etkinlik, Ankara'daki TÜRKSOY Genel Sekreterliğinde yapıldı. 

Saat 14.00'te başlayan ve yoğun katılımın olduğu programa; Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Sait Yusuf, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotarov, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, Gürcistan'ın Ankara Büyükelçisi George Janjgava, TÜRKSOY Kazakistan Ülke Temsilcisi Bakıtcan Omarov, Ukrayna Ankara Büyükelçiliği Basın Müşaviri Bogdan Konoplyastıy, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği yetkilileri, TÜRKSOY çalışanları, Ukraynalı ve Türk vatandaşları katıldı.

Gerçekleşen kitap tanıtım toplantısında ise konuşmacılar arasında; Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Dr. Yakup Ömeroğlu, Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Kobzar kitabının Redaktörü Doç. Dr. Bülent Hünerli ve Çevirmen Doç. Dr. Tudora Arnaut yer aldı. Etkinlik, Taras Şevçenko’nun çizimlerini içeren Ukrayna temalı resim sergisiyle başladı. 

"TARAS ŞEVÇENKO, HALKLARIMIZIN YAKINLAŞMASINDA BÜYÜK ROL OYNAMIŞTIR"

Programda açılış konuşmasını yapmak üzere TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev kürsüye davet edildi. Katılımcılara teşekkür ederek konuşmasına başlayan Raev, Gagauz bilim insanı ve edebiyatçı, çevirmen Tudora Arnaut tarafından ilk kez 2009 yılında çevrilen kitabın, 2022 yılı itibariyle eklemeler yapılarak TÜRKSOY tarafından basıldığını ve Türkoloji alanına önemli katkılar sunduğunu belirtti. Raev, “Onun eserlerini okurken, ana vatanı olan Ukrayna ve sürgünde olduğu süreç içerisinde Kazak halkının ruhunu tanıdığına kesinlikle ikna oldum. Bu manevi gerçek onun eserlerinde en ince ayrıntısına kadar yansıtıldığı gibi bunun neticesi olarak günümüzde bizim halklarımızın yakınlaşmasında da büyük rol oynamıştır. Zor geçen yıllarını Kazakistan'da yaşayan ünlü şair, kalem şuarası yaratıcılığı ile Ukrayna ile Kazakistan’ı, Doğu Avrupa ile Orta Asya'yı birbirine bağlamayı başarmış ve buradaki zengin manevi dünyaları kalemi ile dünyaya tanıtmıştır” ifadelerini kullandı.

Raev, ünlü şairin Ukrayna ve Türk dünyasında çok önemli izler bıraktığına vurgu yaptı. Raev, konuşmasının sonunda emeği geçen herkese teşekkür etti.

"ŞEVÇENKO UKRAYNA HALKI İÇİN BÜYÜK BİR ÖNDER"

Ardından Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, konuşmasına katılan misafirlere Türkçe "hoşgeldiniz" diyerek başladı. Bodnar, Ukrayna edebiyatı ve kültürünün bu kitap sayesinde Türkiye'de bilineceğine vurgu yaptı. Bodnar, “Hem Ukrayna için hem de birçok Türk dünyası ülkesi için Taras Şevçenko önemli bir figür. Elbette Taras Şevçenko ünlü bir ressam, şair, düşünür ama aynı zamanda Ukrayna halkı için büyük bir önder” dedi.

KOBZAR, TÜRKÇE DAHİL 148 DİLE ÇEVRİLDİ

Şevçenko’nun özgürlük için mücadele ettiğini dile getiren Bodnar, bunun Türkiye’de anlamlı olduğunu söyledi. Ukrayna'daki Rus saldırılarında Şevçenko’nun sözlerinin daha da anlam bulmaya başladığını ifade eden Bodnar, “Çevirisİ yapılan eserle tanışmanızı çok istiyoruz” dedi. Bodnar ayrıca Kobzar kitabının Türkçe dahil olmak üzere toplamda 148 dile çevrildiğini belirtti.

Büyükelçi ünlü şairin ömrü boyunca Kafkasya’da ve Orta Asya'da bulunduğunu belirterek, “Şevçenko, Türk dünyası için de önemli. Orta Asya’da ve Kafkasya’da önemli anallizler yapmış ve bunlar şiirlerinde iz bulunmuş” vurgusu yaptı.

Konuşmaların ardından Gürcistan'ın Ankara Büyükelçisi George Janjgava, Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev ve Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar kitabın kurdelasının açılışını yaptı. Büyük beğeniyle takip edilen program, konuşmacılar tarafından yapılan kitap tanıtımıyla devam etti.

"UKRAYNA İÇİNDEKİ TÜRK HALKLARI, BU İKİ ÜLKENİN ARASINDAKİ KÖPRÜDÜR"

Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Dr. Yakup Ömeroğlu, içinde 46 eseri barındıran Kobzar adlı kitabın Türkiye Türkçesi'ne çevrilmesi ve Ukraynalı sanatçı ve şair Taraş Şevçenko hakkında konuştu. Ömeroğlu, “Halkların birbirini tanıması bazen gittiğiniz ülkeden daha tesirli olabiliyor. Ruhun gizli labirentlerini bilmek imkanına kavuşuyorsunuz. Edebiyatların birbiriyle çevrilerek yayılması iki ülkenin bağını güçlendiriyor” vurgusunu yaptı. "Ukrayna halkına dostluk duygularıyla bağlıyız ama içerisinde Türk halkları da var. Bunlar Kırım Tatarları, Gagauzlar gibi... Bu topluluklar iki ülke arasındaki ilişkilerde bir köprüdür. Gagauz Türkü çevirmenin faaliyetleri, tam da iki ülke arasındaki köprüyü kurmaktadır" diyen Ömeroğlu, çevirmen Tudora Arnaut'a teşekkür etti.

"ŞEVÇENKO ÇOK YÖNLÜ BİR ŞAHSİYETTİ"

Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Kobzar kitabının Redaktörü Doç. Dr. Bülent Hünerli kürsüdeki konuşmasında, 2014-2017 yıllarında Ukrayna’da yurt dışı görevlerde bulunduğunu ve ilk kez orada Taras Şevçenko ismiyle tanıştığını belirtti. Şevçenko’nun lirik şiirler yazdığını ve kendisini Türkiye’de milli şair Mehmet Akif Ersoy ve Namık Kemal gibi şairlere benzettiğini söyledi. Doç. Dr. Hünerli, Şevçenko'nun hayatının yarısının hapishanede geçmesine rağmen bu kadar üretken olmasına ilgi duyduğunu vurguladı. Şevçenko’nun şiirlerinde Türkçe kelimelere rastladığını söyleyen Hünerli, bir dilbilimci olarak kitapta geçen "karakalpak, ataman, ağaç, kobzar" gibi kelimelerin dikkatini çektiğini ifade etti.

Hünerli, Şevçenko’nun sürgün dolayısıyla Kazakistan’a gittiğini anımsattı. Şevçenko'nun, orada çizim ve heykel sanatını ilerlettiğini ve aynı zamanda gazeteci olmasıyla da çok yönlü bir şahsiyet olduğunu söyledi. TÜRKSOY’a teşekkür ederek konuşmasını sonlandıran Hünerli, “3 yıl önceye kadar Türkiye'de Ukrayna Dili ve Edebiyatı bölümü yoktu şimdi İstanbul'da açıldı. Buna karşı olarak şu anda Türkiye'de, Ukrayna’nın Türkoloji ayağı var. Bizim bu tür çevirilerle Türk toplumuna Ukraynalıları tanıtmamız gerekiyor. İlgililerin de buna katkı sunması gerekiyor” çağrısında bulundu. 

"SINIRLAR BİZİ BÖLSE DE BİZ BİRBİRİMİZDEN AYRILMIYORUZ"

Çevirmen Doç. Dr. Tudora Arnaut ise "Benim vatanım bugün bildiğiniz gibi kendi mücadelesini vermeye çalışan, kendi topraklarını kurtarmaya çalışan Ukrayna'dır. Bizi sınırlar bölse de biz birbirimizden ayrılmıyoruz. Ukrayna halkıyla birlikte inanıyoruz ki kendi topraklarımızı düşmandan kurtaracağız. Böylece Ukrayna daha da ileriye daha demokratik bir şekilde adım atacaktır. Burada en güzel desteği de kardeş Türkiye'den görüyoruz” diyerek başladı.

Kendisinin yıllar evvel Şevçenko’nun "Vasiyet" şiirini çevirmeye başladıktan sonra bunu yarım bırakarak; her gün Taraş Şevçenko Müzesi'ni ziyaret ettiğini ve hayat hikayesini okumaya başladığını belirten Doç. Dr. Arnaut, "Onun heykeline bakarak onu anlamaya çalışıyordum. Nihayetinde onu rüyamda gördüm ve dedim ki; 'Bu iş olacak'. Ardından tercümeye başladım ve tercüme ettikçe Şevçenko'nun çok önemli bir şahıs olduğunu fark ettim. O halkının dilini iyi biliyordu. Onu tercüme ettikçe ilham aldım” ifadelerini kullandı.  

"HALKIMA BORÇLU OLDUĞUM İÇİN VATANÎ GÖREV OLARAK BU ESERİ ÇEVİRDİM"

Herkesin halkına borcu olması gerektiğini, bu yüzden eseri vatanî görev bilerek çevirdiğini söyledi. Taras Şevçenko’nun bir şiirini okuyan Arnaut, sözlerine "Slava Ukraini!” diyerek son verdi.

Son olarak şiir dinletisi katılımcıların beğenisine sunuldu. Ukrain ve Kırım Tatar gençler Şevçenko’nun şiirlerini Ukraince, Türkçe ve Kırım Tatarca olarak okudu. Program toplu fotoğraf çekimiyle son buldu.