Savaş Esirleri Haberleri - Son Dakika Savaş Esirleri Haber Güncel Gelişmeler

Rus işgal güçleri 5 Ukraynalı savaş esirini infaz etti

Ukrayna’da savaş suçları işlemeye devam eden işgalci Rus ordusu, 5 Ukraynalı savaş esirini daha infaz etti. Olayın, 27 Kasım 2025 sabahı Zaporijjya bölgesindeki Hulyaypole istikametinde gerçekleştiği bildirildi. Ukrayna Başsavcılığı tarafından yapılan açıklamada, “27 Kasım 2025 sabahı Zaporijjya bölgesinin Hulyaypole istikametinde Rus askerleri esir tutulan savunmacılarımızı soğukkanlılıkla infaz etti.” denildi. Olayla ilgili savaş yasaları ve geleneklerinin ihlali ve kasten öldürme suçlarından soruşturmanın başlatıldığı aktarıldı. Başsavcılık, savaş esirlerinin kasten öldürülmesinin Cenevre Sözleşmeleri’nin ağır ihlali ve ciddi bir uluslararası suç olduğunun altını çizdi. “RUSYA’NIN SİSTEMATİN POLİTİKASI” Konu ile ilgili açıklama yapan Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi Dmytro Lubinets, “Bu tür eylemler münferit vakalar değil, Rus ordusunun sistematik bir uygulamasıdır. Bu, Cenevre Sözleşmeleri'nin ağır bir ihlalidir ve bir savaş suçu niteliği taşır. Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Birleşmiş Milletlere resmi mektuplar gönderdim. Bu tür suçlar uygun şekilde belgelenmeli ve sorumlular kanunun izin verdiği en ağır şekilde cezalandırılmalıdır.” ifadelerini kullandı. Ayrıca, 22 Kasım’da da Donetsk bölgesindeki Kotlıne yerleşimine yönelik saldırı sırasında esir alınan 5 Ukraynalı askerin Rus işgal güçlerince vurularak öldürüldüğü bildirilmişti.

Büyükelçi Celâl: İstanbul müzakereleri esir takası imkanlarını önemli ölçüde artırdı

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, Rusya tarafından esir alınan ve cephede kaybolan Ukraynalı askerlerin eşleri, çocukları ve anneleri ile Rus esaretinden kurtarılan savaş esirleriyle bir araya geldi. Celâl, savaş ve sivil esirlerin serbest bırakılması konusunun Kıyiv için “en öncelikli dosyalardan” biri olduğunu belirterek, Ukrayna İnsan Hakları Yetkilisi Ofisi ve Türkiye Kamu Başdenetçiliği ile sürekli temas halinde olduklarını söyledi. Görüşme sırasında Büyükelçi Celâl, esir takası konusunun önemini vurgulayarak, savaş esirleri dahil Rusya'nın yasa dışı şekilde alıkoyduğu tüm Ukrayna vatandaşlarının özgürlüğe kavuşturulmaları için hem Ukrayna İnsan hakları Yetkilisi Ofisi hem de Türkiye Kamu Başdenetçiliği ile sürekli iletişim halinde olduklarını, Türk tarafına gerekli bilgilerin aktarıldığını ve bu bunların Rus tarafına ulaştırıldığını kaydetti. Nariman Celâl, “Türkiye bugün, daha önce de olduğu gibi, Ukraynalı savaş ve sivil esirlerinin serbest bırakılması için çalışmaya devam ediyor. Biz ise kendi tarafımızdan bu çalışmaları güçlendirmek ve daha pratik adımlara geçilmesini sağlamak için çalışıyoruz. Örneğin Türkiye, bu sene İstanbul görüşmeleri organize ederek savaş esirlerimizi esaretten kurtarma olanaklarımızı kat kat artırmaya yardım etti. Şimdi ise biz Türkiye’nin özellikle Kırımlı siyasi tutsakların Rus esaretinden kurtarılması konusuna da yoğunlaşmasını istiyoruz. Türkiye için bu anlaşılır bir konu ve bu konuda çalışmaya hazırlar. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy’ın geçen hafta Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la yaptığı görüşmede Ukraynalı savaş ve sivil esirlerin, siyasî tutsakları esaretten kurtarma konusu ana gündem maddelerinden biriydi.” şeklinde konuştu. Görüşmeye katılan savaş esirlerinin yakınları, Rus esaretinde bulunan yakınlarının maruz kaldığı işkenceleri, fiziki ve psikolojik baskıyı, insanlık dışı muameleyi anlatırken, esirlere gereken tıbbi yardım sağlanmadığını, onların tutuldukları yerlerde ağır hastalıklara yakalandığını, Ukrayna vatandaşlarıyla ilgili bilgi verilmediğini, Rusya'nın esirlere karşı davranışında hem kendi yasalarını hem de uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini belirtti. Amaçlarının Ukraynalı esirlerin alıkonulduğu kötü şartlara, gördükleri insanlık dışı muameleye dikkat çekmek ve Türkiye’den savaş esirlerin serbest bırakılması sürecine destek vermesini istemek olduğunu belirten Nisan 2022’de Mariupol’da esir düşen Ukraynalı askerin ablası Tetyana, “Ağır yaralı yakınlarımız 3 yıldan uzun süredir esir tutuluyor ve bu süre boyunca onlara uygun bir tedavi sağlanmadı. Bu süre boyunca birçok yaralı savaş esiri ülkesine iade edilmedi. Yakınlarımız hasta, aç, çok kötü şartlarda alıkonuluyor. Tüm bu konuları gündeme getirmeye çalışıyoruz. İnsan hakları ve uluslararası hukuku görmezden gelen düşmanla savaşıyoruz Ukrayna bunlarla tek başına başa çıkamıyor. Bu yüzden Rus tarafıyla iletişime geçebilen ülkelerden destek istiyoruz. Bu yüzden de bugün Türkiye’de bulunuyoruz.” dedi. Eski savaş esiri Oleksandr Stohnenko, görüşmede Rus esaretteyken gördüğü kötü muameleyi aktardı. Stopnenko, “Rusya tarafından esir tutulan askerlerimiz işkence görüyor, ağır psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalıyorlar, aç bırakılıyorlar.” dedi. Esir takası konusunda Türkiye’nin desteğinin çok önemli olduğunu belirten Stohnenko, “İstanbul’da yapılan müzakerelerinin önemi çok büyük. Bu müzakereler sayesinde birkaç büyük esir takası yapıldı. Bu sayede birçok askerimiz evine döndü. Hatta kayıp olarak sayılan birçok kişi de takas edilenler arasındaydı.” şeklinde konuştu. Görüşmeye katılan Ukrayna İnsan Hakları Yetkilisinin Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar Temsilcisi Elvin Kadirov, Rus esaretindeki Ukrayna vatandaşlarının geri alınması konusunun Ukrayna İnsan Hakları Yetkilisi (Ombudsmanlık) Ofisinin gündeminin merkezinde olduğunu ifade ederek, esir takası konusunun aktifleştirilmesi için Rusya ile müzakere sürecine uluslararası ortakları ve kuruluşları dahil etme çalışmalarının devam ettiğini belirtti. Bu bağlamda Türkiye'nin kilit rol oynadığını belirten Kadirov, Türkiye Kamu Başdenetçiliği Kurumu ile sürekli iletişim halinde olduklarını, Türk mevkidaşlarının kendilerine Rus tarafıyla iletişim ve koordinasyon sağlamaya yardımcı olduğunu, Rusya'ya gereken esir listelerini ulaştırdığını, çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Türkiye'nin Rus esaretinde bulunan Ukrayna vatandaşlarının özgürlüğe kavuşması konuda Ukrayna'ya çok yardımcı olduğunun altını çizen Kadırov, Ukrayna Ombudsmanının tüm Ukrayna ve Kırım Tatar halkı adına Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca ile tüm Türk mevkidaşlarına bu konuda yaptıkları verimli iş birliği ve yardımları için teşekkürlerini bildirdi. Rusya’nın Ukrayna’da işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini duyurmanın önemine değinen Ukrayna Kültür Derneği Başkan Yardımcısı Aliya Usenova, "Bütün savaş esirlerimiz, kayıp olan her vatandaşımız ve Kırım Tatarları başta olmak üzere Rusya tarafından yasa dışı olarak mahkum edilen tüm Ukrayna vatandaşları hakkında konuşmalıyız, gündeme taşımalıyız. Rusya 2014 yılından beri düzmece davalar uydurarak vatandaşlarımızı hapislere atıyor. Bu insanları Rus esaretinden kurtarmak için Türkiye’nin yardımına ihtiyacımız var.“ ifadelerini kullanarak İstanbul’da mitingler düzenlemeye izin vererek Ukrayna’daki durumu Türk vatandaşlarına da aktarma fırsatı sağlandığı için Türk yetkililere teşekkür etti.

AGİT uzmanları: Rusya yaralı ya da işkence gören Ukraynalı savaş esirlerini Kızılhaçtan gizliyor

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) Moskova Mekanizması çerçevesinde oluşturulan bağımsız uzman heyeti, Viyana’da düzenlenen basın toplantısında, Uluslararası Kızılhaç Komitesinin Rusya’da ve işgal altındaki bölgelerde alıkonulan Ukraynalı savaş esirlerine serbest erişim sağlayamadığını açıkladı. Uzmanlar, Kızılhaça nadiren izin verilen ziyaretlerde yalnızca “iyi durumda olan” esirlerin gösterildiğini, hasta ya da kötü muamele görenlerin ise uluslararası gözlemcilerden gizlendiğini vurguladı. Viyana’da 26 Eylül'de düzenlenen basın toplantısında bağımsız uzman heyet üyesi, Fransız Prof. Dr. Hervé Ascensio, Kızılhaçın Rusya ile çalışmasının son derece zor olduğunu belirterek, “Uluslararası Kızılhaç Komitesi bazı ziyaretler gerçekleştirdi ama bu ziyaretlerde tam erişim sağlanmadı. Bu izinler bütün tutuklama merkezlerini kapsamak için yetersiz.” dedi. RUSYA ESİRLER KONUSUNDA ŞEFFAF DAVRANMIYOR Çekyalı Prof. Dr. Veronika Bilkova ise mevcut durumun “Öncekinden biraz iyi, ama hukuki standartlara göre olması gerekenden çok daha kötü” olduğunu söyledi. Kızılhaç’ın iki temel rolü olduğunu hatırlatan Bikova bunların; savaş esirlerini ziyaret etmek ve ulusal bilgi büroları üzerinden esirler hakkında veriler toplamak olduğunu belirtti. Ancak Rusya’nın bu noktada da şeffaf davranmadığını söyleyen Bilkova, “Ukrayna tarafında bu büro açıkça çalışıyor, veriler internetten erişilebilir durumda. Rusya’daki büro ise şubat ya da mart 2022’de Savunma Bakanlığı bünyesinde kuruldu ama kamuya açık hiçbir bilgi yok. Aileler için yalnızca bir telefon numarası var. Üstelik Kızılhaça iletilen listeler de eksik ve güvenilmez.” dedi. KÖTÜ DURUMDAKİ ESİRLER GİZLENİYOR İsveçli Prof. Dr. Mark Klamberg ise doğrudan eski Ukraynalı savaş esirlerinin ifadelerine dayanan bilgileri aktardı. Klamberg, “Bazı esirler, Kızılhaç temsilcilerinin ziyaret ettiğini doğruladı ama Rusya yalnızca sağlıklı ve iyi durumda olan esirleri onlarlarla görüştürdü. Hasta, yaralı ya da işkence görmüş olanlara erişim tamamen engellendi. Bu ziyaretlerin tamamı Rusya’nın kontrolü altındaydı.” dedi. AĞIR İHLALLER: İŞKENCE, İNFAZ, İNSANLIĞA KARŞI SUÇLAR Uzman heyetinin raporunda, Rusya’nın savaş esirlerine yönelik muamelesi; yargısız infazlar, sistematik işkence, adil yargılanma hakkının engellenmesi ve insanlık dışı koşullarda tutma gibi uygulamalarla özetleniyor. Bu durumun savaş suçları ve bazı vakalarda insanlığa karşı suç kapsamına girebileceği vurgulanıyor. MOSKOVA MEKANİZMASI NASIL DEVREYE GİRDİ? AGİT’in 41 üye devleti, Ukrayna ile yapılan istişarelerin ardından 24 Temmuz 2025’te Moskova Mekanizması’nı devreye sokarak, Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik muamelesini incelemek üzere bağımsız bir misyon oluşturdu. 15 Ağustos’ta kurulan misyonda Fransa’dan Herve Ascensio, Çekya’dan Veronika Bilkova ve İsveç’ten Mark Klamberg yer aldı.

AGİT raporu Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik suçlarını ortaya koydu

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) Moskova Mekanizması tarafından hazırlanan "Rusya Federasyonu'nun Ukraynalı Savaş Esirlerine Yönelik Muamelesiyle İlgili Olası İhlaller, Suistimaller, Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçlar Raporu"nu memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Bakanlık, bağımsız uzmanlarca hazırlanan bu raporun, Rusya'nın Ukraynalı savaş esirlerine karşı uyguladığı sistematik suçlar sorununa odaklanan kapsamlı bir uluslararası belge olduğunu belirtti. AGİT RAPORU RUSYA’NIN SAVAŞ SUÇLARINI TEYİT ETTİ AGİT'in Moskova Mekanizması tarafından hazırlanan 22 Eylül 2025 tarihli raporda, Rusya’nın esirlere yönelik kötü muamelesinin kitlesel ve sistematik bir boyuta ulaştığı, bilinçli ve planlı şekilde uygulandığı, bunun da “savaş suçu” ve “insanlığa karşı suç” kapsamına girdiği vurgulandı. Belgede ayrıca esirlere işkence, cinsel şiddet, keyfi infazlar, aç bırakma, tıbbi yardımdan yoksun bırakma ve ağır koşullarda tutulma gibi uygulamaların ölümlere yol açtığı kaydedildi. Raporda, Ukraynalı savaş esirlerinin propaganda amaçlı kullanılmasının, zorla iş birliğine zorlanmasının ve sahte “yargı süreçlerine” maruz bırakılmasının da Cenevre Sözleşmeleri’nin açık ihlali olduğu belirtildi. ULUSLARARASI TOPLUMA ÇAĞRI: RUSYA’NIN SUÇ TEŞKİL EDEN UYGULAMALARI DURDURULMALI Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın bağımsız AGİT uzmanlarıyla iş birliği yapmayı reddetmesinin, bu suçlardan duyduğu sorumluluğun ek bir kanıtı olduğunu belirtti. Ayrıca raporun sonuçlarının, Rusya'nın savaş suçlularını sorumlu tutmak için ulusal ve uluslararası mekanizmalar çerçevesinde kullanılabileceği vurgulandı. Bakanlık açıklamasında şu ifadelere yer verildi: Ukrayna, uluslararası toplumu, Misyonun sonuçlarını etkin bir şekilde yaymaya ve kullanmaya, ayrıca Rusya Federasyonu'nun Ukraynalı savaş esirlerine yönelik suç teşkil eden uygulamalarını durdurmak ve esirlerin 'herkes herkese karşı' temelinde derhal takasını sağlamak için çabaları daha da yoğunlaştırmaya çağırıyor. Bu suçların tüm failleri, azmettiricileri ve uygulayıcıları yargı önüne çıkarılmalıdır. Ukrayna ayrıca uluslararası toplumu, adaletin sağlanması için Rusya Federasyonu'na yönelik yaptırım baskısını artırmaya çağırıyor.

İstanbul’da Ukraynalı esirler için destek eylemi: Rusya tüm dünya barışını tehdit ediyor

23 Ağustos Ukrayna Bayrak Günü ve 24 Ağustos Ukrayna Bağımsızlık Günü'nde İstanbul Şişhane Meydanı'nda, Rus işgaline karşı vatanlarını savunurken esir düşen, cephede kaybolan ve yasa dışı şekilde mahkûm edilen Ukraynalı askerlere destek amacıyla protesto gösterisi düzenlendi. Ukrayna Kültür Derneği tarafından organize edilen protestoya Rusya tarafından esir tutulan Ukraynalıların aileleri, İstanbul’da yaşayan Ukraynalılar ve Kırım Tatarları katıldı. Ukrayna millî marşının okunması ile başlayan eylemde Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl konuşma gerçekleştirdi. Büyükelçi Celal, “Ukrayna özgür bir ülke ve özgür kalacaktır. Devletini savunan askerlerimizin cesareti sayesinde özgür kalacaktır. Ve Rus esaretinde alıkonulan tüm esirlerimizi evine getirene kadar pes etmeyeceğiz.” dedi. Ukrayna'nın İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskıy, topyekûn savaşın başından bu yana İstanbul’da düzenlenen eylemlere katılan Ukraynalılara teşekkür ederek, “Türk halkına, Tükiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, Türk hükûmetine, Ukraynalı esirlerin serbest bırakılması konusunda Ukrayna’ya sağladığı destek, harcadığı çabalar dolayısıyla teşekkür etmek istiyorum.” şeklinde konuştu. İşgalci Rusya’nın tüm dünya barışı hususunda tehdit oluşturmaya devam ettiğini belirten Kırım Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten, “Dünyanın barışı ve huzuru için tüm dünya birleşerek bu gözü dönmüş canavarı durdurmanın yolunu bir an önce bulmalıdır.” ifadelerini kullandı. Kırım Derneği İstanbul Şubesinin Ukrayna ve Rus işgali altındaki Kırım’da yaşanan olayları büyük kaygıyla takip ettiğini ve kınadığını vurgulayan İçten, “İstanbul Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği olarak sonsuza kadar Ukrayna halkı ve toprak bütünlüğü ile Kırım’da kök salan halkımızın Milli Kurultayı ve Milli Meclisi yanında ve emirlerinde olacağımızı kamuoyuna bir kez daha duyuruyoruz.” dedi. Sürgündeki İçkerya Çeçen Cumhuriyeti Hükûmeti Türkiye ve Ortadoğu Ülkeleri Genel Temsilcisi Abdulhakim Şaptukayev, Ukrayna’nın 4. kez Bağımsızlık Günü’nü Rusya’nın topyekûn işgal saldırısı şartlarında kutladığına dikkat çekerek, “Halkınız Rus saldırganın topyekûn işgal girişimine yiğitce karşı koyuyor. Kan, gözyaşı, yıkılmış kentler ve evlerinden sürülmüş milyonlarca insan tüm bunlar sizin özgürlüğünüz ve onurunuz için ödenen korkunç bir bedel olmuştur. Tarih, Ukrayna ve Çeçen halklarını birbirine bağladı. Halklarımız yüzyıllardır aynı komşudan acı çekiyor. Rusya bizim için kutsal olan her şeyi; toprağımızı, dilimizi, kültürümüzü yok etmeye çalışıyor. Rus saldırılarına karşı gerektiği kadar sizinle birlikte mücadele edeceğiz. Allah bize zaferi bahşedene kadar.” şeklinde konuştu. Ardından eylemde Rus esaretinde alıkonulan ve cephede kaybolan askerlerin yakınları konuşmalar yaptı. Ukraynalı askerlerin yakınları Rusya’nın, elinde tuttuğu esirler hakkında hiçbir bilgi vermediğine, insan hakları ve Kızılhaç gibi örgütlere esirlere erişim sağlamadığına ayrıca karma sağlık komisyonların oluşturulma teklifini reddettiğine dikkat çekti. Ayrıca Rusya tarafından esir tutulan Ukrayna vatandaşlarının neredeyse tamamının fiziksel ve psikolojik işkencelere maruz bırakıldığı vurgulanarak, “Biz esir Ukraynalı savaş esirlerin yakınları olarak uluslararası topluma yakınlarımızın serbest bırakılması amacıyla Rusya’ya baskı uygulama çağrısında bulunuyoruz. Uluslararası toplumu Ukrayna’yı desteklemeye davet ediyoruz. Çünkü biz bu savaşı istemedik. Bu savaşı Rusya başlattı ve işlediği tüm savaş suçları için adil bir şekilde cezalandırılmalıdır. 21. yüzyılda emperyalizme yer yoktur.” cümleleri sarf edildi. 24 Ağustos’ta düzenlenen eyleme; Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskıy, Kırım Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten, Emel Kırım Vakfı Başkan Vekili Nurten Camcı Bay, Sürgündeki İçkerya Çeçen Cumhuriyeti Hükûmeti Türkiye ve Ortadoğu Ülkeleri Genel Temsilcisi Abdulhakim Şaptukayev ve Rusya tarafından esir tutulan Ukraynalı askerlerin yakınları katıldı. Eylemin sonunda katılımcılar birlik zinciri oluşturarak savaşta hayatını kayberen Ukraynalı asker ve sivilleri andı.

Avrupa Parlamentosundan Rusya’ya "serbest bırakın" çağrısı

Avrupa Birliği’nin (AB) yasama organı olan Avrupa Parlamentosu (AP), kabul ettiği yeni bir kararla, Rusya'nın Ukraynalı savaş esirlerine ve sivillere yönelik işlediği suçları bir kez daha kınadı. Kararda, Rusya’dan tüm savaş esirlerini ve yasa dışı şekilde alıkonulan sivilleri derhal serbest bırakması talep edildi. Ukrayna Savaş Esirlerine Muamele Koordinasyon Merkezi tarafından bugün yapılan açıklamada, AP'nin kabul ettiği yeni kararda, Ukraynalı savaş esirlerine yönelik işkence, tecavüz, yargısız infazlar, tıbbi yardımın sağlanmaması gibi ağır ihlallere ve sivillere karşı zorla kaybetmeler, uzun süreli tecrit ve dış dünyayla temasın tamamen kesilmesi gibi yürütülen sistematik baskılara detaylı biçimde dikkat çekildiği belirtildi. Kararda, bu ihlallerin derhal sona erdirilmesi ve tüm esirlerin serbest bırakılması talep edildi. Bununla birlikte kararda, Rusya ve işgal altındaki Ukrayna bölgelerinde hâlen en az 16 bin Ukraynalı sivilin yasa dışı şekilde alıkonulduğu belirtildi. Ayrıca Rusya’nın savaş esirlerinin sayısını açıklamayı da reddederek Cenevre Sözleşmeleri'ni ihlal ettiği vurgulandı. Şubat 2022’den bu yana Rus esaretinde en az 268 Ukraynalı askerin infaz edildiğini belgeleyen kararda, işkence ve kötü muamele vakalarının ise her geçen gün arttığına dikkat çekildi. Belgede AP, Rusya’ya Kızılhaç’ın savaş esirlerinin tutulduğu tüm tesislere erişim sağlaması, “herkese karşılık herkes esir takası” formülüne razı olması ve esirlere yönelik kötü muameleye son vermesi yönünde çağrıda bulundu. Ayrıca, Ukrayna’ya karşı işlenen saldırı suçlarını yargılamak üzere özel bir uluslararası mahkeme kurulması yönündeki desteğini yineledi.

Zelenskıy: Esirlerin geri dönüşü için durmaksızın çalışıyoruz

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, esirlerin serbest bırakılması ve desteklenmesi için çalışan ekip üyeleriyle bir araya geldi. Toplantıya, esir takas süreçlerinde görev alan yetkililer ve Rus esaretinden kurtarılan asker ve siviller katıldı. Bugün Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy’ın katılımıyla Ukrayna Savaş Esirlerine Muamele Koordinasyon Merkezinin genişletilmiş toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Cumhurbaşkanı Zelenskıy’nın yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Savunma Bakanı Denıs Şmıhal, İçişleri Bakanı İhor Klimenko, Millî Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov, Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı İrina Vereşçuk, Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi Dmıtro Lubinets, Güvenlik Servisi (SBU) Başkanı Vasıl Malyuk, Dış İstihbarat Başkanı Oleh İvaşçenko ile İstanbul’daki müzakerelere katılan heyetin üyeleri katıldı. Ayrıca toplantıda Rus esaretinden kurtarılan asker ve siviller de yer aldı. Grubun içerisinde eski siyasi tutsak, Kırım Tatarı Leniye Umerova da vardı. Konu ile ilgili açıklama yapan Zelenskıy, toplantının 28 Temmuz 2022’de Olenivka’da yaşanan korkunç terör saldırısında hayatını kaybeden Ukraynalı askerleri ve Rus esaretinde hayatını kaybeden tüm asker ile sivillerin anısına yapılan saygı duruşuyla başladığını aktardı. Toplantının öncelikli konusunun tüm esirlerin eve dönmesi olduğu vurgulayan Zelenskıy, “Esirlerin geri dönüşü için durmaksızın çalışıyoruz. Geniş çaplı işgal saldırısının başlangıcından bu yana, toplam 5 bin 857 kişi esaretten evine döndü. Mübadeleler dışında, 555 kişi daha kurtarıldı. İstanbul'daki müzakereler kapsamında yapılan esir takasları sonucunda binden fazla askerimiz ülkelerine geri döndü. Şu anda Rusya'da alıkonulan sivilleri de esaretten kurtarmayı umuyoruz.” ifadelerini kullandı. Toplantıda konuşan Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov, İstanbul’daki müzakere sürecinin sonuçları hakkında bilgi verdi. Umerov, “Hedefimiz değişmedi: Tüm esirlerimizi geri almak ve adil bir barışa ulaşmak. Sistemli ve kararlı şekilde çalışıyoruz.” açıklamasını yaptı. Toplantıda konuşan eski siyasi tutsak, Kırım Tatarı Leniye Umerova, Rusya tarafından alıkonulan binlerce sivil esirlerin kurtarılmasının önemine dikkat çekti.

Ukrayna’da bugün Rus esaretinde hayatını kaybedenler anılıyor

Ukrayna Parlamentosunun 22 Temmuz 2025 tarihinde kabul ettiği kararla 28 Temmuz tarihi Esarette Hayatını Kaybedenleri Anma Günü olarak ilan edildi. Bu günde ülke çapında Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş sırasında esir düşerek infaz edilen, işkenceyle öldürülen ve esarette hayatını kaybeden asker ve siviller anılıyor. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, “Bu gün, yalnızca kayıpları hatırlatan bir gün değil. Aynı zamanda dinmeyen bir acıyı, kucaklanamadan yitirilen insanları ve zaman aşımı olmayan savaş suçlarını hatırlatan bir gündür.” denildi. Açıklamada, Rusya’nın savaş esirlerine sistematik şekilde işkence uyguladığı, onları infaz ettiği ve propaganda malzemesi olarak kullandığı belirtildi. Genelkurmay, esirlerin elektrikle işkenceye maruz bırakılması, cinsel şiddet, yetersiz beslenme, sağlık hizmetlerinden ve aileleriyle iletişimden mahrum bırakılma gibi uygulamaların münferit değil, sistematik bir politika olduğunu vurguladı. Bu eylemlerin, Cenevre Sözleşmeleri, BM İşkenceye Karşı Sözleşme, Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü ve insan hakları ilkelerinin açık ihlali olduğu belirtildi. Açıklamada, “Bunlar savaş suçları. İnsanlığa karşı suçlar. Ukraynalı esirlere yönelik organize bir kötü muamele sistemiyle karşı karşıyayız. Gözlemlemek yeterli değil. Uluslararası kurumlar harekete geçmeli.” denildi. Genelkurmay uluslararası kurumlara daha fazla baskı ve denetim çağrısı yaparak, bu suçların cezasız kalmaması gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca kayıpların bulunması, ailelerin desteklenmesi ve esirlerin sesi olunması yönünde çalışan gönüllülere, insan hakları savunucularına ve gazetecilere teşekkür edildi. ESARETTE HAYATINI KAYBEDENLERİ ANMA GÜNÜ Anma gününün tarihi, 2022 yılında 28 Temmuz’u 29 Temmuz’a bağlayan gece, Rus işgal güçlerinin Donetsk bölgesindeki Olenivka’daki Ukraynalı savaş esirlerinin tutulduğu hapishaneye düzenlediği terör saldırısına atıfta bulunularak seçildi. Hapishaneye yapılan bombalı saldırıda, Mariupol’daki Azovstal Fabrikası'nın savunmasında görev almış en az 53 Ukraynalı asker hayatını kaybetmiş, 130’dan fazlası yaralanmıştı. Bu olay, savaş esirlerine yönelik en kanlı saldırılardan biri olarak kayıtlara geçti. Olenivka katliamı: Tam iki sene önce Rusya korkunç savaş suçu işledi Ukrayna Parlamentosu 22 Temmuz 2025 tarihinde 28 Temmuz’un “Esarette Hayatını Kaybedenleri Anma Günü” olarak belirlenmesi kararını kabul etti. Ukrayna, bu gün vesilesiyle Rus esaretinde hayatını kaybeden tüm asker, gönüllü ve sivilleri saygıyla anıyor.

41 ülke, Rusya’nın savaş suçlarını araştırmak üzere harekete geçti

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) Daimî Konseyinin 24 Temmuz Perşembe günü gerçekleştirdiği oturumunda, 41 üye ülke Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik kötü muamelelerini araştırmak üzere “Moskova Mekanizması”nı uygulama kararı aldı. Birleşik Krallık’ın AGİT Daimî Temsilcisi Neil Holland 41 ülkenin ortak açıklamasını okudu. Açıklamayı okumadan önce konuşan Holland, “Heyetlerimiz bugün, Ukrayna'nın da desteğiyle, Moskova Mekanizması’nın başlatılması için AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (ODIHR) Direktörü Maria Telalian’a resmî başvuru mektubunu gönderecek.” diyerek, Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik işkence ve insanlık dışı muamelesinin uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukukunun ağır ihlalleri olduğuna dikkat çekti. Holland, bağımsız uzmanların bazı vakaların savaş suçu ya da insanlığa karşı suç olarak değerlendirilebileceğine dair bulgulara işaret ettiğini belirterek, Rusya’ya şu çağrıyı yaptı: Tüm esirlere yönelik işkence ve kötü muameleyi derhal durdurun, yiyecek, su, giyim ve tıbbi bakım gibi temel ihtiyaçların karşılandığı insanca koşullarda tutulmalarını sağlayın. Ayrıca esirlerin yeri ve hukuki statüsü hakkında zamanında ve doğru bilgi verin; Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi insani yardım kuruluşlarına engelsiz erişim imkânı tanıyın. Ortak açıklamada, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosundan Ukrayna'yla temasa geçilerek, Rusya’nın savaş esirlerine muamelesiyle ilgili insan hakları ihlallerini, uluslararası insancıl hukuk ihlallerini ve olası savaş suçlarını ortaya koymak üzere uzmanlardan oluşan bir heyetin görevlendirilmesi istendi. Açıklamaya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Belçika, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Güney Kıbrıs, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Moldova, Monako, Karadağ, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, San Marino, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık olmak üzere 41 ülkenin heyeti imza attı. MOSKOVA MEKANİZMASI NEDİR? Moskova Mekanizması, 1991 yılında Moskova'da düzenlenen AGİT İnsani Boyut Konferansı'nın Moskova Belgesi'nde öngörülen bir prosedür. Bu mekanizma, AGİT’e üye en az 10 ülkenin, insan hakları yükümlülüklerinin ciddi şekilde ihlal edildiğine inandıkları bir ülkeye karşı bağımsız uzmanlardan oluşan bir heyet görevlendirmesine olanak tanıyor. Bu heyet, ilgili durumu araştırmak, rapor hazırlamak ve çözüm önerileri sunmakla yetkili.