Zelenskiy'in referandumla ilgili yasa tasarısı Parlamentoya sunuldu

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskiy'in girişimleri ile hazırlanan yasa tasarısı Ukrayna Parlamentosuna sunuldu.

Ukrayna Parlamentosuna bugün 9 Haziran 2020 tarihinde Ulusal Referandum Aracılığıyla Halkın Yönetimine Yönelik isimli yasa tasarısı sunuldu. Yasa tasarısı Ukrayna’da düzenlenecek ulusal referandumun türlerini öngörüyor. 

Belgeye göre, Ukrayna Anayasasının 1.,3., ve 13. bölümlerinde değişiklik yapmayı öngören yasanın onaylanması; ulusal öneme sahip konuların çözülmesi;  Ukrayna devlet sınırlarının değiştirilmesi; bir Ukrayna yasasının veya yasanın belli hükümlerinin kaldırılması konularının referanduma çıkarılmasını öngörülüyor.

Bununla birlikte yasa tasarısında referandumun elektronik oylama yoluyla yapılma ihtimali vurgulanıyor.

Öte yandan belgeye göre, Ukrayna Anayasasına, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesi ve protokollerinde yer alan, evrensel olarak tanınan uluslararası hukuk ilkeleri ve normlarına aykırı olan; Ukrayna'nın bağımsızlığını ortadan kaldırmayı, Ukrayna'nın devlet egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal etmeyi, Ukrayna'nın ulusal güvenliğini tehdit etmeyi, etnik, ırk ve dini nefreti kışkırtmayı amaçlayan; vergiler, bütçe, af ile ilgili yasalarına yönelik; Ukrayna anayasası ve yasalarınca kolluk kuvvetleri, savcılar veya mahkemelerin yargı yetkisinde olduğu belirlenen konular referanduma çıkarılamaz.

Referandumda sadece bir soru sorulabilir. Ayrıca sorunun evet veya hayır şeklinde net cevapların alınacağı şekilde formüle edilmesi gerekiyor.

Yasa tasarı referandumun geçerli sayılması için seçmenlerin en az yüzde 50'sinin oylamada oy kullanmasını öngörüyor. Ayrıca referanduma sunulan konunun kabul edilmesi için oylamada oy kullanan seçmenlerin yarısından fazlasının ona destek vermesi gerekiyor.

Belgeye göre, Anayasa değişikliklerine yönelik ve halkın girişimiyle düzenlenen referandumu cumhurbaşkanının, Ukrayna devlet sınırlarının değiştirilmesine ilişkin referandumu Ukrayna Parlamentosunun kararıyla düzenlenebilir.

Belgeye eklenen açıklayıcı notta 2012 yılında kabul edilen Ulusal Referanduma Yönelik başlıklı yasanın Ukrayna Anayasa Mahkemesi tarafından anayasaya aykırı olarak kabul edildiğini ve bundan dolayı yasalarda referandumunun düzenlenmesi ile ilgili bir boşluğun oluştuğunu belirtildi. Bu durumunun ayrıca halk yönetimini sınırladığını ve Ukrayna vatandaşlarının devlet işleri yönetimine katılmaya yönelik anayasal haklarını ihlal ettiğini ifade edildi.