Yalçın Topçu, Kırımlı Aziz Bey'i vefat yıl dönümünde andı

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, vefatının 147. yılında Türk Kızılayın kurucularından Kırımlı Aziz Bey'i andı. Anma mesajında gençlere önerilerde bulunan Topçu şu ifadelere yer verdi:

En verimli çağında, 11 Haziran 1878’de 38 yaşında Hakk'a yürüyen, 'Türkçe ile tıp okutulamaz' diyenlere verdiği bilimsel cevaplarla ve yazdığı eserlerle onları hezimete uğratıp, Tıp dilini Türkçeleştiren, Hilal-i Ahmer'in 'Hilal'ini çizen ve Türk Kızılayın kurucularından olup, Türk Modern Kimyası'nın da öncülüğünü yapan, Dr. Miralay Kırımlı Aziz İdris Bey'i vefatının yıl dönümünde saygı, rahmet ve şükranla anıyorum.

Vatan Kırım Bahçesaray’da koşum ve eyer takımları ustası Saraç Ali’nin oğlu İdris Efendi'nin 1840'ta İstanbul’da doğan evladı ve Türk milletinin büyük değeri, vatansever ve milletperver Dr. Miralay Kırımlı Aziz İdris Bey’in, kısacık hayatında vatanımız ve milletimiz için yapmış olduğu bilimsel ve sosyal çalışmaların, bıraktığı eserlerin müsbet etkilerini günümüzde de görmekteyiz.

Geleceğimizin teminatı olan gençlerimize bu müstesna rol model atamız Dr. Miralay Kırımlı Aziz İdris Bey'i iyi tanımalarını, onun bilimsel çalışmalarını, toplum faydasına olan faliyetlerini layıkıyla öğrenip anlamalarını tavsiye ediyorum.

KIZILAYI DÜNYAYA TANITAN KIRIMLI AZİZ BEY

İstanbul Mekteb-i Tıbbiye'de yetişen Türk bilim adamı olan Kırımlı Aziz Bey, Türk Tıp Tarihinde olduğu kadar Türk kimya yarihinde de önemli bir yere sahiptir. Osmanlı’nın ilk kimya tarihçisi olan ve Tıbbiye’de eğitim dilinin Türkçeleştirilmesi için mücadele eden Aziz Bey, Avrupa’daki bilimsel gelişmeleri de yakından takip ederek ülkemizde bilimin gelişmesine büyük katkılar sağlamıştır.

Kırımlı Saraç İdris Efendi’nin oğlu olan Aziz Bey, 1840 yılında İstanbul’da doğdu. Babasının Kırımlı olmasından dolayı kendisine Kırımlı Aziz Bey denildi. Tıbbiye-i Şahane’yi 1865 de kolağası rütbesiyle bitirdikten sonra aynı okulda iç hastalıkları üzerinde çalışmaya başladı. Aynı yıl sivil tıbbiyeye müdür olarak atandı ve burada umumi emraz (genel hastalıklar), tıbbi kimya, hikmeti tabiiye (fizik) ve dâhili emraz (iç hastalıkları) derslerini okuttu. İyi bir doktor olduğu kadar iyi bir edebiyatçı da olan Aziz Bey, tıp kimyası ve genel hastalıklarla ilgili yazılar da yazdı. Yabancı dillerden alınan terimleri Türkçeye uygun şekilde yazan Aziz Bey’in kitapları uzun yıllar tıp okullarında ders kitabı olarak okutulmuştur.

Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa, Mekteb-i Tıbbiye Nazırı Marko Paşa ve Dr. Kırımlı Aziz Bey’in yardımları ile toplam 66 üyeden oluşan “Mecruhin ve Mardayı Askeriyeye İmdat ve Muavenet Cemiyeti" adı ile Kızılay’ın temelini oluşturan bir örgüt kurmayı başardı.

Kızılhaç’ın Osmanlı Devletince benimsenmesini engelleyen faktörlerden biri de amblemiydi. Kızılhaç ambleminin din ve mezhepler ile ilgisi olmadığının defalarca duyurulmasına rağmen, yine de Hıristiyanlığı çağrıştırdığından Müslümanlar arasında itici rol oynadığı belirlenmişti. İşte bu konuda yazılarıyla mücadele eden ve sonunda Türklerin Kızılhaç karşılığı olarak beyaz üzerine kırmızı yarım aylı bayrak kullanmalarını benimseten Kırımlı Aziz Bey olmuştur.