SON DAKİKA
Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

#Cengiz Aytmatov

QHA - Kırım Haber Ajansı - Cengiz Aytmatov haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Cengiz Aytmatov haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Tanrı Dağları'nın eteklerinde yetişen Bozkırın Kalemi Cengiz Aytmatov 99 yaşında Haber

Tanrı Dağları'nın eteklerinde yetişen Bozkırın Kalemi Cengiz Aytmatov 99 yaşında

"Kara kara dağlardan göç inende Morlu morlu dağlardan göç inende Çöz ellerimi kardeşim Abdilhan Ben göklere çıkacağım o zaman…" Cengiz Aytmatov, 12 Aralık 1928’de Kırgızistan’ın Talas eyaletindeki Şeker köyünde dünyaya geldi. Moskova’da memur olan babası Törekul Bey, annesi Nagima Hanım ve beş çocuğunu 1935 yılında yanına alındı. Bunun üzerine Cengiz Aytmatov, ilk öğretimine Moskova’da başladı ve orada Rusça öğrendi. Bununla birlikte Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) eli kanlı lideri Josef Stalin’in "Büyük Temizlik" adını verdiği katliamlardan ailesini korumak isteyen Törekul Bey, 1937’de ailesini vatan topraklarını geri gönderdi. YAZARLIĞIN İLK ADIMLARI Kırgızistan’a dönen Cengiz ve ailesi, ciddi ekonomik zorluklarla karşı karşıya kaldı. Buna rağmen eğitimli bir kadın olan anne Nagima Hanım, çocuklarını okutmak için mücadele etti. Ekonomik zorluklar sebebiyle bir dönem okulu bırakmak zorunda kalan Cengiz, küçük yaşına rağmen köy sovyetine (kolhoz) sekreter oldu; vergi memurluğu ve Rusça öğretmenliği yaptı. 1946’da ise eğitim hayatına döndü ve Veteriner Teknik Okulu’na girdi. Edebiyata ilgili olan Cengiz, burada Rus klasiklerini okudu; hikâyeler yazmaya başladı ve yazı ve çeviri çalışmaları yaptı. İlk hikâyesi olan “Gazetçi Dzyuo” (Gazeteci Cyuda) ise, 1952’de Pravda gazetesinde yayımlandı. 1953 yılında Bişkek’te Tarım Enstitüsünü bitiren Aytmatov, ardından da 1953’te Frunze Tarım Enstitüsünden onur derecesiyle mezun oldu. Daha sonrasında 1956 ve 1958 yılları arasında, Moskova’daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsünde çağdaş edebî kuramlarla ilgili kurslara eğitim aldı. Aytmatov, 1958’de ise Moskova Üniversitesi Edebiyat Fakültesine girdi. MUHABİRLİKTEN BÜROKRASİYE Aytmatov, 1960-1965 arasında Pravda’nın Orta Asya muhabirliğini yaptı ve bu yıllar arasında Steplerden ve Dağlardan Hikâyeler’le Lenin (1963), Elveda Gülsarı’yla Sovyet Büyük Edebiyat ödüllerini aldı. 1969’a gelindiğinde ise, Taşkent’te IV. Asya-Afrika Yazarlar Birliği Toplantısı’na katılarak yeni görevler üstlendi ve 1974’te Kırgız Bilimler Akademisi üyeliğine kabul edildi. Aynı zamanda bir bürokrat olan Aytmatov SSBC’nin son devlet başkanı Mihail Gorbaçov döneminde, Sovyet Yazarlar Birliği sekreterliği yanında Sovyet Parlamentosu Kültür ve Ulusal Diller Komitesi başkanlığı yaptı. SSBC’nin son dönemlerinde ise Lüksemburg büyükelçiliğini görevini yerine getirdi. Ekim 1996’da Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından kültür elçisi sıfatıyla Kırgızistan’ın UNESCO temsilciliğine tayin edildi. Son yıllarında Talas bölgesi milletvekilliği, Kırgızistan’ın Benelüks devletleri büyükelçiliği gibi görevlerde bulundu. 2008 yılında Tataristan’ın başkenti Kazan’da bulunduğu sırada rahatsızlanan ve tedavi için Almanya’ya götürülen Aytmatov, 10 Haziran 2008 tarihinde vefat etti. KIRGIZ TÜRKÜ CENGİZ AYTMATOV Cengiz Aytmatov’u Türk dünyasının Cengiz Aytmatov’u yapan ise, Aytmatov’un Kırgız millî değerlerine bağlı kalemidir. Çocukluğundan itibaren babaannesi Ayımkan Hanım’dan Kırgız halk türkülerini, ağıtlarını ve masallarını dinleyen Aytmatov, millî kimliğini unutmadı ve eserlerinde Türkistan coğrafyasından ve kültürünü yansıttı.  Bununla birlikte Aytmatov hayatında onun kalemi etkileyen birçok olay gerçekleşti. Babasının Stalin’im emri ile kurşuna dizildiğini babasının ölümünden 19 yıl sonra 1956’da öğrenen Aytmatov’un amcası Rıskulbek de SSBC tarafından tutuklanarak bir esir kampında öldü.  Bununla birlikte Cengiz Aytmatov ve ailesi uzun yıllar boyunca sözde vatan haini olmakla suçlandı. Bu hafızada iz bırakıcı olaylar Aytmatov’un eserlerinde doğrudan yer alarak, onun kalemini yönlendirdi. Eserlerinde Kırgız Türklerinin hayatını, yaşam şartlarını, kültürlerini, dinlerini ve dillerini dünyaya tanıtan ve memleketinin sorunlarıyla ilgilenmekten ve ona hizmet etmekten hiçbir zaman vazgeçmeyen Aytmatov, Cemile’de Kırgız Türkü bir kadının Sovyet asimilasyonu altında Türk gelenek görenek, örf âdetlerini terk etmesini, Selvi Boylum Al Yazmalım’da Türkistan bozkırında yaşanan trajik bir aşk hikâyesini, Toprak Ana’da İkinci Dünya Savaşı’nın yok ettikleri, Kızıl Elma’da Türk milliyetçiliğinin bir sembolü olan kızıl elmanın bir aşk imgesine dönüşmesini, Beyaz Gemi’de babasına kavuşmayı bekleyen Kazak Türkü bir çocuğu anlattı. Eserleri arasında Gün Olur Asra Bedel isimli romanı ise, tarihini unutan, ailesine yabancılaşan, öz değerlerinden kopan, başka bir deyişle Mankurtlaşan toplumlara karşı bir duruşun apaçık göstergesidir. MANAS VE CENGİZ AYTMATOV MİLLİ AKADEMİSİ KURULDU Kırgız halkının, Türk dünyasına ve dünya edebiyatına kazandırdığı en büyük armağanlar olan Manas Destanı’nı ve Cengiz Aytmatov’un eserlerini araştırmak, yaşatmak ve yaygınlaştırmak amacıyla, Kırgızistan’da ‘’Manas ve Cengiz Aytmatov Milli Akademisi’’ kuruldu. Vasiyeti üzerine, ömrü boyunca hasretini çektiği babasının da kabrinin bulunduğu Bişkek’teki Ata Beyit Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi. Yıl boyunca yurt içinden ve yurt dışından ziyaretçisi eksik olmayan büyük yazar için ölüm yıl dönümlerinde dünyanın pek çok yerinde anma etkinlikleri düzenlenmektedir.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'e Cengiz Aytmatov Nişanı Haber

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'e Cengiz Aytmatov Nişanı

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 6 Kasım 2024 tarihinde gerçekleşecek olan Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 11. Zirvesi'ne katmak için Kırgızistan'nın başkenti Bişkek'e geldi. Kırgızistan'a bir gün önce gelen Aliyev, Bişkek'te Cengiz Aytmatov Müzesi'ni gezdi. Gezinin ardından kendisine Cengiz Aytmatov Nişanı takdim edildi. Gerçekleşen takdim töreninde konuşan Aliyev, Cengiz Aytmatov'un yaşadığı, çalıştığı, yarattığı evde bu nişanı almanın kendisi için büyük bir onur olduğunu ifade etti. Aliyev, Cengiz Aytmatov'la ilgili şu ifadeleri kullandı: Babam Haydar Aliyev'in bir zamanlar söylediği gibi, Cengiz Aytmatov sadece Kırgız halkının değil, tüm Türk dünyasının gururudur. Dediğim gibi, o tanınmış bir yazar ve halk figürüydü. Eserleri kıtalar boyunca çeşitli kültürlerden insanlar tarafından beğenildi. Aynı zamanda, eserlerini okuduğunuzda, ülkesinin ve halkının sorunlarına ne kadar derinden daldığını, Kırgızistan'ı nasıl tanıdığını, halkını ne kadar sevdiğini ve halkının temsilcilerini nasıl tanımladığını görebilirsiniz. Başka bir deyişle, dünya çapında anlaşılan, derinden millî bir yazardı.  TDT DEVLET BAŞKANLARI 11. ZİRVESİ BİŞKEK'TE DÜZENLENECEK TDT Devlet Başkanları 11. Zirvesi, 6 Kasım 2024 tarihinde Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te düzenlenecek. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un ev sahipliğinde gerçekleştirilecek zirveye, Azerbaycan, Kazakistan, Türkiye ve Özbekistan Cumhurbaşkanları katılacak. Ayrıca, TDT gözlemci üyelerinin liderleri ile TDT Genel Sekreteri de zirvede yer alacak. ZİRVE’NİN TEMASI VE GÜNDEMİ TDT Sekretaryası tarafından yapılan açıklamada “Türk Dünyasının Güçlendirilmesi: Ekonomik Entegrasyon, Sürdürülebilir Kalkınma, Dijital Gelecek ve Herkes için Güvenlik” sloganıyla toplanacağı duyurulan zirvede, TDT'nin kapsamlı gündemine ilişkin üst düzey tartışmalar için önemli bir platform oluşturacak. Liderler, kilit konularda kararlar alacak, anlaşmalar imzalayacak ve ekonomi, ticaret, dijital dönüşüm, ulaştırma ve güvenlik alanlarındaki TDT projeleriyle ilgili resmî belgeleri onaylayacak.

Türk dünyasının sevilen yazarı Cengiz Aytmatov'un doğum günü Haber

Türk dünyasının sevilen yazarı Cengiz Aytmatov'un doğum günü

Dünya edebiyatının ve Türk dünyasının güçlü kalemlerinden, Kırgız edebiyatının önemli temsilcisi Cengiz Aytmatov, takvimler 12 Aralık 1928’i gösterirken Kırgızistan’ın Talas bölgesinin Şeker köyünde, devlet adamı Törekul Aytmatov ile tiyatro sanatçısı ve öğretmen Nagima Aytmatov’un çocuğu olarak dünyaya geldi. 4 çocuklu ailenin ilk çocuğu olan Cengiz Aytmatov, babası Törekul Aytmatov’un görevi dolayısıyla ailesinin 1929’da Moskova’ya taşınmasından sonra eğitim hayatına 1935’te Moskova’daki bir Sovyet okulunda başladı. Aytmatov’un babasının 1937’de tutuklanması ve bir yıl sonra da kurşuna dizilmesi daha çocuk yaşta hayatının en büyük travmasını yaşamasına sebep oldu. 1938 yılında Kirovskoye’de Rus yatılı bölge okuluna gönderildi. MANAS DESTANI’NI DİNLEYEREK BÜYÜDÜ Cengiz Aytmatov, oldukça bilgili ve kültürlü bir kadın olan babaannesi Ayıkman Hanımdan halk hikayeleri ve Manas Destanı’nı dinleyerek büyüdü. 1942’de ikinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla köyünde eli silah tutan erkeklerin cepheye götürülmesi nedeniyle henüz 8’inci sınıftayken, 14 yaşında köy sekreterliğine getirildi. Bu süreçte tarım makinelerinin sayımı ve vergi tahsildarlığı ve Rusça öğretmenliği gibi işler yaptı. Aytmatov ve ailesi, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1946 yılında Cambul şehrine taşındı. Burada Veteriner Teknik okulundan birincilikle mezun oldu. Ardından da 1953’te Frunze Tarım Enstitüsünden onur derecesiyle mezun oldu.  GAZETELERDE MUHABİRLİK YAPTI  Aytmatov’un, savaşın sefalete sürüklediği Japon çocuklarının yaşamlarını anlattığı “Gazeteci Cyuda” öyküsü, 1952’de yazı hayatına başladığı ilk eserlerinden biridir. Aytmatov, 1953-1956 yılları arasında Kırgızistan Hayvancılık Araştırma Enstitüsünde de kıdemli hayvancılık uzmanı olarak çalıştı. Bu yıllarda ilgi duyduğu yayın hayatında tecrübeler edinmek adına şehir gazetelerinde muhabirlik yapıp ve köşe yazıları yazdı. KIRGIZ YAZAR VE DEVLET ADAMI CENGİZ AYTMATOV Öğrenmeye merakı dinmeyen genç Aytmatov, 1956-1958 yılları arasında Moskova’daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsüne devam etti. 1958’de yazdığı “Cemile” romanı Fransız şair Louis Aragon tarafından Fransızcaya çevrilince, edebiyat çevrelerinde daha çok tanınmaya başladı. İlerleyen zamanlarda “İlk Öğretmen (1962)” ve “Ana Alan (1963)” eserleri yayınlandı. 1963’te yayınlanan “Dağlar ve Bozkır Masalları” eseri oldukça ses getirdi ve Lenin Ödülü’nü almasını sağladı. GORBAÇOV’UN DANIŞMANLIĞINI YAPTI Sovyetler Birliği Parlamentosunda milletvekili olarak görev yapan Aytmatov, aynı zamanda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin eski Devlet Başkanı ve son lideri Mihail Gorbaçov’un danışmanlığını yapan beş kişiden birisi oldu. Memleketi Kırgızistan’ın bağımsız olmasıyla beraber 1996 yılında Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından “kültür elçisi” sıfatıyla UNESCO temsilciliğine tayin edildi. Daha sonraki yıllarda devlet adamlığı yönüyle pek çok çalışma yapan Cengiz Aytmatov, Kırgızistan’ı Lüksemburg, Belçika ve Hollanda’da büyük elçi olarak temsil etti. Avrupa Birliği (AB) ve NATO’da da Kırgızistan’ın temsilciliğini üstlendi. ESERLERİ 157 DİLE ÇEVRİLDİ Türk dünyasının büyük romancısı Cengiz Aytmatov, “Ebedi Nişanlı-Dağlar Devrildiğinde” isimli son romanını 2007’de yazdı. Eserleri tüm 157 dile çevrilen Aytmatov, 1985’te Hindistan Javaharlal Nehru Ödülü, 1988’de Japonya Doğu Felsefesi Enstitüsü Akademi Ödülü, 1994’te Avusturya Avrupa Edebiyatı Devlet Ödülü, 1998’de Friedrich Rueckert Ödülü ile 2004’te Alexender Men ve Leo Kopelev Ödülü gibi dünya çapında çok sayıda ödül aldı. TÜRK DÜNYASININ ORTAK DEĞERİ: CENGİZ AYTMATOV Tüm Türk Dünyasında sevilerek okunan Aytmatov, Sovyetler Birliğinin hüküm sürdüğü dönemlerde bile Türkiye’de çok geniş bir okur kitlesine sahip olmuştu. İlk kez Türkiye’ye gelişi de bu tanınırlığın nişanesi olarak 1975’te Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü’nü almak üzere olmuştur. 1970’te kaleme aldığı “Selvi Boylum Al Yazmalım” romanı Türkiye’de tanınmasını ve sevilmesini sağladı. Kitabından senaryolaştırılan ve Kadir İnanır ile Türkan Şoray’ın rol aldığı 1977 yapımı film, Türk sinemasının klasikleri arasına girdi.. Cengiz Aytmatov, birkaç kez daha Türkiye’ye gelme fırsatı buldu. 1992’de İstanbul Sinema Günleri’ne ve 2007’de ise Türk Dünyası Ödülü ile fahri doktora unvanını almak üzere İstanbul’u ziyaret etti. Aytmatov Türkiye’de pek çok çalışmaya ilham olmuştur bir değerdir. 1998’de Ankara’da Aytmatov adına uluslararası bir bilgi şöleni düzenlenmiş, 2013’te ise Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde Cengiz Aytmatov Bilgi Evi açılmıştır. TEDAVİ GÖRDÜĞÜ ALMANYA’DA HAYATINI KAYBETTİ Aytmatov, Mayıs 2008’de Tataristan’ın başkenti Kazan’da bulunduğu sırada rahatsızlanmış, tedavi için götürüldüğü Almanya’da 10 Haziran 2008’de 79 yaşındayken vefat etmiştir. Memleketinin sorunlarıyla ilgilenmekten ve ona hizmet etmekten hiçbir zaman vazgeçmeyen, Aytmatov, eserlerinde Türkistan bozkırlarını ve bozkır halkının yaşam biçimini uzun uzun anlatmıştır. Romanlarında savaşın sıradan halka etkisi, aşk, kahramanlık, gelenek – görenekler ve halk hikayeleri oldukça geniş yer tutar. 1980’de kaleme aldığı “Gün Olur Asra Bedel” romanında tarihini unutan, ailesine yabancılaşan, öz değerlerinden kopan toplumları tasvir ettiği ‘’Mankurt’’karakteri ile milletine ve tüm dünyaya önemli bir tarihi mesaj verir.

Aytmatov’un Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek eseri filme uyarlanacak Haber

Aytmatov’un Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek eseri filme uyarlanacak

Dünya çapında ünlü Türk dünyasının büyük yazarı Cengiz Aytmatov'un “Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek” eseri, Kırgız ve Özbek sinema yapımcılarının ortaklığında beyaz sahneye aktarılacak. Konuya ilişkin açıklamada bulunan Kırgızistan Kültür, Enformasyon, Spor ve Gençlik Politikası Bakanlığı, ilgili memorandumun Bişkek Uluslararası Film Festivali kapsamında Kırgızistan Sinematografi Dairesi Başkanı Akcol Bekbolotov ile Özbekistan Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinematografi Ajansı Müdür Yardımcısı Şuhrat Rizayev tarafından imzalandığını kaydetti. ESER, İKİNCİ KEZ FİLM OLACAK Kırgız ve Özbek yapımcıların Eylül ayında "Bir Zamanlar Semerkant'ta" adlı ortak filmin çekilmesine ilişkin bir anlaşmaya imza attıkları da belirtilen açıklamada, Cengiz Aytmatov'un "Selvi Boylum Al Yazmalım" eserinden  uyarlanan Kırgız-Özbek yapımı "Delbirim" filmi galasının Aralık 2018'de gerçekleştirildiği hatırlatıldı. KİTAP, İLK KEZ 1990'DA FİLME UYARLANDI Aytmatov'un “Deniz Kenarında Koşan Ala Köpek” yapıtı ilk kez 1990’da filme uyarlandı. Senaryosu bizzat Cengiz Aytmatov, Tolomuş Okeyev ve yönetmen Karen Gevorkyan tarafından filme adapte edildi.  Dünya prömiyeri 15 Temmuz 1991'de gerçekleştirilen film, aynı yıl içinde düzenlenen XVII. Moskova Uluslararası Film Festivali'nin baş ödülü olan “Altın George” ve Kinotavr film festivalinin “Elit Filmler” yarışmasında baş ödülü kazandı. Film, ayrıca 1993’te San Remo ve Valenciennes'de düzenlenen uluslararası sinema festivallerinde de baş ödüllere layık görüldü.

Türkan Şoray, Cengiz Aytmatov'un ailesini ziyaret etti Haber

Türkan Şoray, Cengiz Aytmatov'un ailesini ziyaret etti

Yeşilçam'ın ünlü aktrislerinden, Sultan olarak anılan oyuncu Türkan Şoray, Kırgızistan'da düzenlenen 1. Bişkek Uluslararası Film Festivali'nin onur konuğu oldu. Ünlü Kırgız Türkü yazar Cengiz Aytmatov'un "Selvi Boylum Al Yazmalım" kitabından uyarlanan 1978 yılında beyaz perdeye taşınan filmin başrol oyuncusu Türkan Şoray, Kırgızistan'da yoğun ilgi gördü. TÜRKAN ŞORAY'A ÖDÜL TAKDİM EDİLDİ Aktris Şoray, Selvi Boylum Al Yazmalım filminin galası için yıllar önce Kırgızistan'a geldiğini belirttiği konuşmasında, "Bu toprakların yetiştirdiği, dünya çapında sevilen yazar Cengiz Aytmatov'un memleketine geldiğim için çok mutluyum. Ben Kırgız halkının ne kadar sanatsever olduğunu biliyorum. Festivalin bol bol seyiricisi olsun, bu festival yüzyıllarca sürsün" ifadelerini kullandı. Konuşmasının ardından Şoray'a dünya sinemasına katkılarından dolayı ödül verildi. Oyuncu Türkan Şoray, Yerli Düşünce Derneği Genel Başkanı Metin Gündoğdu, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürü Erkin Yılmaz; Cengiz Aytmatov'un ailesini ziyaret etti. Şoray, Aytmatov'un eşi Sabira Aytmatova, çocukları Askar Aytmatov, Eldar Aytmatov ve ablası Roza Aytmatova ile bir araya geldi. ELDAR AYTMATOV'DAN TÜRKAN ŞORAY'A ANLAMLI HEDİYE Aytmatov'un ablası Roza Aytmatova, ziyaretten çok memnun olduğunu vurgulayarak, "Bu bizim için şeref ve gurur verici. Çünkü kendileri Cengiz'in filmlerinde rol aldı. Bu güzel ve yetenekli kadınla ilgili çok güzel anılarım var" dedi. Eldar Aytmatov ise babasının Kızıl Elma hikayesinden esinlenerek yaptığı tabloyu Şoray'a hediye etti.

En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.