İnsan Hakları İzleme Örgütü: Özbekistan'da basın özgürlüğü gelişiyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Özbekistan'da basın özgürlüğüne dair kayda değer gelişmelerin olduğunu belirtti. Özbekistan'ın eski Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un ölümü sonrası yerine geçen Şavkat Mirziyoyev döneminde HRW, Özbekistan'da 7 yıl aradan sonra yeniden bir ofis açmıştı.

HRW'nin Orta Asya sorumlularından insan hakları araştırmacısı ve avukat Steve Swerdlow Özbekistan'da ziyarette bulunarak ülkedeki basın özgürlüğünün durumunu inceledi. Gazeteci ve muhabirlerle bir araya gelen Swerdlow HRW'ye aktardığı raporda gözle görülür gelişmelerin bulunduğunu ancak daha katedilmesi gereken önemli adımların olduğunu belirtti.

Özellikle Kerimov döneminden beri çok uzun süreli, örneğin 15-20 yıl, hapis yatan gazetecilerin serbest bırakılmasının önemli bir adım olduğu belirtildi. Ayrıca Özbek gazeteciler artık daha rahat ve cesur davranabildiklerini belirttiler. Rüşvet, yolsuzluk ve işkence gibi hassas meselelerde Özbek gazetecilerin haber yapabildikleri belirtildi.

HALA ÖNEMLİ SORUNLAR VAR

Swerdlow'un konuştuğu aktivistler yeni Cumhurbaşkanı'nın reformlarını kayda değer bulduklarını ancak bunların bir gecede tersine dönebileceğine dikkat çektiler. Yapılan reformların yapısal olmadığını ve tek adam sisteminin değişmediğini belirttiler. Aktivistlere göre bu iyi halin devamı Mirziyoyev'in insafına bağlı.

Swerdlow'un gezisinde çarpıcı bir örneğe yer verildi. İslam Kerimov döneminde sürgünde olan ünlü Özbek yazar-romancı Nurullo Otahonov'un Mirziyoyev döneminde Özbekistan'a dönmesi ülkedeki değişimin önemli bir örneği olarak aktarıldı. Otahonov ise "Eski dönemde düşünen herkes içeri atılıyordu. Şavkat Mirziyoyev 16 bin insanı kara listeden çıkarttı. Bazı insanlar bana dönme diyordu. Ben kararımı vermiştim. Havalimanına indiğimde beni tutukladılar." ifadelerinde bulundu. Bu açıklamaların devamında Swerdlow, davaya Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in müdahil olduğunu ve Otahonov'un serbest bırakıldığını ifade etti.

Ancak Otahonov'un serbest bırakılmasından hemen sonra bir diğer gazeteci Babamurad Abdulkayev'in tutuklanmasına dikkat çeken Steve Swerdlow Abduklayev'in günlerce işkence çektiğini belirtti. Otahonov'un da hala aşırılıkçılık ile suçlandığını belirten Swerdlow iki davanın da Özbekistan'ın basın özgürlüğü alanında vereceği büyük bir sınav olduğunu vurguladı.