Çin'in dünyadan gizlediği vahşet: Yarkent-İlişku Katliamı

İrem Kaya / QHA Ankara

28 Temmuz 2014, Doğu Türkistan için Acı ve baskının artarak devam ettiği ve Müslüman Türklere karşı Çin yönetiminin soykırım politikasının dozunu artırdığı bir tarih olarak kayıtlara geçti.

Ramazan bayramının ilki, Doğu Türkistan'ın Kaşgar vilayetine bağlı Yarkent ilçesinin İlişku kasabası, işgalci Çin ordusu tarafından ağır silahlarla karadan ve havadan bombalandı. Çin hükumetinin kapalı kutu haline getirdiği Doğu Türkistan'da yaşanan bu soykırım dünyadan gizlendi.

28 TEMMUZ 2014'TE YARKENT'TE NELER OLDU?

Çin, 2008'den itibaren Doğu Türkistan'daki seyahat özgürlüğünü kısıtladı. Kamusal alanda özgürlük özgürlüğü baskıladı. 2010'dan sonra da başörtüsüne ve ibadet özgürlüğüne yasaklanarak baskılarına hız verdi. O yıllardan itibaren Uygur Türklerinin şahsi mülklerine hakim olan mal varlıkları elden alınmaya başlandı.

AYAKLANMA İLÇE GENELİNE YAYILDI

Doğu Türkistan'ın genelinde yaşanan baskılar sonucunda Yarkent ve İlişku'da Uygur Türkleri ile Çinliler arasında olaylar başladı. Bu olayları tetikleyen hadiselerden ilki, Çinli bir sarhoşun, Doğu Türkistanlı bir aileye çarpması sonrasında ailenin kayıtlı vefat etmesiydi. Bu olayda, Çinli sarhoşa ceza dahi uygulanmazken, Uygur Türklerinin ele geçirildiğini gösteren olay tepki gösterdi.

3 YERLEŞİM YERİ TAMAMEN YERLE BİR EDİLDİ

Ramazan ayının son günü olan 27 Temmuz 2014 tarihinde, Beşkent isimli köyde teravih namazı sonrasında, başörtüsü yasağına uymayan onlarca kadın gözaltına alındı. Müslüman Uygur Türklerinin, “ Bu bizim dinimizin gereğidir, mahremimize el uzatıyorsunuz”  şeklindeki itirazları sonuçsuz kaldı. Olay arbedeye dönüştü ve çatışma meydana geldi. Bu olayın Yarkent'in genelinde duyulması insanları ayaklandırdı. Ayaklanma devam etmeye başladığında ilçedeki Doğu Türkistanlılar, Çinli kurumsale karşı direndi. 

Bunun üzerine Çin yönetimi, bölgesel askeri gücüyle çok sert bir şekilde olaylara müdahale etti. Havadan ve karadan ayrılan Çin ordusu, 3. yerleşim yerini tam olarak bir yere yerleştirdi.

3 BİNDEN FAZLA UYGUR TÜRKÜ KATLEDİLDİ

Olayı görgü tanığı olan 22 yaşındaki Uygur Türkü bir genç, İlişku ilçesindeki 3. yerleşim yerinin tamamen yerle bir edildiğini uluslararası kamuoyuna duyurmayı başardı. İlçede en az 3 bin Uygur Türkü katledildi. Sağ kalanlar sözde "devlete isyan" suçlaması ile tutuklandı.

SOYKIRIMI DÜNYAYA DUYURAN EBUBEKİR RAHİM'DEN HALA HABER YOK

Çin'in, İlişku'da 28-31 Temmuz 2014 arasında gerçekleştirilen katliamı, ifşa eden ve katliamın bazı ayrıntılarını yazdığı bir mektupla dünyaya duyurmayı başaran 22 boyutlu Uygur Türkü genç Ebubekir Rahim, 6 Ağustos 2014'te Yarkent'te tutuklanarak hapse atıldı. Hapse atılan Rahim'den hala haber alınamıyor.

BÖLGEYE GİDEN FRANSIZ GAZETECİ SINIR DIŞI EDİLDİ

Çin'in 2014 yılında İlişku'da gerçekleştirdiği katliam, Pekin tarafından halen sır olarak dünya kamuoyundan gizleniyor. Doğu Türkistan'a giderek konuyu araştıran ve yaşanan acıları gün görünümünü ortaya çıkarmak için çalışan bir Fransız gazetecisi, İlişku'ya ulaşamamaktan sınır dışı bırakıldı.

Çin'in soykırma varan hak ihlallerine sahne olan Doğu Türkistan'daki katliamlardan sadece birisi olan Yarkent-İlişku olayları, Doğu Türkistanlıların hafızasında 9. yıldönümünde halen tazeliğini koruyor.