Doğu Türkistanlıların Çin Konsolosluğu önündeki eylemleri sonuç verdi: Aile nöbeti tutan Uygurlar anlattı

​Türkiye’de yaşayan Doğu Türkistanlılar, toplama kamplarındaki ailelerinden haber alabilmek için 18 Aralık 2020’den bu yana Çin’in İstanbul Başkonsolosluğu önünde eylem düzenliyor. Günlerdir süren eylemlerde Doğu Türkistanlılar, Çin'den aileleri hakkında bilgi talep ediyor. Dün Uygur aktivistler, İstanbul Valiliğinin konuya müdahil olduğunu ve Çin konsolosluğuna söz konusu dilekçelerin iletileceğini aktardı. Doğu Türkistanlı sivil toplum kuruluşu temsilcileri, yaşanan süreci QHA'ya değerlendirdi. Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği Başkanı Nureddin İzbasar, Doğu Türkistanlı aktivistler Cevlan Şirmehmet ve Umun İhsan, süreçle ilgili beklentilerini ve taleplerini aktardı.

Çin'in İstanbul Başkonsolosluğu önünde nöbet tutan Doğu Türkistanlıların günlerdir süren eylemlerinin sonuç verdi ve dün itibarıyla eylemler geçici olarak durdu. İstanbul Valiliğinin, eylemcilerle görüşerek; konsolosluğa söz konusu talep dilekçelerini ileteceği öğrenildi. Ailelerinden haber alabilmek adına hazırladıkları dilekçeleri İstanbul Valiliği ile iletişime geçtikten sonra konsolosluğa ulaştıracaklarını aktaran Doğu Türkistanlılar, valiliğe teşekkürlerini bildirdi ve süreçten umutlu olduklarını aktardı.

"YILLARDIR HABER ALAMADIĞIMIZ AİLELERİMİZİN DURUMUNU ARTIK NET BİR ŞEKİLDE ÖĞRENMEK İSTİYORUZ"

Çin'in İstanbul Konsolosluğu önünde Doğu Türkistan STK'ları, 12 Ocak 2020 tarihinde bir basın açıklaması yaparak hak taleplerini yeniden dile getirdi. Dün sabah itibarıyla, İstanbul Valiliği ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Doğu Türkistanlıların hak taleplerini konsolosluğa iletecekleri bilgisini verdi. Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği Başkanı Nureddin İzbasar, "Şu anda Türkiye'deki Doğu Türkistanlılar arasında dilekçe vermek isteyen herkes bu taleplerini hazırlıyor. Bu dilekçeler toplanıyor. Bu arkadaşların belirlediği ön şartlar kabul edilirse bir görüşme gerçekleşecek. Şu anda, valilik tarafından konsolosluk binasında eylemlere son verilmesi talebi geldi. Doğu Türkistanlıların talebi, yıllardır haber alamadıkları ailelerinin durumunu artık net bir şekilde öğrenebilmektir." ifadelerini kullandı.

EYLEME BAŞINDAN BERİ KATILAN UYGUR AKTİVİST ŞİRMEHMET: DİLEKÇELERİMİZİ MEDYA MENSUPLARININ ÖNÜNDE TESLİM EDECEĞİZ"

Çin Konsolosluğu önündeki eylemlere başından beri katılan Doğu Türkistanlı aktivist Cevlan Şirmehmet, valilikten kendilerine çağrı geldiğini taleplerinin karşılık bulduğunu aktardı. İstanbul Valiliği yetkililerinin, dün taleplerini dinlediğini ve konsolosluğa ileteceğini bildirdi. Şirmehmet, "Dilekçemizi kabul edeceklerini belirttiler. Aramızdan iki adet temsilci seçip konsoloslukla görüştüreceklerini bildirdiler. Çin Konsolosluğu da aslında bunu söylemişti ama biz bunu kabul etmedik çünkü onlara güvenmiyoruz. Biz, günlerdir gelen insanların dilekçelerini toplamak için biraz zaman istedik. Valilik ayrıca eyleme son vermemizi istedi. Biz, dilekçeleri toplayana kadar son verme kararı aldık ve bunu bildirdik. Şu anda, diğer arkadaşların dilekçelerini toplayıp bir gün belirleyerek, tüm medya mensuplarını çağırarak onların önünde bu dilekçeleri teslim edeceğiz. Konsolosluğun bu konuda samimi olup olmadığını bilmiyoruz." sözleriyle yaşanan süreci anlattı.

UMUN İHSAN: BİR TOPLUM ETNİK OLARAK SOYKIRIMA UĞRUYOR ARTIK BUNA SESSİZ KALINMAMALI

Doğu Türkistanlı gazeteci ve aktivist Umun İhsan ise Doğu Türkistanlıların haklı taleplerinin artık karşılık bulmasını gerektiğini bir toplumun etnik soykırıma uğradığını kaydetti. İhsan, toplama kampı mağduru Doğu Türkistanlıların aile nöbeti ve dilekçe sürecine ilişkin, "Şu anda konsolosluk önündeki eylemlere ara verildi. Çin Konsolosluğu, toplama kampı mağdurlarının yakınlarının dilekçelerini kabul edeceğini söyledi. Bir kaç gün sonra tekrar toplanarak dilekçelerini teslim edecekler. Durum Pazartesi netleşir diye tahmin ediyoruz." dedi.

DİNİ, ETNİK VE SİYASİ BASKILARIN MERKEZİ: DOĞU TÜRKİSTAN

Çin hükumetinin sistematik baskı ve asimilasyonlar ile dini, etnik, kültürel ve siyasal anlamda “soykırıma” varan faaliyetleri, her geçen gün dünya kamuoyunun daha çok gündemine geliyor. ABD Dışişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre Doğu Türkistan’da yaklaşık 2 milyona yakın Uygur Türkü ve diğer azınlıklara mensup Müslümanlar, eğitim adı altında zorla toplama kamplarında tutulmakta.

Etnik ve kültürel ayrımcılığa ve insan hakları ihlallerine maruz kalan Doğu Türkistanlılar, ucuz iş gücü olarak Çinli şirketlerde çalıştırılıyor. Öte yandan, Birleşmiş Milletlerin resmi verilerine göre ise, Pekin idaresinin kültürel soykırım uyguladığı Doğu Türkistan’daki toplama kamplarında 1 milyondan fazla Uygur Türkünü zorla tutuyor. Farklı kaynaklarda cezaevleri ile gözaltı merkezlerinde tutulanlarla birlikte bu rakamın 3-4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor.

Ayrıca, Çin hükumeti, her ne kadar dünya kamuoyunda aksini iddia etse de Doğu Türkistan’daki toplama kamplarında, ABD Dışişleri Bakanlığı verilerine göre 2 milyonu aşkın Doğu Türkistanlı zorla tutuluyor. Burada, Çin Komünist Partisinin sistematik baskı ve zulüm politikalarına maruz kalan Uygur Türkü ve diğer azınlıklar, birçok hak ihlali ile karşı karşıya.