Gerçekler saklanamıyor: Rus ekonomisi Moskova'nın söylediğinden çok daha kötü durumda
Stockholm Geçiş Ekonomisi Enstitüsü (SITE) tarafından 13 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanan bir rapora göre Rus ekonomisi, savaş ekonomisine geçilmesi ve Moskova'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle Batı'nın uyguladığı yaptırımlar sonucunda giderek daha istikrarsız bir hâl alıyor.
Avrupa Birliği maliye bakanlarının görüşmeleri çerçevesinde hazırlanan raporda, Rusya ekonomisinin hâlâ nispeten istikrarlı olmakla birlikte, sadece yüzeysel olarak dirençli olduğu ve altta yatan dengesizliklerin ve yapısal zayıflıkların arttığı belirtildi.
İlgili rapora göre; savaş ekonomisinin mali teşvikleri ekonomiyi kısa vadede ayakta tuttu ancak opak finansmana, çarpık kaynak dağılımına ve daralan mali tamponlara olan bağımlılık, uzun vadede sürdürülemez hâle getiriyor. Bu bakımdan Kremlin'in söylemlerinin aksine, zaman Rusya'nın yanında değil.
Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırılarından bu yana Rusya'ya 16 ayrı paket ile yaptırım uygulayarak Moskova'nın ana gelir kaynakları olan petrol, gaz ve kömür ihracatını hedef aldı. Aralarında Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Birleşik Krallık ve Japonya'nın da bulunduğu diğer Batılı güçler de Rusya’ya yaptırım uyguladı.
Batı'nın yaptırımlarının anlamsız olduğunu göstermek isteyen Rusya, gayrisafi millî hasılasının (GSYH) 2023'teki yüzde 3,6'lık büyümenin ardından 2024'te yüzde 4,3 büyüdüğünü açıklamıştı.
Öte yandan SITE Direktörü Torbjorn Becker, Rusya'nın GSYH rakamlarına güvenilemeyeceğini çünkü Moskova'nın büyük olasılıkla enflasyonu düşük gösterdiğini ve bunun da gerçek GSYH hesaplamalarını etkilediğini söyledi.
Ayrıca Becker, “Rusya enflasyonun yüzde 9-10 olduğunu iddia ediyor. O zaman neden merkez bankasında yüzde 21'lik bir politika faizine sahip olsunlar ki? Hangi normal merkez bankası enflasyon oranından 11,50 puan daha yüksek bir politika faizine sahip olabilir? Eğer bizim merkez bankalarımızdan herhangi biri böyle bir şey yapıyor olsaydı, ertesi gün işinden olurdu.” dedi.
Bununla birlikte Becker, “Bu, enflasyonun aslında doğru rakam olmayabileceğinin çok açık bir göstergesidir. Enflasyonu olduğundan düşük gösterirseniz, reel GSYH rakamlarını da olduğundan fazla gösterirsiniz.” ifadelerini kullandı.
DAHA YÜKSEK BİR BÜTÇE AÇIĞI VAR
Rapor; Rusya'nın petrol, gaz ve kömür gelirlerindeki düşüş ve artan askerî harcamalar nedeniyle yaşadığı bütçe sıkıntılarına da dikkat çekiyor. Büyük savaş çabalarına rağmen Rusya 2022 yılından beri, her yıl GSYH'nin yüzde 2'si oranında bütçe açığı veriyor.
Konuyla ilgili olarak Becker, “Rusya'daki mali rakamlar, savaş çabalarına harcadıklarını düşündüğümüz rakamlarla pek uyuşmuyor.” değerlendirmesini yaptı.
Aynı zamanda Becker, Rusya’nın savaş finansmanın büyük kısmını bankacılık sistemi üzerinden yapıldığını kaydederek, “Dolayısıyla bunu mali rakamlara eklerseniz, mali açıkları resmî istatistiklerde gösterdiklerinin yaklaşık iki katı olacaktır.” dedi.
Becker, bunun da bankacılık sisteminde finansal riskler yarattığını, çünkü bankaların yüksek kredi büyümesi rapor ettiğini ekledi.
