1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı Bursa'da anıldı

Kırım Derneği Bursa Şubesi, 18 Mayıs 1944’te eli kanlı Stalin tarafından gerçekleştirilen Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı’nın 81. yıl dönümünü andı. Anma programı, 18 Mayıs Pazar günü saat 14.00’te Bursa Merinos Kültür Merkezi Göç Tarihi Müzesi'nin fuaye alanında başladı. Anma programına; İYİ Parti Bursa Milletvekili Selçuk Türkoğlu, Eski Milletvekili ve Dernek Üyesi Necati Özensoy ile dernek kurulları üyeleri ve Kırım Tatar diasporasından isimler katıldı.

Anma programı saygı duruşunun akabinde Türkiye ve Kırım Tatar millî marşlarının okunması ile devam etti. Sonrasında anma programının açılış konuşmaları gerçekleşti.

Açılış konuşmaları; Kırım Derneği Bursa Şubesi Başkanı Yunus Güneri, Bursa Milletvekili Türkoğlu ve Eski Milletvekili ve Dernek Üyesi Özensoy tarafından yapıldı.

Vatanları uğruna can veren Kırım Tatar şehitleri için Kur’an-ı Kerim tilaveti okundu ve dua edildi. Daha sonrasında Kırım Tatar gençleri şiir okudu. Sürgün ile ilgili anılar ve bilgileri içeren sunum gerçekleştirildi. Katılımcılar TRT Avaz tarafından hazırlanan “1944 Sürgün Belgeseli”ni izledi.

Anma programı, "Sürgün'e Ağıt-Biz Kırım'dan Çıkkanda" isimli ağıtın okunması ile sona erdi.

Programın ardından, derneklerin katkılarıyla oluşturulan ve içerisinde Kırım Tatarlarına ayrılmış özel bir bölümün de bulunduğu Göç Tarihi Müzesi ziyaret edildi. Katılımcılar, bu ziyarette Kırım Tatarlarının sürgünle başlayan göç hikâyesini ve kültürel mirasını yakından görme fırsatına erişti.

18 MAYIS KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

18 Mayıs 1944 günü bir şafak vaktinde, milletler hapishanesi Sovyetler Birliği’nin diktatörü Josef Stalin’in emriyle Kırım Tatar halkı öz vatanlarından koparıldı.

Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere yarımadadaki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi.

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuldu. O döneme değin gerçekleşen vatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan bölgesinde kaldı.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti. 2019 yılında Letonya ve Litvanya meclisleri, 2022’de Kanada parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'ün temmuz ayında Polonya Parlamentosunun alt kanadı olan Sejm, 2024'ün ekim ayında Estonya Parlamentosu (Riigikogu) ve 2024'ün aralık ayında Çekya Parlamentosunun üst kanadı olan Senato, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.