SSCB’nin insan hakları savuncuları Kırım’da daimi forum kuracaklar (FOTO)

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı, Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun davetlisi olarak Kırım Tatar halkının 68.yıldönümü dolayısıyla yapılan matem etkinlikleri için Kırım’da bulunan eski SSCB rejim muhalifleri ve siyasi mahkûmları, Kırım’da insan hakları forumunun kurulması konusunu müzakere ettiler.

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı, Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun teklif ettiği forumun kurulması konusunun müzakere edildiği toplantıya İngiltere’den Vladimir Bukovskiy, Rusya’dan Lyudmila Alekseyeva, Sergey Kovalyov, Oleksandr Lavut, Aleksandr Podrabinek, Aleksey Smirnov, ABD’den Tatyana Yankeleviç, emekli Prof. Dr. Peter Reddaway ve General Petro Grigorenko’nun oğlu Andrey Grigorenko, Fransa’dan Nataliya Gorbanevska, Ermenistan’dan Vardan Arutyunyan, , Ukraynalı Yevgen Sverstyuk, Miroslav Marinoviç, Vasıl Ovsiyenko, Oles Şevçenko, Yosip Zisels ve Polonya’dan Pyotr Hleboviç gibi SSCB’nin efsanevi insan hakları savunucuları katıldı.

İnsan Hakları Savunucuları ve rejim muhalifleri, her yıl Kırım’da toplanmayı planlıyorlar. Forum ile ilgili son karar 19 Mayısta yapılacak 2. toplantıda alınacak.

Eski SSCB rejim muhalifleri ile insan hakları savunucularının toplantısının başında Kırım Tatar Milli Meclisi 1. Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, toplantıya katılanlara Kırım Tatar halkının bugünkü durumu hakkında bilgi verdi.

Rejim muhalifi ve insan hakları savunucusu Aleksey Smirnov, eski siyasi mahkûmlar forumunun kurulması konusu görüşülürken bu forumda özel sorunların yanı sıra farklı halkların genel sorunlarının da müzakere edilmesi teklif edildi.

Vladimir Bukovskiy, forumun hem Kiev’e, hem Moskova’ya, hem de batılı ülkelere etki yapacağını kaydetti. Bukovskiy, “Ancak bu etki ile sınırlı kalmamak lazım. Bizim özellikle batıdan hangi vakıfları, hangi teşkilatları bu işe çekebileceğimizi düşünmemiz lazım.” dedi.

İnsan hakları savunucusu Natalya Gorbanevskaya, forumun önem hakkında bilgi verirken Kırım Tatar mili hareket konusuna değindi. Gorbanevskaya, “Kırım Tatar halkı, yıl geçtikçe siyasi bilincine kavuşarak onlarca yıl boyunca Sovyet iktidarı ile mücadele etti. Bu mücadele bizim de bir şeyler yapmamız gerektiğinin farkına varmamızı sağladı. Kırım Tatarları arasında çok sayıda siyasi mahkûm var. Orta Asya’da rejim muhalifi akımının hemen hemen hiç olmadığını belirtmek lazım. SSCB’de tek kitlesel hareket, Kırım Tatar hareketi idi. Bunun için biz Kırım Tatarlarına yardım edebilsek, başka hiç kimseye yardım edemezsek, sade Kırım Tatarlarına yaptığımız yardımla borcumuzun bir kısmını ödemiş oluruz.” dedi.

Aleksandr Lavut, “Forumun kurulması fikri güzel bir fikirdir. Bu yeni hareketin merkezinin Kırım’da olması çok doğru. Biz, Kırım Tatar halkının, totaliter rejime karşı ortaya çıkan manevi dirençte oynadığı rolü hatırlamıştık.” diye konuştu.

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı, Ukrayna milletvekili Mustafa A.Kırımoğlu, toplantının sonuçlarını QHA’ya yorumladı. Kırımoğu, “Biz henüz kararımızı almadık. En önemli amacımız, Kırım Tatar halkının yıldönümü dolayısıyla, haklarının iade edilmesi konusunda halkımıza yardım eden insan hakları savunucularını toplamaktı. Biz, bütün eski mahkûmların toplandığı zaman devamlı görüşmeler yapma konusunu müzakere etme fikrimiz vardı. Biz, bu toplantılar için Kırım’ın en uygun yer olduğunu düşünüyoruz. Çünkü burada uzun yıllar boyunca totaliter rejime karşı mücadele eden, bütün insan hakları savunucularıyla geniş ilişkilere sahip olan ve vatanına geri dönen halk yaşıyor. Toplantı katılımcılarının çoğu, forum fikrinin doğru olduğu kanaatine vardı. Biz şu anda bu görüşmelerde güncel konulara ilişkin kararlar alıp almayacağımızı düşünüyoruz. Eğer bunu yapacaksak, o zaman yılda bir toplanmak az olur. Toplantıda, bizim sorunlarımızı Internet üzerinden görüşebileceğimiz fikri açıklandı.” dedi.

Kırımoğlu, forum oluşturma teklifinin AB’nin Ukrayna Temsilcisi Jose Manuel Pinto Teixeira’dan geldiğini söyledi. Kırımoğlu, “Teixeira bütün eski SSCB ülkeleri forumunun Kırım’da yapılarak tüm eski SSCB ülkesinin güncel sorunlarının, o rejimden miras olarak kalan sorunların görüşülmesinin pek uygun olacağını söyledi. Bu forumun uluslararası teşkilatlar tarafından desteklenmesi iyi olurdu. 19 Mayısta forum konusunu detaylı şekilde görüşeceğiz. Büyük ihtimalle bir belge veya memorandum kabul edeceğiz. Kabul edilecek belge öncelikli olarak bir manevi güç taşıyacak. Totaliter rejimin ne olduğunu bilenler kendi düşüncelerini ifade edecekler.” dedi.

Mavile Abkerimova, Osman Bayramaliyev
QHA