Türk Dışişleri, Kırım Tatar ve Çerkes sürgünlerini andı

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 81. yıl dönümü münasebetiyle yazılı açıklamada bulunarak, sürgün şehitlerini andı.

Dışişleri Bakanlığı resmî internet sayfasından yapılan açıklamada Kırım Tatar Sürgünü ile birlikte Çerkes Sürgünü de anılırken, şu ifadelere yer verildi:

"Kırım’ın yerli halkı Kırım Tatar Türkleri, 81 yıl önce bugün (18 Mayıs) ana vatanlarından zorla koparılarak insanlık dışı şartlarda sürgün edilmiştir. Sürgün edilenlerin önemli bir kısmı maruz kaldıkları koşullar sonucu yaşamlarını yitirmiştir.

Üzerinden onlarca yıl geçmiş olmasına rağmen Kırım Tatar halkının gasp edilen hakları iade edilmemiş; Kırım'ın yasa dışı biçimde ilhak edilmesi yaşanan acıları daha da derinleştirmiştir.

Türkiye, Kırım Tatar Türklerinin yaşadığı mağduriyetlerin giderilmesi, atalarının topraklarında kimliklerini koruyarak güven, esenlik ve refah içinde yaşamaları için geçmişte olduğu gibi bugün de desteğini sürdürmektedir.

Çerkes Sürgünü üzüntüyle hatırladığımız bir başka trajedidir. Bundan 161 yıl önce 21 Mayıs'ta Kafkasya halkları çok ağır şartlar altında ana vatanlarını terk etmek zorunda bırakılmış ve çok sayıda insan hayatını kaybetmiştir.

Kırım Tatar Türklerinin ve kardeş Kafkas halklarının acılarını paylaşıyor; insanlığın hafızasında silinmez izler bırakan bu trajik olaylarda hayatlarını kaybedenlere rahmet diliyor ve hatıralarını saygıyla yad ediyoruz."

18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

18 Mayıs 1944 günü bir şafak vaktinde, milletler hapishanesi Sovyetler Birliği’nin diktatörü Josef Stalin’in emriyle Kırım Tatar halkı öz vatanlarından koparıldı.

Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere yarımadadaki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi.

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuldu. O döneme değin gerçekleşen vatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan bölgesinde kaldı.

7 ÜLKE SOYKIRIM OLARAK TANIDI

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti. 2019 yılında Letonya ve Litvanya meclisleri, 2022’de Kanada parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'ün temmuz ayında Polonya Parlamentosunun alt kanadı olan Sejm, 2024'ün ekim ayında Estonya Parlamentosu (Riigikogu) ve 2024'ün aralık ayında Çekya Parlamentosunun üst kanadı olan Senato, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.