SON DAKİKA
Hava Durumu
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

#Savaş

QHA - Kırım Haber Ajansı - Savaş haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Savaş haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Valeriy Zalujnıy: Rusya, diplomasiyi savaşın devamı olarak görüyor Haber

Valeriy Zalujnıy: Rusya, diplomasiyi savaşın devamı olarak görüyor

Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin bir önceki Başkomutanı, Ukrayna'nın Londra Büyükelçisi Valeriy Zalujnıy, Kremlin'in diplomasiyi askerî eylemlerin devamı olarak gördüğünü ve müzakereleri zaman kazanmak için kullandığını ifade etti. New York Post’ta yayımlanan “Sözler De Bir Silahtır” başlıklı makalesinde Zalujnıy, Rusya’nın diplomasi anlayışının “diyalog değil, savaşın doğal uzantısı” olduğunu belirtti. “Ukrayna varlığını savunurken, diplomasiyi diyalog olarak değil, askerî eylemlerinin doğal bir uzantısı olarak gören bir rakiple karşı karşıyayız. Rus müzakereciler, generaller gibi davranıyor: Yormak, kafa karıştırmak ve bölmek için savaşıyorlar. Amaçları barış değil, zaman kazanmak, anlaşarak uzlaşma değil, aldatma yoluyla fetih.” ifadelerini kullanan Zalujnıy, Batılı ülkelere “erken barış” baskısına karşı dikkatli olmaları çağrısında bulundu. Büyükelçi, “Rus füzeleri sivilleri öldürürken belgeler imzalayarak gerçek barışa ulaşılamaz. Bunun için zaman, güç ve kiminle uğraştığımıza dair net bir anlayışa ihtiyacımız var." dedi. Modern Rus diplomasisini, anlaşmaya varmak yerine manipülasyona yönelik tasarlanmış Sovyet müzakere sistemine benzeten Zalujnıy, SSCB'nin 28 yıl kesintisiz dışişleri bakanlığını yapan Andrey Gromıko ile günümüz Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u karşılaştırarak, her ikisinin de “gerçeği bulandırma ve zamanı uzatma” taktiklerini kullandığını belirterek, “Lavrov, tıpkı Gromıko gibi, diplomasiyi bir tiyatroya dönüştürdü; gerçeği gizleyen, sorumluluğu erteleyen bir sahne.” dedi. Zalujnıy, ülkesinin diplomatlarını da askerler kadar hazırlıklı yetiştirmesi gerektiğini vurgulayarak, “Rusya’nın tempoyu belirlemesine izin veremeyiz. Görevimiz, Moskova’nın yalanlarını ifşa etmek, onlara uyum sağlamak değil.” ifadelerini kullandı. Rusya Dışişleri Bakanlığını “Kremlin’in askerî mekanizmasının uzantısı” olarak nitelendiren Büyükelçi, “Rus elçiler, sahada sivilleri hedef alan ordularını gizlemek için diplomasi maskesi takıyor.” dedi. “Ukrayna barışı reddetmiyor” diye vurgulayan Zalujnıy. “Biz, barış kisvesi altındaki teslimiyeti reddediyoruz. Gerçek barış, toprak bütünlüğümüzün yeniden sağlanması, savaş suçlularının yargılanması ve hiçbir saldırganın bir daha Moskova'dan Avrupa'yı tehdit edemeyeceği garantisiyle mümkündür.” ifadelerini kullandı.

Ukrayna’dan dijital savaş hamlesi: “Army of Drones” sistemiyle Rusya’ya nokta atışı Haber

Ukrayna’dan dijital savaş hamlesi: “Army of Drones” sistemiyle Rusya’ya nokta atışı

İşgalci Rusya'nın 24 Şubat 2022'den bu yana sürdürdüğü tam kapsamlı savaşta savunmasız sivilleri ve kritik altyapı tesislerini hedef alırken, Ukrayna geliştirdiği yeni bir dijital sistemle Rus birliklerine meydan okuyor. "Army of Drones: Bonus" (İHA Ordusu: Ödül Sistemi) adı verilen sistem ile Ukraynalı askerler öldürdürdükleri her işgalci Rus asker veya imha edilen her ekipmandan puan kazanabiliyor. Böylelikle kazanılan puanlar savunma sanayisine katkı sağlıyor. CEPHEDEKİ UKRAYNILARIN YÜZDE 90'I KULLANIYOR Geçen sene Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanı olarak görev yapan Ukrayna Başbakan Yardımcısı Mıhaylo Federov'un öncülüğünde başlatılan bu uygulamayı cephedeki Ukraynalı askerlerin yüzde 90'ı kullanıyor. Konuyla ilgili olarak Gaurdian'a açıklamalarda bulunan Başbakan Yardımıcısı Federov, bu sistemin Ukraynalı birlikler arasında viral hale geldiğini, bunun hava savunma operasyonlarını geliştirdiğini belirtti. Federov, "Tüm savunma güçleri bunu biliyor ve bu insansız hava araçlarını, elektronik harp sistemlerini ve savaşta kendilerine yardımcı olacak diğer şeyleri elde etmek için puanlar için rekabet yaşanıyor. Ne kadar çok piyade öldürürseniz, o kadar çok insansız hava aracıyla daha fazla piyade öldürebiliyorsunuz. Bu, bir tür kendi kendini besleyen bir döngü haline geliyor." ifadelerini kullandı. YARIŞMA SAYESİNDE SADECE EYLÜL AYINDA 18 BİN ASKER ÖLDÜ VEYA YARALANDI Ayrıca Federov, insansız hava aracı (İHA) takımlarının bu sistem sayesinde eylül ayında 18 bin Rus askerini öldürdüğünü veya yaraladığını kaydetti. Fderov şu anda 400 İHA'nın yarışma kapsamında kullanıldığını da sözlerine ekledi. Yarışma kapsamında vuruş yapan askerler, 100'den fazla farklı İHA, otonom araç ve diğer İHA savaş malzemeleriyle dolu "Amazon-for-war" adlı çevrim içi mağaza Brave1'de daha fazla silah satın almak için kullanabilecekleri puanlarla ödüllendiriyor. Oyunla ilgili olarak Uber hedeflemesi adını verdiklerini sisteme işaret eden Federov, "Temelde bir taksi için Uber haritasına kendinizi bırakır gibi haritaya bir işaretçi bırakıyorsunuz, ancak taksi yerine başka bir birimden gelen bir İHA hedefi vuruyor." bilgisini verdi. Ukrayna'nın dört yıldır savaş içinde olduğunu belirten Ukraynalı yetkili, artık duyguya yer olmadığını, işgalci askerleri öldürmedikleri takdirde sivillerin hedef alınma ve kentin işgal edilme ihtimali olduğunun altını çizdi. Öte yandan Ukraynalı Komutan Yuriy Fedorenko ise "Öncelikle görevimizi yerine getirmeliyiz, çünkü bu bir savaş. Puan peşinde koşmak değil, yapmamız gereken bu." dedi.

Trump, Tomahawk füzelerinin tedarikini rafa mı kaldırdı? Haber

Trump, Tomahawk füzelerinin tedarikini rafa mı kaldırdı?

ABD Başkanı Donald Trump, Rus saldırıları altındaki Ukrayna'ya tedarik edilmesi planlanan Tomahawk füzeleri hakkında yeni bir açıklamada bulundu. One Air Force uçağında gazetecilerin sorularına yanıt veren Trump, Ukrayna'ya Tomahawk füzesinin sevkiyatını henüz düşünmediğini söyledi. "ŞU ANDA DÜŞÜNMÜYORUM" Daha önceki açıklamalarında Ukrayna'nın talebi üzerine Tomahawk tedarik edileceği yönünde taahhütte bulunan Trump, gazetecinin bunu düşünüp düşünmediğine ilişkin sorusuna, "Hayır, aslında değil. Şu anda düşünmüyorum." yanıtını verdi. Beyaz Saray Youtube kanalının basın mensuplarına dayandırdığı habere göre Trump, bunun gelecek günlerde değişebileceğini de sözlerine ekledi. "PUTİN İÇİN ZORLU BİR SAVAŞ OLDU" Savaş suçlusu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi düşünmediği için ABD'nin Rusya'ya daha fazla baskı yapması konusunda bardağı taşıran son damlanın ne olacağı soruldu. Trump, "Bardağı taşıran son damla yok. Bazen her şeyin kendi kendine bitmesini beklemek gerekir ve onlar da bitiyor. Putin için zorlu bir savaş oldu, çok sayıda asker kaybetti, belki bir milyon. Ukrayna için de zor oldu. İkisi için de zor oldu." ifadelerini kullandı. Öte yandan dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna yararına kullanılmasının da Avrupa'nın meselesi olduğunu vurgulayan Trump, "Sanırım Avrupa ve Rusya görüşüyor. Ben bu görüşmelere dahil değilim." dedi. TRUMP, SÖZDE TEDARİK TAAHHÜTÜNÜ YENİDEN ASKIYA ALDI Ukrayna-Rusya Savaşı hususunda sıklıkla tutumunu değiştiren veya Ukrayna'nın lehine kazanılacak sonuçların yolunu rafa kaldıran Trump, daha nce yeşil ışık yaktığı Tomahawk füzelerinin sevkiyatını da erteledi.

Ukraynalı gazeteci Moseyçuk: Cehennemin tanıklarıyız ve gördüklerimizi aktarmaya devam edeceğiz Haber

Ukraynalı gazeteci Moseyçuk: Cehennemin tanıklarıyız ve gördüklerimizi aktarmaya devam edeceğiz

Ukraynalı gazeteci ve YouTube’daki Moseyçuk programının yapımcısı ve sunucusu Nataliya Moseyçuk, bu yıl dokuzuncusu tertip edilen TRT World Forum’da düzenlenen “Savaşın Ön Saflarında Gazetecilik: Cephe Risklerinden Algoritmik Baskıya” başlıklı oturumda konuştu. Türk halkına verdikleri destek ve dayanışma için teşekkür eden Moseyçuk, Ukrayna’daki savaş koşullarını, meslektaşlarının maruz kaldığı saldırıları ve kendi deneyimlerini paylaştı. Gazeteci, Rusya tarafından gıyabında beş yıl hapis cezasına çarptırılmasına rağmen habercilik faaliyetlerine kararlılıkla devam ettiğini vurguladı. MOSEYÇUK: SAVAŞ SİYAH VE BEYAZDIR Nataliya Moseyçuk, Ukrayna’da gazeteci olmanın zorluklarını anlatırken, savaşın başından itibaren gazetecilerin hedef alındığını söyledi. Moseyçuk, “Savaş siyah ve beyazdır. Saldırgan, düşmandır; kurban ise herhangi biri olabilir. Ama savaşta gazetecileri koruyan bir kural yoktur.” dedi. 2014’te Kırım’ın işgaliyle başlayan süreçte birçok meslektaşının yaşamını yitirdiğini, yaralandığını veya kaçırıldığını vurgulayan Moseychuk, 2022’de Kıyiv’in kuşatıldığı dönemde meslektaşı Andrıy Tsıplenko’nun sokakta haber yaparken ağır yaralandığını ve damarlarının kesildiğini aktardı. Üzerinde “press” yazmasına rağmen saldırıya uğrayan Tsıplenko’ya, kanalın bodrum katında kurulan sağlık noktasında müdahale edildi. MARİUPOL SALDIRISI VE HAPİS CEZASI Mariupol Drama Tiyatrosu’na Ruslar tarafından yapılan saldırıyı canlı yayında aktarırken kadın ve çocukların hedef alındığını belirten Moseyçuk, “600 kişi öldü, 400 kişi yaralandı. Bu saldırıyı aktardığım için gıyabımda hapse mahkûm edildim. Gazeteciler olarak biz bu cehennemin ana hedefiyiz, çünkü gördüklerimizin tanığıyız” ifadelerini kullandı. Gazetecilik faaliyetlerini sürdürmek için yaratıcı yollar geliştirdiğini ifade eden Moseyçuk, kendi YouTube kanalını açarak halkın bilgilendirilmesi ve direncinin korunmasına katkı sağladığını söyledi. Kanalında Ukraynalı askerleri yayınlara dahil ettiğini ve onların muhabir olarak görev yaptığını vurgulayarak, “Askerlerimiz artık halkın tanıdığı gazetecilerimiz. Bu uygulama hem askerlerimizin hem de halkımızın direnci için önemli” şeklinde konuştu. Meslektaşlarının yaşadığı örnekleri de aktaran Moseyçuk şu ifadeleri kullandı: Victoriya Roshchına, Ruslar tarafından işkence görüp öldürüldü. Dmıtry Hılyuk, kaçırıldıktan sonra serbest bırakıldı. Fransız gazeteci Anthony Lalican, Rus SİHA'sı ile öldürüldü. Donetsk’te iki gazeteci öldü, bir gazeteci yaralandı; araçlarında büyük harflerle 'press' yazmasına rağmen saldırıya uğradılar. MOSEYÇUK: YENİ GERÇEKLİK CEHENNEM Forumda gazetecilik deneyimlerini paylaşan Moseyçuk, savaşın gerçek yüzünü dünyaya aktarmanın önemine dikkat çekti. “Yeni gerçeklik cehennem gibi. Ama biz gazeteciler olarak bu cehennemin tanıklarıyız ve gördüklerimizi aktarmaya devam edeceğiz” dedi.

Ukrayna Havana'daki Büyükelçiliğini kapatıyor Haber

Ukrayna Havana'daki Büyükelçiliğini kapatıyor

Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine karşı başlattığı topyekûn saldırılarını Kübalı vatandaşları sözleşmeli bir şekilde cepheye sürerek devam ettiren işgalci Rusya, ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalırken; Ukrayna, Küba konusunda yeni bir hamlede bulundu. Reuters haber ajansının ABD İçişleri Bakanlığına dayandırdığı haberine göre Rusya safında Ukrayna'ya karşı savaşan bin ile 5 bin arasında Kübalı asker bulunuyor. Daha çok Rusya'ya çalışmaya giden ancak havalimanında sözleşme imzalamaya zorlandığı ifade edilen Kübalılar Ukraynalı sivilleri hedef alıyor. UKRAYNA ABD'NİN KÜBA AMBARGOSUNU KALDIRMASINA "HAYIR" DEDİ Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sıbiha ise söz konusu duruma ilişkin olarak detaylı açıklamalarda bulundu. Bakan Sıbiha, 29 Ekim 2025 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda gerçekleştirilen "ABD'nin Küba'ya uyguladığı ambargosunun sona erdirilmesinin gerekliliği" kararına Ukrayna'nın karşı oy kullandığını duyurdu. DİPLOMATİK İLİŞKİLERİNİ ZAYIFLATACAK Sıbiha, Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel'in savaş suçlusu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e savaşta "başarı dileklerinde bulunduğunu" anımsatarak, Ukrayna'nın Küba ile diplomatik ilişkilerini zayıflatmaya karar verdiğini belirtti. Öte yandan Sıbiha, Ukrayna'nın Havana'daki büyükelçiliğini kapatmaya karar verdiklerini bildirdi. "HAVANA'NIN RUSYA'NIN SALDIRGANLIĞINA ORTAK OLMASI KINANMALIDIR" Sıbiha sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: Bu yıl Havana'daki büyükelçiliğimizi kapatmaya ve diplomatik ilişkilerimizi düşürmeye karar verdik. Oyumuz Küba halkına karşı değil; onların refah içinde yaşama hakkına saygı duyuyoruz. Küba yetkililerinin, Rus işgal ordusuna Küba vatandaşlarının kitlesel olarak katılmasına karşı tepkisiz kalmasına karşıdır. Binlercesi sözleşme imzalayarak Ukrayna topraklarında doğrudan muharebe operasyonlarına katılan askerlerin saflarına katıldı. Havana'nın, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta vatandaşlarının kitlesel konuşlandırılmasını durdurma konusundaki isteksizliği, saldırganlığa ortak olmak anlamına gelir ve en sert şekilde kınanmalıdır. Ukrayna her zaman böyle bir uygulamaya karşı çıkacak ve BM Şartı'nın amaç ve ilkelerini savunacaktır. Today, Ukraine voted against the UNGA resolution on the “Necessity of ending U.S. embargo against Cuba”. This move is not sudden. And it has serious reasons. We remember Cuban President’s wish of “success” to Putin in his war of aggression against Ukraine. We heard it well.… pic.twitter.com/4PeM6lBpz9 — Andrii Sybiha ???????? (@andrii_sybiha) October 29, 2025

Almanya Dışişleri Bakanı Wadephul: Bu kış Ukrayna için belirleyici olacak Haber

Almanya Dışişleri Bakanı Wadephul: Bu kış Ukrayna için belirleyici olacak

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, yaklaşan kış öncesinde Batılı müttefikleri Ukrayna'ya güçlü bir şekilde destek vermeye çağırdı. Brüksel’de NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmelerin ardından açıklamalarda bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Wadephul, “Bu kış dönemi belirleyici olacak. Ukrayna savunma kapasitesini korumalı. Almanya her zaman Ukrayna’nın yanında olacaktır.” dedi. Ayrıca bakan “Gönüllüler Koalisyonu” kapsamında yapılan görüşmelerde, “Ukrayna’nın bu kışı atlatabilmesi için tüm kaynakların seferber edilmesi gerektiğini” vurgulandığını belirtti. Bu durumda Almanya'nın özel bir sorumluluğunun bulunduğunu belirten Wadephul, bu nedenle Ukrayna'nın her an Almanya'ya güvenebileceğini vurguladı. Bakanın açıklamaları, Rusya’nın kış öncesi Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik yoğun saldırılarının ardından geldi. Wadephul ayrıca AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile görştükten sonra sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Putin’e baskıyı artırmalı ve Avrupa değerlerimizi savunmalıyız. Avrupa’nın barışı için sorumluluk almaya hazır olmalıyız.” ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri ile görüşmesinin ardından da “Avrupa ve NATO, birlik olduğunda güçlüdür. Bu yüzden Ukrayna’ya desteğimizi artırıyoruz.” mesajını paylaştı.

Ukrayna Büyükelçisi Celâl: Devletimiz bütün dünyaya gücümüzü gösteriyor Haber

Ukrayna Büyükelçisi Celâl: Devletimiz bütün dünyaya gücümüzü gösteriyor

Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği, bu sene bağımsızlığının 34. yıl dönümüne özel 22 Ekim 2025 tarihinde bir resepsiyon düzenledi. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, Rus saldırıları altındaki Ukrayna'nın bağımsızlık mücadelesi ile ilgili Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirmelerde bulundu. Bağımsızlık meşalesini yaktıktan sonra 34 yıl içinde Ukrayna'nın kıvanç dolu zamanları olduğunu vurgulayan Büyükelçi Celâl, ülkenin son dönemlerde Rus saldırılarına karşı mücadele ettiğine işaret etti. Celâl, henüz dün gece ve bugün Ukrayna'nın çeşitli bölgelerine sivil hedefli saldırılar yapıldığını belirttiği açıklamasında, "Bu yüzden bugün bizim için hem bayram hem de zor bir gündür. Çünkü devletimiz bütün gücünü dünyaya gösteriyor. Ukrayna savaşmaya daima hazır. Ama bu savaş gerçek güvenlik, barış ve insanlarımız için." ifadelerini kullandı. "BAĞIMSIZLIĞIN NE KADAR ÖNEMLİ OLDUĞUNU BU SAVAŞ GÖSTERİYOR" Öte yandan QHA'nın, "Bağımsızlık, Ukraynalılar için ne ifade ediyor?" sorusuna yanıt veren Celâl, birçok yanlış fikre karşı bağımsızlığın Sovyetlerin bağışlamasıyla kazanılan bir mevzu olmadığını vurgulayarak, "O öyle olmadı. Ukrayna ve Kırım Tatar milleti olarak asırlar boyunca adım adım bağımsızlık mücadelesi vererek bugünlere geldik. Bağımsızlığın bizim için ne kadar önemli olduğunu bu savaş gösteriyor." dedi. Celâl, savaşın ilk günlerinde kadın, erkek, çocuk herkesin ülkesini savunmak için silah talep ettiğini belirterek, "Savaş dört yıldır devam ediyor, biz bunu ortaklarımızla birlikte barışla bitireceğiz." vurgusu yaptı.

Ukrayna askerî istihbaratı açıkladı: Bin 76 Kübalı Rusya safında savaşıyor Haber

Ukrayna askerî istihbaratı açıkladı: Bin 76 Kübalı Rusya safında savaşıyor

Çalışmak için gittiği yerden sözleşme imzalamaya zorlanarak orduya alınan Kübalılar, Rusya safında Ukrayna'ya karşı savaştırılıyor. Daha önce Reuters haber ajansının ABD Dışişleri Bakanlığına dayandırdığı haberine göre Rusya cephesinde bin ile 5 bin arasında Kübalının Rusya safında olduğunu belirtilmişti. BİN 76 KÜBALI RUSYA SAFINDA UKRAYNA'YA KARŞI SAVAŞTIRILIYOR Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Başmüdürlüğü (HUR) Kübalılaların Rusya safında savaştığını doğrulayarak Kıyiv İndependent'e özel açıklamalarda bulundu. İstihbaratın verilerine göre bin 76 Kübalı Rus ordusunda savaşa katıldı, 96 Kübalı ise hayatını kaybetti veya kayboldu. HUR, Kübalı vatandaşların askere alınmadan önce Moskova'da Avangard eğitim merkezinde iki haftalık bir eğitime tabii tutulduklarını da bildirdi. Kübalıların eğitim merkezinde askerî üniforma ile fiziksel ve ateş eğitimi, taktik tip ve insansız hava aracı (İHA) eğitimi aldıklarını belirten HUR, "Bunların büyük çoğunluğu piyade, motorize piyade veya saldırı bölüklerinin bir parçası olarak tüfek ve saldırı birliklerinin işlevlerini yerine getiriyor." bilgisini verdi. İŞ İÇİN GELENLERE RUSÇA SÖZLEŞME İMZALATILIYOR Ayrıca Kübalıların Facebook ve çeşitli sosyal medya platformlarındaki iş ilanları ile Rusya'ya geldiğine işaret ederek, "Rusya Federasyonu'na vardıktan sonra, işe alınanlara iş sözleşmesi yerine, tercümesi yapılmadan Rusça hazırlanan askerlik hizmeti sözleşmeleri teklif ediliyor." dedi. KÜBA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI ASKER ALIMLARINI YALANLADI Küba Dışişleri Bakanlığı 11 Ekim 2025 tarihli açıklamasında bu tür söylemlerin asılsız olduğunu iddia etmişti. Bakanlığın açıklamasında, "Bunların hiçbirinin eylemleri için Küba devletinin teşviki, bağlılığı veya onayı olmadığı tartışılmazdır." ifadeleri kullanılmıştı. Ukrayna'nın tamamına karşı başlattığı topyekûn saldırı ve işgal girişiminde başarısızlığını örtbas etmeye çalışan Vladimir Putin idaresindeki Rusya, Kuzey Kore ile yaptığı askerî anlaşmayla Kuzey Korelileri cepheye sürmüş ardından gözünü Küba'ya çevirmişti.

logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.