Kuzey Makedonya’da nüfus sayımı tartışmaları bitmiyor

Kuzey Makedonya siyaseti nüfus sayımı tartışmalarıyla çalkalanıyor. Ülkede 2021 yılında yeniden nüfus sayımı yapılmasını isteyen iktidar partileri ile 2022'de yapılmasını isteyen muhalefet arasında parlamentoda ciddi tartışmalar yaşanıyor.

Taraflar yeni nüfus sayımının düzenlenme tarihine ilişkin kendilerine göre farklı gerekçeler öne sürüyor. İktidardaki SDSM (Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği) sayımın 2021'de bir an önce düzenlenmesini isterken, ana muhalefet partileri VMRO-DPMNE (Devrimci Makedonya Ulusal Demokratik Birliği Örgütü) ise yasa değişiklikleri konusu çözülmeden sayımın yapılmaması gerektiğini savunuyor.

Kuzey Makedonya’da son resmi nüfus sayımı 2002 yılında yapılabilmişti. Ülkede 2011 yılında başlatılan fakat hem yetkililerin hem de sivil toplum kuruluşlarının tepkileri nedeniyle tamamlanamayan bir nüfus sayımı denemesi de olmuştu. Siyasi temsilden eğitime pek çok imkana rağmen Kuzey Makedonya halen 2002 yılı nüfus sayımı verilerini kullanıyor.

Kuzey Makedonya Devlet İstatistik Dairesi, 2002 yılında yapılan nüfus sayımı verilerine göre, nüfusun yüzde 64'ünü Makedon olarak tanımlarken yüzde 25'ini Arnavut, yaklaşık yüzde 4'ünü de Türk olarak açıklamıştı. Verilere göre, nüfusun geri kalanı Roman, Boşnak ve Lehlerden oluşuyor. Ancak Türkler ve Arnavutlar nüfus sayılarının düşük gösterildiğini ve ülkedeki temsil oranlarının da bu nedenle düşük olduğunu savunuyorlar. 2011 yılında yapılmaya çalışılan nüfus sayımında, Türk partilerinin teşkilatları doğru sonuçların elde edilebilmesi için resmi çalışmalara paralel ekipler kurarak saha çalışması yapmışlardı. Ancak Makedonya Devlet Sayım Komisyonu, Nüfus Sayımı esnasında Devlet İstatistik Kurumu’nun belirlediği metodolojiden farklı uygulamalar olduğu gerekçesi ile nüfus sayımını durdurmuştu.

Agim Nuhiu

SDSM hükumeti sayımda usulsüzlük yapılmayacağını garanti ediyor

Kuzey Makedonya meclisinde nüfus sayımı tartışmalarını sürerken yasa teklifini sunan SDSM (Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği) hükumeti adına açıklama yapan Adalet Bakanı Yardımcısı Agim Nuhiu, “Yasa teklifinde Devlet İstatistik Kurumu Müdürünün kararları, yardımcısı tarafından da imzalanmak zorunda olacak. Böylece etnik anlamda herhangi bir usulsüzlük yapılamayacak” diyerek sayımın adil yapılacağını ifade etti.

HRİSTİYAN MİCKOVSKİ: KUZEY MAKEDONYA NÜFUS SAYIMI 2022'DE YAPILMALI

Sayımın 2021'de yasa değişiklikleri konusu çözülmeden yapılmasına itiraz eden ana muhalefet partileri VMRO-DPMNE ise teklifin meclis gündeminden çekilmesini ve nüfus sayımının önümüzdeki yıla ertelenmesini talep ediyor. Muhalefetin meclise sunduğu yasa değişikliği önergelerinin kabul edilmediğini bu nedenle sayımın adil olacağına dair şüpheleri olduğu ifade eden VMRO-DPMNE lideri Hristiyan Mickovski, “Tüm toplumsal ve siyasi faktörler ortaya konulup bir uzlaşma yolu aranmalı. Eğer bu gerçekleşmezse VMRO-DPMNE ittifakı olarak vatandaşlarla bir araya gelerek iktidar çoğunluğunun dayattığı nüfus sayımı yasasının hükümsüz sayılması için Adalet Bakanlığı nezdinde imza kampanyası başlatacağız. Bu eylemimiz de sonuç vermezse VMRO-DPMNE iktidarın dayattığı nüfus sayımı sonuçlarını kabul etmeyecek.” ifadelerini kullandı.

Ana muhalefet lideri Mickovski, Makedonların ve diğer milletlerin şimdiden nüfus sayımı sonuçlarına şüpheyle baktıklarını ifade etti ve şunları kaydetti: “VMRO-DPMNE olarak nüfus sayımının 2022’ye ertelenmesini istiyoruz. İkinci olarak çapraz kontrol imzaların kaldırılmasını istiyoruz çünkü sayımlar siyasi bir operasyona dönüşüyor. Üçüncü talebimiz de mukim olan vatandaşların belli olması için parmak izi okuyucularının alınmasını istiyoruz buradaki yanlış sayımlar yüzünden kişi başına düşen milli gelir yanlış hesaplanıyor. Zaten 2021 yılının Ekim ayında yapılacak yerel seçimlerde parmak izi okuyucular kullanılacağı için bu çalışmalar devletin bütçesine yük olmayacaktır.” 

ERDOĞAN SARAÇ: ANCAK UZLAŞMA SAĞLANIRSA SAYIMI KABUL EDERİZ Erdoğan Saraç

VMRO-DPMNE ittifakı içerisinde yer alan Türk Milli Birlik Hareketi (TMBH), ülke gündemini meşgul eden nüfus sayımı yasasıyla ilgili bir bildiri yayınladı. Bildiride, siyasi bir uzlaşma sağlanmadan nüfus sayımı yapıldığı taktirde sonuçlarının tüm kesimler tarafından kabul görmeyeceği ifade edildi.

"Nüfus sayımı ülkedeki tüm unsurlar tarafından kabul görmelidir"

Genel Başkanlığını Erdoğan Saraç'ın yaptığı TMBH'nin sayım tartışmasına ilişkin görüşleri şu şekilde; “Makedonya Meclisinde görüşülen nüfus sayımı yasasının, hükümetin tek düze anlayışından dolayı konsensüsle getirilmesi mümkün olmayacağı görülmektedir. Hükümet bu yasaya muhalefetin sunduğu önergelerin hiçbirisinin kabul etmemesiyle yasa metninin düzeltilmesi ve daha kaliteli bir metnin ortaya çıkmasına izin vermemiştir. Muhalefetin son derece yapıcı teklifleri kabul etmemekle büyük bir hataya düşmüştür. Geçmişte olduğu gibi bu gün de kendi tekdüze geleneğine sahip olan hükümet istatistik bir operasyon yerine siyasi bir operasyon gerçekleştireceğine ima etmektedir. Bu yüzden bugüne kadar yapılan bütün nüfus sayımlarında siyasi muhteva ağırlık kazandığı tescil edilmektedir ve bu yüzden nüfus sayımı neticelerine inanmak çok zordur. Muhalefet tarafından kabul görmemiş yasayla objektif ve devlet ihtiyaçlarını karşılayacak bir nüfus sayımın yapılması düşünülemez. Bu yüzden hükümetin gerçekçi, objektif ve bütün tarafların kabul edeceği uluslararası standartlara uygun bir nüfus sayımını yapamayacağından eminiz. Kaliteli ve bütün tarafların rızasıyla kabul edilmiş bir nüfus sayımı yasası ile Türkler olarak kalite ve kapasite açısından garanti altına alınmış hak ve özgürlüklerimizin daha yüksek olacağını inanmaktayız. Bu yüzden ne pahasına olursa olsun nüfus sayımı yapılmamalıdır. Bizim bütün ilgili tarafların neticelerini kabul edeceği objektif ve gerçek bir istatistik operasyona ihtiyacımız vardır.”

STEVO PENDAROVSKİ: AVRUPA ÜLKELERİNDE NÜFUS SAYIMINI BOYKOT ETME GİBİ BİR OLAY YAŞANMAZ

Mecliste Nisan ayında yapılmak istenilen nüfus sayımı görüşülürken Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski de konuya ilişkin soruları cevaplandırdı. Pendarovski, Balkanlarda insan hakları meselesine halen milliyetçilik açısından bakıldığına dikkat çekerek siyasetin nüfus sayımına karıştırılmaması çağrısında bulundu. Muhalefetin tutumunu eleştiren Pendarovski, “Yine de muhalefetin nüfus sayımına ilişkin yapıcı teklifleri kabul ettiğini görmek isterim.” diye konuştu. Avrupa’nın hiçbir yerinde “nüfus sayımını boykot etme” gibi bir olayın yaşanmadığını sözlerine ekleyen Pendarovski, bu yöndeki tavır ve açıklamaların Makedonya'nın istikrarı açısından son derece yanlış olduğunu söyledi.