Güney Kore'de siyasi krizin perde arkası: Sıkıyönetim kararının ardında ne vardı?

Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık 2024 akşamı yaptığı bir açıklama ile ülke siyasi tarihinde 50 yıl sonra ilk kez sıkıyönetim ilan ettiğini duyurdu. Bu olağanüstü karar, Kuzey Kore tehdidine karşı alınan bir önlem olarak duyurulsa da gerçekte Yoon Suk Yeol'un hakkındaki yolsuzluk soruşturması nedeniyle böyle bir karar aldığı öne sürüldü.

Ardından Güney Kore Ulusal Meclisi, Güney Kore Devlet Başkanının aldığı sıkıyönetim tedbirini iptal eden bir kararı kabul etti. Bunun üzerine ordu, Ulusal Meclisin önüne gelerek siyasi faaliyetleri durdurmak istedi. Güney Kore devlet haber ajansı Yonhap, yaklaşık 5 saat yürürlükte kalan sıkıyönetim kararının, Bakanlar Kurulu kararıyla iptal edildiğini açıkladı.

SIKIYÖNETİM İLANI NASIL GERÇEKLEŞTİ?

3 Aralık gece saatlerinde ulusa seslenen Yoon Suk Yeol, karşılaştığı siyasi zorlukları aşabilmek adına “devlete karşı hareket eden güçlere” karşı sıkıyönetim ilan ettiğini açıkladı. Yoon Suk Yeol, yaptığı açıklamada, muhalefetin hükûmetini yıkmak için çeşitli girişimlerde bulunduğunu savundu. Ardından, ülke çapında orduyu göreve çağırarak, parlamento binasına asker ve polis gönderdi.

Bu süreçte helikopterler binanın çatısına inerken, maskeli askerler parlamentoya girmeye çalıştı. Hükûmet, yasa dışı protestoları ve siyasi faaliyetleri yasakladı ve medyayı hükûmet denetimine aldı.

Ancak Güney Kore liderinin bu açıklaması, ülke çapında büyük bir tepkiyle karşılaştı. Muhalefet, bu kararı yasa dışı ve anayasaya aykırı olarak nitelendirerek, parlamentoda hızlı bir şekilde oylama başlattı. Gece yarısından sonra, parlamento üyeleri sıkıyönetimi geçersiz kılacak bir oylama yaptı.

SIKIYÖNETİMİN ANLAMI VE ÖNEMİ

Sıkıyönetim, sivil yönetimlerin işlevsiz hale geldiği olağanüstü durumlarda orduya geçici yetki veren bir uygulama olarak biliniyor. Güney Kore'de sıkıyönetim son olarak 1979 yılında, askeri diktatör Park Chung-hee’nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından ilan edilmişti. O günden beri, demokratik bir ülke olan Güney Kore'de sıkıyönetim uygulanmamıştı.

Güney Kore liderinin sıkıyönetim ilanı, halkta büyük bir rahatsızlık yarattı. Ülke medyasının hükûmetin kontrolüne alınması ve siyasi faaliyetlerin yasaklanması, demokrasinin tehdit altında olduğu kaygılarını artırdı.

YOON SUK YEOL'UN SİYASİ BASKISI VE YOLSUZLUK İDDİALARI

Yoon Suk Yeol, Mayıs 2022'de göreve başlamıştı ancak 2024 yılının Nisan ayında yapılan genel seçimlerden sonra, ülkenin en büyük muhalefet partisi büyük bir zafer kazandı. Son dönemde ülkede onay oranı hızla düşen Yoon Suk Yeol, birçok yolsuzluk skandalına karıştı. Bunlar arasında, eşiyle ilgili Dior çanta skandalı ve borsa manipülasyonu iddiaları bulunuyor.

Ayrıca muhalefet, geçen hafta hükumetin büyük çaplı bütçe tasarısını reddetti. Bu da Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un siyasi baskılarla başa çıkmaya çalışırken, acil bir adım atmasına yol açtı.

POTANSİYEL GÖREVDEN ALMA TEHDİDİ

Sıkıyönetim ilanı, Güney Kore'nin demokratik geçmişine büyük bir darbe olarak görüldü. Yoon Suk Yeol'un şu anda en büyük endişesi, bu hamlesinin ardından parlamentodan hakkında azil kararı çıkması. Güney Kore’de bir Cumhurbaşkanı'nın görevden alınabilmesi için, 300 üyeli Ulusal Meclis’te üçte iki çoğunluk, yani en az 201 oyla karar alması gerekiyor.

Geçmişte, 2016 yılında Park Geun-hye, yolsuzluk suçlamaları nedeniyle görevden alınmıştı. Yoon'un sıkıyönetim ilanı ve ardından gelen siyasi karışıklıklar, ülkenin demokratik yapısını ciddi şekilde tehdit ediyor. Uzmanlar, Yoon Suk Yeol'un sıkıyönetim kararının, ülke ekonomisi ve güvenliği açısından da riskler taşıdığını belirtiyor.