Hava Durumu
SON DAKİKA
Uygulamalarımız
Hızlı Menü
El emeğiyle şekillenen Eskişehir’in beyaz altını: Lületaşı
Eskişehir’in Beyazaltın köyünden çıkarılan ve dünya çapında eşsizliğiyle bilinen Lületaşı, ustaların el emeğiyle şekilleniyor. Beş bin yıllık geçmişe sahip bu nadide maden, sağlık açısından da faydalar taşıyor.
Oluşturulma Tarihi: 10 Ağustos 2025, Pazar 19:47
Güncellenme Tarihi: 12 Ağustos 2025, Salı 16:15
Eskişehir'in Beyazaltın Köyü'nde çıkıyor
Denizköpüğü, beyazaltın, ellerde şekillenen bir maden… Eskişehir’in simgelerinden biri olan lületaşı, Eskişehir’in Tepebaşı ilçesine bağlı Beyazaltın köyünden çıkıp, ustaların ellerinden tüm dünyaya yayılıyor. Öyle ki tarihî ve mineral özellikleri olan, sağlık açısından da faydalı bu madenin, çıkarımından işçiliğine kadar insan gücü kullanılıyor.
Ekmeğini taştan çıkaran ustalar
Geleneksel usta-çırak ilişkisiyle nesilde nesile aktarılan lületaşı işlemeciliğinde ustalar, artık çırak bulmakta zorlanıyor. Genç neslin bu sanata olan ilgisinin oldukça az olması bu sanatın geleceğini tehdit altına alıyor. Öte yandan yedi kuşak lületaşı işlemeciliği yapan ailerinde var olduğu biliniyor.
Lületaşı işlemeciliğinde kullanılan bıçaklar
Lületaşı işlemeciliğinde kaba bıçağı, sıyırgı bıçağı ve kanca bıçağı kullanılıyor. Bu bıçaklar el yapımı olmakla beraber, her usta kendi bıçağını kendisi şekillendiriyor. Bu şekilde bıçak ustanın eline tam oturuyor.
Lületaşı çırağının öğrendiği ilk figür: Kaplumbağa
Bir lületaşının ustasından öğrendiği ilk figür, kaplumbağa figürü oluyor. Basit gibi görünen bu figürün aslında dikkat çekici bir özelliği bulunuyor. Kaplumbağa şekli dolayısıyla onu işlemeye çalışan lületaşı çırağına bütün bıçakları kullanmayı öğretiyor.
Pipo, biblo, tesbih, kolye
Lületaşı işlemeciliğinde geleneksel olarak Osmanlı başı pipolar işleniyor. Öte yandan tesbit, biblo, hayvan figürleri ve takılar da bu sanatta sık işlenen figürler arasında yer alıyor.
Lületaşından Osmanlı başları
En yaygın form olan Osmanlı başları; sarıklı, sakallı erkek figürleridir. Oldukça yaygın olan Osmanlı başları, lületaşı işlemeciliğinde büyük önem taşıyor. Bununla birlikte her lületaşından bir Osmanlı başı ya da pipo işlenilmiyor. Her figür için farklı bir taş kullanılıyor.
Lületaşı nikotini emiyor
Magnezyum silis ve karbonat esaslı olan lületaşının, nikotini, radyasyonu ve negatif enerjiyi emme özelliği özelliği bulunuyor. Bu sebeple, sigara ağızlığı sık karşılaşılan figürler arasında yer alıyor.
İki el sanatı iç içe: Ebru ve lületaşı
Beyaz bir taş olan lületaşının renklendirilmesi ebru sanatı veya diğer boyalarla yapılabiliyor. Bununla birlikte, lületaşının genellikle kendine has beyaz rengiyle sergilendiği görülüyor. Son biçimini alan lületaşının cilalanması için ise, balmumu kullanılıyor.