8 Mart 1944: Balkar Türklerinin sürgün edilişinin 80. yılı

Sovyetler Birliği’nde İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünya tarihinin en acımasız lideri Josef Stalin’in emriyle birçok halk yaşadıkları kadim yurtlarından sürüldü. Kafkasya bölgesinde yaşamını sürdüren Balkar (Malkar) Türkleri de bölgedeki bir çok halk gibi, 80 yıl önce bugün vatanlarından sürgün edildi.

Başta Kırım Tatarları olmak üzere Ahıska Türkleri, Çeçenler ve İnguşlar gibi sürgün yoluyla katledilen milyonlarca insanın arasında yer alan Balkar Türklerinin sürgün edilişlerinin bugün 80’inci yıl dönümü. 8 Mart 1944’te meydana gelen sürgünde, Balkar Türkleri hayvan vagonlarına bindirilerek Orta Asya ve Sibirya’ya gönderildi.

CESETLER YOL KENARLARINA BIRAKILDI

Alman ordusuyla iş birliği yaptığı iddiasıyla Balkarlardan önce, Şubat 1944’te Çeçenler ve İnguşlar Kafkasya’dan sürülmüşlerdi. 8 Mart 1944 tarihinde de tüm Balkar köylerine silah zoruyla girilmiş ve halk en yakın tren garlarına sürüklenerek hayvan vagonlarına doldurulup Kazakistan bozkırlarına ve Kırgızistan’daki çalışma kamplarına sevk edilmişlerdi.

Stalin yönetimindeki sürgünde komünist rejime düşmanlık, anavatana ihanet ve düşmanlıkla işbirliği suçlamaları neden gösterilerek Balkarlar bebek, kadın, yaşlı denilmeden hayvan vagonlarına bindirilerek yurtlarından koparıldı. Stalin’in acımasız emriyle yerine getirilen bu eylemde halk, vagonlarla Türkistan'a ve Sibirya’ya sürüldü. Hayvan vagonlarından hiçbir şekilde çıkarılmayan kimi insanlar, yolculuk esnasında yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren insanların cesetleri ise yol kenarlarına bırakıldı.

ANNE VE ÇOCUK BİRBİRİNDEN KOPARILDI

Sürülen Balkar halkı, aile üyelerine bakılmaksızın Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Sibirya gibi çeşitli bölgelere gönderildi. Söz konusu sürgünde anne ve çocuk, karı ve koca birbirinden ayrı düştü. 

8 Mart 1944'te başlayan sürgün ve soykırım sürecinde Türkistan'daki yerleşim yerlerine toplamda 37 bin 713 Balkar gönderildi.

14 Mart 1944'te Beria, sürgünün "başarılı" bir şekilde yapıldığına dair merkez büroya rapor verdi ve 22 Ağustos 1944'te Balkarların sürgününü gerçekleştiren askerler arasından 109 kişi seçilerek törenle madalya verildi.

Balkar halkıyla aynı etnik yapıya sahip, aynı dili, coğrafyayı ve tarihi paylaşan Karaçay halkı da 2 Kasım 1943’te aynı güçler tarafından aynı yöntemle sürgün edilmişti.

14 yıl boyunca sürgünde kalan Karaçay-Balkar halkının, Stalin’in ölümünün ardından haksız yere sürgün edildikleri ispatlanarak 1957’de Krusçev tarafından itibarları iade edildi. Daha sonra Ata yurtları Kafkasya’ya dönme izni verildi. 1959 nüfus sayımına göre, 21 bin 882 Karaçay-Balkarlı sürgün yerleri olan Kazakistan, Kırgızistan ve Sibirya’da kaldı. 101 bin 918 Karaçay-Balkarlı ise atayurtları Kafkasya’ya döndü.