Leniye Umerova: AKPM'de Rus esaretinin dehşetini anlattık

Ukrayna ile Rusya arasında gerçekleşen esir takası sonucunda serbest bırakılan, eski siyasi tutsak Kırım Tatarı Leniye Umerova, insan hakları savunucusu, gazeteci, asker, eski savaş esiri Maksım Butkevıç, Ukrayna deniz piyadesi, eski savaş esiri Yulian Pılıpey; Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinin (AKPM) kış oturumunda kendi yaşadıklarını anlatarak Rus esaretinde alıkonulan Ukraynalı savaş askerlerinin ve sivil esirlerin durumuna dikkat çekti.

Kırım Haber Ajansına konuşan eski siyasi tutsak Kırım Tatarı Leniye Umerova, toplantı hakkında şunları kaydetti:

Rusya Federasyonu'ndaki hapishanelerde bulunan sivil ve askeri esirler hakkında dört komite önünde konuştuk. Rusya Federasyonu insan haklarını baltalamaya ve bu hakların korunmasına yönelik mekanizmaları yok etmeye devam ediyor. Savaşın, Avrupa için kuru bir gerçekler dizisi haline gelmemesi için kişisel hikayelerin paylaşılması önemliydi. Ben sivil esir olarak, Yulian Pılıpey ve Maksım Butkevıç ise savaş esiri olarak kendi hikayelerimiz üzerinden Rus esaretinin dehşetini anlattık.

Leniye Umerova, Rus güçleri tarafından yasa dışı olarak kaçırıldığını, avukatla görüşmesine izin verilmeden alıkonulduğunu, kendisine fiziksel ve psikolojik baskının uygulandığını anlattı. Eski savaş esirleri Pılıpey ve Butkevıç’ın ise kendi deneyimlerini paylaştığını belirten Umerova, “Eminim ki bizi anladılar. Etkinlikten sonra insanlar yanıma geldiler, ilgi gösterdiler ve bireysel olarak esirlerin serbest bırakılmasına yardımcı olmak için elçi olmayı teklif ettiler. Ayrıca Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkanı Theodore Rousopoulos, Avrupa Konseyi Genel Sekreter Yardımcısı Bjorn Berge ve İnsan Hakları Komiseri Michael O'Flaherty ile de görüşmelerde bulunduk. Hikayelerimizden çok etkilendiler ve nasıl yardımcı olabileceklerini sordular” diyerek Avrupa'da Kırımlı siyasi tutsaklar hakkında yeterince bilgi olmadığını ve bunun değişmesi gerektiğini vurguladı.

LENİYE UMEROVA KIRIM'A GİRİŞ YAPMAK İSTERKEN ALIKONULDU

Kırım Tatarı Leniye Umerova, kanser hastası olan ve durumu kötüleşen babasını görmek için 4 Aralık 2022’de Kıyiv’den Rus işgali altındaki Kırım’a doğru yola çıktı. Rusya-Gürcistan sınırını geçtikten sonra Rus yetkililer, sözde “rejim bölgesinin kurallarını ihlal” bahanesiyle Umerova’yı yasa dışı olarak alıkoydu. Rus mahkemeleri, farklı bahanelerle Umerova hakkında tutuklama kararı aldı. Mayıs 2023’te FSB’nin Leniye Umerova'yı Moskova’daki Lefortovo tutukevine sevk ettiği ve ona “casusluk” suçlaması yönelttiği ortaya çıktı. Dava dosyalarında “devlet sırrı” olarak sınıflandırılan belgelerin olması bahanesiyle Leniye Umerova’nın duruşmaları hep kapalı şekilde düzenlendi.

Leniye Umerova, bir buçuk yıl boyunca türlü gerekçelerle Rusya tarafından haksız yere alıkonulan ve 13 Eylül 2024 tarihinde Rusya ile Ukrayna arasında gerçekleştirilen esir takası kapsamında serbest bırakıldı.

UKRAYNALI ASKER VE GAZETECİ MAKSIM BUTKEVIÇ

Haziran 2022’de esir alınan ve Ekim 2024’te esir takası sonucu serbest bırakılan insan hakları savunucusu, gazeteci ve asker Maksım Butkevıç, Rus esaretinde 2 yıl geçirdi. Esir tutulurken Butkevıç hakkında düzmece bir dava açıldı. Bu dava çerçevesinde Rus mahkemesi hakkında 12 yıl hapis cezası kararı aldı.

DENİZ PİYADESİ YULİAN PILIPEY

Deniz piyadesi Yulian Pılıpey, Mariupol’da Nisan 2022’de Ruslara esir düştü. Rus esaretinde 2,5 yıl geçiren Pılıpey; işkence, açlık ve kötü muameleye maruz kaldı. Hakkında açılan düzmece dava çerçevesinde Rusya’da 44 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Savaş esiri 2024 yılının sonbaharında gerçekleşen esir takası sonucu Ukrayna’ya iade edilmişti.