Trump’a uyumlu zirve: NATO Lahey’de format değiştirdi

2025 NATO Lahey Zirvesi, Hollanda'nın Lahey kentinde 24-25 Haziran 2025 tarihlerinde düzenlenecek. Zirve’ye NATO’nun otuz iki üyesi, ortak ülkeler ve Avrupa Birliği (AB) katılım sağlayacak.

Öte yandan zirvenin alışılmadık derecede kısa bir formatta, sadece iki buçuk saat sürecek tek bir toplantı ile gerçekleştirileceği gündeme geldi. The Times’ın 19 Haziran 2025 tarihli haberine göre; alınan bu kararda Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump’ın uzun diplomatik toplantılardan açıkça hoşlanmayan iletişim tarzı etkili oldu.

Zirvenin mümkün olduğunca kısa süreceği ve üye ülkelerin savunma harcamalarını artırmak gibi tek bir ana konuya odaklanacağı belirtildi. Bu bakımdan toplantı formatı, Trump'ın iletişim tarzına uyum sağlamak için önemli ölçüde değiştirildi.

BİLDİRİ METNİ KISA OLACAK

Geleneksel üç oturum yerine, NATO liderleri sadece bir kez iki buçuk saat sürecek bir toplantı yapacaklar. Zirve bildirisi, geçen yıl Vaşington'da düzenlenen ve 44 paragraf ve 5 bin kelimeden oluşan bir deklarasyonla kıyasla, bir A4 sayfası uzunluğunda ve sadece beş paragraf içerecek.

Ayrıca zirve programına göre, Trump NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile geleneksel ortak basın toplantısı düzenlemeyecek.

ANA ODAK SAVUNMA HARCAMALARININ ARTIRILMASI OLACAK

Rutte toplantıda, üyelerin savunma harcamalarını ülkelerin gayrisafi millî hasılalarının (GSYH) yüzde 5’ine çıkarmalarına odaklanacak. Mutabık kalınan önerilere göre, yüzde 3,5'u doğrudan askerî harcamalara, geri kalan yüzde 1,5'i ise savunma ile ilgili bütçeler için ayrılacak.

The Times, harcamalarla ilgili kararın, on yıllardır ABD başkanlarının Avrupalı müttefiklerine ders vermesinin ardından Trump için kişisel bir zafer olarak sunulacağını belirtti.

RUSYA’NIN KONUMU DEĞİŞMEDİ

Aynı zamanda nihai belgenin taslağında Rusya'nın yine “doğrudan tehdit” olarak adlandırıldığı, ancak NATO'nun geçen yıl Ukrayna'nın İttifak üyeliğine “geri dönüşü olmayan” yoluna ilişkin ifadelerin tekrarlanmayacağı belirtildi.

Bunlara ek olarak, zirveyi düzenleyen yetkililerin ve diplomatların, Trump'ın erken ayrılıp diğer dünya liderlerine sosyal medyada sert eleştiriler yönelttiği G7 zirvesinden ders çıkarmayı umdukları ifade edildi.

CUMHURBAŞKANI ZELENSKIY ZİRVE'YE KATILICAK MI?

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy’ın da Lahey’de düzenlenecek zirveye şahsen katılmayı planladığı konuşuluyor. Agence France-Presse (AFP) haber ajansının 19 Haziran 2025 tarihinde Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi kaynaklarına dayandırdığı haberine göre; Zelenskıy NATO Zirvesi’ne şahsen katılmayı planlıyor ancak kesin kararı “zirvenin arifesinde” verecek.