İstanbul’da “Vışıvanka Günü” kutlaması: Geleneksel Nakış Akşamı düzenlendi

İstanbul’da, Ukrainlerin Sovyetler Birliği döneminde direniş sembolü haline gelen işlemeli geleneksel kıyafetleri Vışıvanka'ya adanan Dünya Vışıvanka Günü dolayısıyla kültürel bir etkinlik düzenledi. Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosluğu ev sahipliğinde düzenlenen “Nakış Akşamı”, hem Ukrayna diasporasını hem de Ukrayna dostu Türkleri bir araya getirdi. Etkinlik, Ukrayna’nın kültürel mirasını yaşatma ve tanıtma amacı taşıdı.

“HER NAKIŞ, AİLEYE AİT BİR KİMLİKTİ”

Yeşilköy Sanat Evi ve Kent Müzesi ev sahipliğinde 17 Mayıs 2025 Cumartesi günü gerçekleşen etkinlikte, Ukrayna'nın geleneksel nakış kültürünü anlatan “Ulusun Mirası” (Spadok Natsiyi) adlı belgesel filmi izlendi. Filmde, nakışlı gömleklerin (Vışıvanka) Ukraynalı aileler için taşıdığı özel anlam anlatıldı. Belgeselde konuşan zanaatkârlar, her ailenin kendine özgü bir nakış deseni olduğunu, bu desenlerin gençlerin toplu etkinliklerde birbiriyle akraba olup olmadığını anlamalarına yardımcı olduğunu belirtti. Aynı desene sahip iki kişinin evlenmesinin uygun görülmediği vurgulandı. Bu geleneğin, Ukrayna nakışının ve millî kimliğin genetik kodunu oluşturduğu ifade edildi.

NAKIŞ ATÖLYESİ

Film gösteriminin ardından Tetyana İpekci tarafından katılımcılara nakış atölyesi düzenlendi. Atölyede, katılımcılar basit çarpı işi tekniğini öğrenerek Ukrayna’nın simgesi olan üç dişli mızrak “Trızub” desenini işledi.

Etkinliği değerlendiren Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosunun eşi Lyudmıla Nedilska, “İşte bugün İstanbul'daki küçük Ukrayna'mız böyleydi, çünkü vatanımız kalbimizde, gelecek nesillerin kalbinde yaşıyor. Bu yüzden ebedi ve yenilmezdir.” dedi.

DÜNYA VIŞIVANKA GÜNÜ

Vışıvanka Günü’nün temelleri 2006 yılında, dönemin Çernivtsi Üniversitesi öğrencisi Lesya Voronyuk tarafından atıldı. Voronyuk, arkadaşlarına ve öğretim üyelerine bir gün belirleyip geleneksel Vışıvanka gömleklerini giymeyi önerdi. İlk başta sadece birkaç düzine kişi bu fikre katıldı. Ancak bu basit fikir, zamanla Ukrayna geneline yayıldı ve Ukrayna diasporası ile yetkililerin de ilgisini çekerek uluslararası bir kutlama haline geldi.

SSCB DÖNEMİNDE GİYİLMESİ YASAKTI

Sovyetler Birliği döneminde giymesi yasaklanan Vışıvanka, Ukrayna'nın bağımsızlığını kazanmasının ardından halkın kimliğinin ve kültürünün bir parçası olarak yeniden canlandı. Bugün Vışıvanka, yalnızca geleneksel bir giysi değil; Ukraynalıların yaşantısının, direncinin ve tarihsel mirasının sembolü olarak kabul ediliyor.

Vışıvanka Günü her yıl mayıs ayının üçüncü perşembesi kutlanıyor. Kutlamaların hafta sonu değil, özellikle hafta içi bir güne denk getirilmesi ise Vışıvanka'nın gündelik hayatın canlı bir parçası olduğunu vurgulamak amacıyla tercih ediliyor.