Tuncer Kalkay Haberleri - Son Dakika Tuncer Kalkay Haber Güncel Gelişmeler

Kırım Vakfı Başkanı Kalkay: Çalışmalarımız gelecekle tanıştırılsın

Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Emel Kırım Vakfı tarafından düzenlenen Emel Fikir Kültür Konferansları’na konuk oldu. Kalkay, Kırım Derneğinin kuruluş sürecini ve derneğin bugünlere geliş hikâyesini anlatarak; dört yıl boyunca titizlikle hazırladığı Kırım Derneğinin tarihini, çalışmalarını ve derneği var eden isimleri ele aldığı, “Kırım Derneği 70. Yıl” adlı eserini tanıttı. 5 Aralık 2025 tarihinde saat 21.00’de çevrim içi olarak gerçekleşen konferansta, Kırım Tatarlarına yönelik daha çok çalışmaların yapılmasının ve bu çalışmaların geleceğe aktarılmasının önemine dikkat çekildi. KIRIM DERNEĞİNİN KAPSAMLI ARŞİV ÇALIŞMASI Açılış konuşmasında, “Tuncer Kalkay, Emel Dergisi’ni Ankara’da çıkardığımız zamanlarda aramıza katıldı. Kendisi, o zamanlardan beri çizgisini değiştirmeyen, hizmet aşkı asla azalmayan ve aynı sorumluluk ve kararlılıkla ilerlemeye devam eden az sayıdaki dava arkadaşlarımızdan birisi” ifadelerini kullanan KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay; uzun yıllar boyunca, Kırım derneklerindeki en büyük eksikliğin, iyi bir arşiv çalışmasının bulunmaması olduğunu aktararak, “Buna karşın Kalkay, iğneyle kuyu kazarak hem dernekteki mevcut belgeleri toparladı hem de derneğimizin kuruluşunda görev yapan kişilerin akrabalarını ve yakınlarını buldu. Dört senelik çalışmasıyla da muhaceretteki mücadelemizin önemli bir parçası olan Ankara’daki derneğimizde, kimlerin Kırım Tatar millî davasına hizmet ettiğini fotoğraflarıyla ve belgeleriyle ortaya koydu” değerlendirmesini yaptı. KURUMSALLIĞIN 70 YILI Kırım Derneğinin geçmişten bugüne kadar görev yapan yönetim kurulu üyelerine ve Kırım millî davasına gönül veren diğer üyelerinden bahseden Kalkay, derneğin 70 yıl içerisindeki kültürel ve siyasi faaliyetleri ele aldı. Kalkay, “Biz burada Kırım’ı farklı yönüyle anlatıyoruz, Kırım diasporasını anlatıyoruz. Bu kitapta yer alan Kırım Tatarlarının her birisi belki de çok çetin hayat mücadelesi verdiler, her birinin çok önemli sorumlulukları vardı. Her birisi, önemli hizmetlere birlikte el atan, kucaklayan ve bugünlere getiren arkadaşlarımız; hayattan çok önemli şeyler aldılar ve hayata da çok önemli şeyler bıraktılar” şeklinde konuştu. “Kırım Derneği 70. Yıl” eseri oluşturulmaya başlanırken Kırım Derneğindeki kurumsallığın anlatılmasının amaçlandığını kaydeden Kalkay, “Bu kurumsallığı oluşturan, tabii ki söz konusu bireylerdir” dedi. “GENÇ ARKADAŞLAR, BİZİM ÖNÜMÜZE GEÇİN” Ayrıca, diğer derneklerin de “Kırım Derneği 70. Yıl” eserini örnek alıp kendi tarihleriyle ilgili çalışmalar yapmasının gerekliliğini vurgulayan Kalkay, Kırım Derneğine dair çalışmaların nesiller boyunca aktarılması arzusunu dile getirerek, “Bu çalışmaların her birisi, bizim bir parçamız; bu çalışmalarımız, gelecekle tanıştırılsın, geçmişte kalmasın” dedi. Konuşmasının sonunda ise, Kırım Tatar gençlerinin, Kırım Tatar kültürü üzerine çalışmalar yapması çağrısında bulunan Kalkay, “Böyle bir isteğim olsun: Genç arkadaşlar, gelin, birlikte çalışalım, hatta siz, bizim önümüze geçin. Bizim de sizlere birikimlerimizle faydamız olsun” dedi.

Kırım Vakfı Başkanı Kalkay, Emel Fikir Kültür Konferansları'na konuk oluyor

Emel Fikir Kültür Konferansları kapsamında, Kırım Vakfı Başkanı ve Emel Kırım Vakfı kurucu üyelerinden Tuncer Kalkay, Kırım Derneğinin kuruluşunun 70. yılına özel bir konferans gerçekleştirecek. Kalkay, uzun süredir titizlikle hazırladığı ve Kırım Derneğinin tarihini, çalışmalarını ve derneği var eden isimleri ele alan “Kırım Derneği 70. Yıl” adlı eserini temel alarak, kuruluş sürecini ve derneğin bugünlere geliş hikâyesini anlatacak. Konferans, 5 Aralık 2025 tarihinde saat 21.00’de Zoom üzerinden yayımlanacak. Etkinlik aynı zamanda Emel Kırım Vakfının Facebook sayfasından canlı olarak takip edilebilecek.

Kırım Vakfı Başkanı Kalkay: Kırım’dan vazgeçmemiz mümkün değil

Tarımsal Kalkınma Vakfı (TAK-VA) tarafından tertip edilen Cumartesi Sohbetleri'nde, bu hafta Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay konuk oldu. Kalkay, "Kırım Neden Gündemde ve Sahibi Kim?" konulu konferansta; Trump'ın sözde barış planı taslağını, Ukrayna'yı, işgal altındaki Kırım'ı ve Kırım Tatarlarını anlattı. 29 Kasım 2025 tarihinde TAK-VA binasında saat 14.00’te başlayan ve çevrim içi olarak da katılımın sağlandığı etkinlikte, Ukraynalıların istiklâl mücadelesi ve Kırım Tatarlarının barış konusundaki kararlı duruşu vurgulandı. TÜRKİYE İLE KIRIM’IN TARİHÎ BAĞLARINA DİKKAT ÇEKİLDİ Açılış konuşmasını yapan TAK-VA Başkanı Enver Şimşek, “Kırım Yarımadası, tarih boyunca Karadeniz’deki stratejik konumu nedeniyle büyük güçlerin dikkatini çekmiştir. Bu coğrafya, tarih boyunca Avrupa, Asya ve Orda Doğu arasında bir köprü işlevi görmesi nedeniyle askerî ve ekonomik açıdan önemli bir bölge” değerlendirmesini yaparak Kırım üzerindeki güç mücadelesinin Osmanlı Devleti, Sovyetler Birliği ve Rusya’ya, daha sonra ise Türkiye, Ukrayna ve Batı’ya kadar geniş bir yelpaze içerisinde yer aldığını hatırlattı. Türkiye ile Kırım’ın tarihî bağlarına dikkat çeken Şimşek, “Türkiye için Kırım, tarihî bağlar, kültürel miras ve bölgesel güvenlik çerçevesinde jeopolitik açıdan önemli bir konumdadır” dedi. “VATAN SAVUNMASINDAN DAHA KUTSAL BİR ŞEY YOKTUR” Tuncer Kalkay konuşmasında, “İster beğenin ister beğenmeyin, şu anda Ukrayna halkı, vatanını savunuyor. Fikrimce vatan savunmasından daha kutsal başka bir şey yoktur. Vatanını kaybetmiş bir milletin (Kırım Tatarlarının) çocuğu olarak bunu takdir etmem lazım” ifadelerini kullandı. Kalkay; Kırım Tatarlarının Rusya ve Ukrayna arasında değil, diktatörlükle demokrasi arasında bir seçim yapması gerektiğinin altını çizdi. “KURALLARLA HAREKET EDECEĞİZ VE HUKUKTAN YANA DURACAĞIZ” Kırım Tatarlarının unutulmaz lideri, Antlı Şehit Numan Çelebicihan’ın kaleme aldığı Kırım Tatar millî marşı Ant Etkenmen’i okuyan Kalkay, konuşmasını şu ifadelerle sonlandırdı: Biz, sözle kendimizi ifade edeceğiz, karşımızdaki ne kadar kötü olursa olsun hiçbir zaman silaha sarılmayacağız. Kurallarla hareket edeceğiz ve hukuktan yana duracağız. Kırım’dan vazgeçmemiz mümkün değil. Türkiye'de hem halkın hem de yönetimin Kırım Tatarlarına teveccüh gösterip Kırım Tatarlarının yanında olma çerçevesinde bir misyon üstlenmesi, bize büyük bir güç veriyor. Toplantı sonunda TAK-VA, Kalkay’a hediye takdim ederken, Kalkay ise 4 yıl boyunca üzerinde çalışarak Kırım Derneğinin arşivini bir araya getirdiği “Kırım Derneği 70. Yıl” kitabını TAK-VA’ya armağan etti.

Kırım Derneğinin 70. yılına özel olarak hazırlanan eser Ukrayna Büyükelçisi Celâl'e takdim edildi

Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Derneği Başkan Vekili Av. Namık Kemal Bayar ve Kırım Derneği Başkan Yardımcısı İsmet Yüksel Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl'e nezaket ziyaretinde bulundu. Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay tarafından Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin 70. yılına özel olarak hazırlanan kitap, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl'e takdim edildi. Öte yandan ziyarette heyet, 9 Aralık 2025 tarihinde MEB Şura Salonu'nda tertip edilecek Kırım Derneği 70. Yıl Konseri'ne Büyükelçi Celâl'i davet etti.

Tuncer Kalkay, Tarımsal Kalkınma Vakfının düzenlediği Cumartesi Sohbetleri'nde konuşacak

Enver Şimşek başkanlığındaki Tarımsal Kalkınma Vakfı tarafından tertip edilen Cumartesi Sohbetleri'ne bu hafta Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay konuk olacak. Kalkay, "Kırım Neden Gündemde ve Sahibi Kim?" konulu konferansta; Trump'ın sözde barış planı taslağını, Ukrayna'yı, işgal altındaki Kırım'ı ve Kırım Tatarlarını anlatacak. 29 Kasım 2025 tarihinde düzenlenecek olan konferans Tarımsal Kalkınma Vakfı binasında gerçekleştirilecek. Zoom üzerinden de katılımın sağlanacağı etkinlik saat 14.00'te başlayacak.

Holodomor Soykırımı anma törenine katılanlar QHA'ya konuştu

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği, 21 Kasım 2025 tarihinde Holodomor Soykırımı kurbanlarını anmak amacıyla bir program tertip etti. Etkinlik kapsamında Holodomor’un tarihi, Ukrayna halkına yaşattığı büyük acılar ve günümüzde devam eden Rus saldırganlığına karşı Ukrayna’nın direnişi bir kez daha hatırlatıldı. Törene katılan Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay ile Ukrayna Ankara Derneği Başkanı İrina Ambarkütükoğlu, Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirmelerde bulunarak Holodomor’un, Ukrayna halkına karşı işlenen en ağır suçlardan biri olduğunu vurguladıl. Ayrıca Ukrayna’nın bugün de benzer baskı ve şiddete maruz kaldığını, bu nedenle Holodomor’un hem tarihsel bir acı hem de güncel bir uyarı niteliği taşıdığını ifade ettiler. İRINA AMBARKÜTÜKOĞLU: HER BİRİMİZ HOLODOMOR HAKKINDA KONUŞMALIYIZ Törene katılan Ukrayna Ankara Derneği Başkanı İrina Ambarkütükoğlu, Holodomor’un Ukrayna halkının hafızasında derin yaralar bırakan bir felaket olduğunu belirterek “Bugün Holodomor’u anma günüdür. Hepimiz geçmişte neler yaşandığını, atalarımızın nasıl bir felaketi atlattığını hatırlamak zorundayız. Bu açlık felaketi yapay olarak oluşturuldu, insanlar bilerek açlığa mahkûm edildi. Bunun bir daha asla tekrarlanmaması için hatırlamak ve yüksek sesle konuşmak gerekiyor” dedi. İrına Ambarkütükoğlu, Holodomor gerçeğinin uzun yıllar gizlendiğini ancak bugün dünyanın bu felaketi açıkça soykırım olarak tanıdığını vurgulayarak, “Bilgiler saklandı, gerçekler karartıldı. Şimdi ise tüm dünya neler yaşandığını biliyor ve maalesef bugün yeniden nelerin benzer şekilde devam ettiğini görüyor.” ifadelerini kullandı. Ayrıca Ambarkütükoğlu, Ukrayna toplumunun bu hafızayı yeni nesillere aktarması gerektiğinin altını çizdi. TUNCER KALKAY: RUSYA, GEÇMİŞTE YAPTIĞINI BUGÜN FARKLI YÖNTEMLERLE TEKRARLIYOR QHA'ya açıklamalarda bulunan Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay Holodomor’un, Rusya’nın tarih boyunca Ukrayna’ya uyguladığı baskı politikalarının en ağır örneklerinden biri olduğunu belirterek, “Rusya üç yıldan fazladır Ukrayna’yı işgal ediyor; şehirleri bombalıyor, yıkıyor, yağmalıyor. Bugün Ukrayna’yı açlığa mahkûm etmeye çalışan bu zihniyet, 93 yıl önce milyonları öldüren aynı zihniyettir.” dedi. Kalkay, Holodomor’un yalnızca Ukraynalıları değil, o dönemde bölgede yaşayan diğer halkları da etkilediğini hatırlatarak, “Kırım Tatarları da bu trajediden payını aldı. Tarihte yaşananlar, bugünkü saldırganlığın arkasındaki zihniyeti daha net görmemize yardımcı oluyor” vurguladı Holodomor’un her yıl kasım ayının son cumartesi günü anıldığını belirten Kalkay, bu etkinliklerin Ukrayna’nın tarihi gerçekleri dünyaya anlatması açısından büyük önem taşıdığını söyledi.

Kırım Derneğinin arşivini bir araya getiren Tuncer Kalkay kitabını ilk olarak QHA’ya anlattı

Yağmur Filiz Kaşgarlı/QHA Ankara Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay’ın, arşivini toplayarak Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin 70. yılına özel olarak hazırladığı kitabın basımı 27 Ekim 2025 tarihinde tamamlandı. Kalkay, dün itibarıyla teslim alınan ve ilgilileri meraklandıran “Kırım Derneği 70. Yıl Dönümü” isimli kitap hakkında Kırım Haber Ajansına (QHA) bilgi verdi. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA "BU KİTAP BİZİM GİBİ KIRIM'A GÖNÜL VERENLERİ ANLATIYOR" “Bu kitap bizi anlatıyor. Bizim gibi Kırım’a gönül verenleri anlatıyor. Bunların temelinde yer alan Kırım Derneğini anlatıyor.” diyerek sözlerine başlayan Kalkay, kitabın dört yıllık bir emeğin ürünü olduğunu söyledi. 400 sayfadan oluşan kitabın içinde bine yakın fotoğraf oluğunu sözlerine ekleyen Kalkay, kitabı teslim aldıktan sonra derin duygular yaşadığını ifade etti. Kitaptan bin 500 adet basıldığını kaydeden Kalkay, “Bu kitabı Kırım Vakfı adına bastık. Çünkü Kırım Vakfının temel önceliği Kırım Derneğinin kurumsal yapısını güçlendirmek, sürdürülebilirliğini kuvvetlendirmek.” açıklamasında bulundu. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA QHA’nın “Sizi bu kitabı hazırlamaya iten şey neydi? Arşiv toplama süreci nasıl başladı?” sorusu üzerine 42 yıldır Kırım Derneğinde aktif olarak görev aldığını belirten Kalkay, bu görevi de kendine bir misyon olarak seçtiğini, kendisi için bunun bir yaşam biçimi olduğunu vurguladı. Kalkay, “Öğrencilik yıllarımdan bu yana vatana ve milletime hizmet için sürekli olarak aksiyon aldım.” dedi. Kalkay, COVID-19 salgınının cemiyet hayatına farklı yaklaşımlar getirdiğini, böylelikle yüz yüze toplantıların icra edilemediği için pandeminin kendisini yeni bir projeye ittiğini ifade etti. Ankara’daki Kırım Tatar köyü Ballıkpınar’da, köyün kültürel tarihini anlatan bir Kültür Evi/Müze inşa ettiklerini aktaran Kalkay, bu vesileyle 22 Eylül 2021 tarihi itibarıyla derneğin arşiv çalışmalarına başladığını belirtti. Fotoğraf, belge, resmî evrak ve anektot gibi muhtelif arşivleri bir araya getirerek kitabın yazım aşamasına geçtiğini kaydeden Kalkay, kitabın QHA'nın hazırlamış olduğu “70 Yaşında Bir Çınar: Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği” belgesel filmine kaynak olduğunu dile getirdi. Kırım Vakfı ile QHA ortaklığında ortaya çıkan yaklaşık bir saatlik belgeselin, kitabı taçlandırdığını söyledi. KIRIM VAKFINDAN KIRIM DERNEĞİNE 70. YIL ARMAĞANI Kalkay, “Bu kitabı Kırım Vakfı olarak Kırım Derneğine 70. yıl armağanı olarak takdim edeceğiz.” dedi. Öte yandan Kalkay, Kırım Derneğinin kurulduğu yıllarda çok daha önce göç eden diasporanın Kırım’a olan yakınlığının canlı kalmasının ve onlarla mülteci kamplarından Türkiye’ye gelen insanların cemiyet olarak toplanmasının son derece önemli olduğuna dikkat çekti. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA Kalkay, fikrî altyapıya yönelik çalışmalara işaret ederek, Cafer Ortalan’ın Kırım dergisini çıkardığını aktardı. “Yönetim Kurulundan ayrılarak Ortalan’ın çıkardığı dergi hem Kırım’dan haberler veriyor hem de edebî ve sanat alanlarını okuyucuya taşıyor. Türkiye’deki ilk periyodik yayını çıkarmış oluyorlar.” cümlelerini sarf etti. Ayrıca Romanya’da çıkan Emel Kırım dergisinin de kurucu Başkanı Niyazi Kırımman, Mahmut Oktay ve Ahmet Karakaya’nın derginin Türkiye’de yayın hayatına devam etmesini sağladığını aktardı. Kalkay, “İşte biz de bu çalışmalarımızı bunları ortaya koymuş olduk.” dedi. Kırım Vakfı Başkanı, arşiv çalışmalarına başladığında ilgisini çeken unsurlardan birinin de aile ilişkileri olduğunun altını çizdi. Kalkay, “Kırım Derneğinin ilk halk oyunlarını çalıştıran kişi Nuriye Karakaya, Kırım Derneğinin kurucusu Server Trupçu’nun kardeşi. Trupçu’nun bir diğer kız kardeşi de Kırım dergisini çıkaran Cafer Ortalan’ın eşi.” diyerek Kırım’a gönül verenlerin birbirinden ayrı olmadığına, gelenek ve göreneklerine sıkı sıkıya bağlı kaldıklarına dikkat çekti. Kalkay, bu ilişkilerin arşiv toplama aşamasında en çok ilgisini uyandıran meselelerden biri olduğunun altını çizdi. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA Kırım Tatarlarının Moskova’daki büyük gösterisi, SSCB’nin dağılmasıyla Kırım’a başlayan dönüşler ve Türkiye’deki Kırım Tatar diasporasının Kırım’a ziyareti, derneğin Genel Merkez olmasıyla birlikte büyük gelişmeler yaşandığını söyleyen Kalkay, “Dernek 1990-1991 yılı itibarıyla yapısal bir dönüşüme girdi. Maddi ve manevi olarak Kırım’a yönelik çok büyük hizmetler verdi. Bu süreç 2014 yılındaki işgale kadar devam etti. Kırım Derneği Kırım’a yönelik çalışmalarını Kırım Tatar Millî Meclisi ile koordineli bir şekilde yürüttü.” bilgisini verdi. "HER BİR DİASPORA KIRIM OLDU" Ayrıca Kalkay, dernegin işgal nedeniyle Kırım Tatar diasporasına destek vermek amacıyla Dünya Kırım Tatar Kongresi'ne de ev sahipliği yaptığını bildirdi. Kalkay sözlerini şu şekilde sürdürdü: Dolayısıyla Kırım Derneği çalışmalarını bugüne kadar vatan merkezli olarak sürdürdü. Ama artık diaspora genişledi ve her bir diaspora Kırım oldu. Böylelikle dernek çok değerli çalışmalar yürüttü. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA TUNCER KALKAY, 70. YILINDA KIRIM DERNEĞİ KİTABINI TANITACAK Kalkay sözlerine Kırım Vakfının her ay düzenli olarak tertip ettiği Tarih ve Kültür Konferansları'nın bir sonraki programının bu kitap üzerine olacağını aktararak son verdi. Kalkay, kitabın tanıtımını 1 Kasım 2025 tarihinde Dr. Ahmed İhsan Kırımlı Sosyal Tesisi'ndeki Bekir Sıtkı Çobanzade Kütüphanesi’nde yapacağını duyurdu. Fotoğraf: Elif Başak Boyacı/QHA

Tuncer Kalkay, 70. Yılında Kırım Derneği kitabını tanıtacak

Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı tarafından düzenli olarak tertip edilen Tarih ve Kültür Konferansları'nın üçüncü sezonu Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin 70. yılına özel olarak hazırlanan kitap ile devam edecek. Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, derneğin çalışmaları ile ilgili topladığı arşivi bir araya getirerek hazırladığı "70. Yılında Kırım Derneği" kitabını Tarih ve Kültür Konferansları kapsamında 1 Kasım 2025'te tanıtımını yapacak. Tanıtımın ardından imza töreni gerçekleştirilecek. Dr. Ahmed İhsan Kırımlı Sosyal Tesisindeki Bekir Sıtkı Çobanzade Kütüphanesi'nde düzenlenecek konferans saat 14.00'te başlayacak.

Kırım Tatar temsilcilerinden BBC Türkçe’ye kritik açıklamalar: İşgal, sürgün ve kültürel soykırım

Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, eski Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi ve Ukrayna Milletvekili Tamila Taşeva ve Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, BBC Türkçe’ye yaptıkları açıklamalarda Kırım’daki son durumu değerlendirdi. Taşeva, Rusya’nın Kırım'ı 2014’teki işgalinden bu yana Kırım Tatarlarının üçte birinin bölgeyi terk etmek zorunda kaldığını belirtti. Tamila Taşeva, bu göçte özellikle 24 Şubat 2022’de başlayan topyekûn işgal girişimi sonrasında Rus ordusuna katılmak istemeyen Kırım Tatarlarının artan baskılardan kaçmasının etkili olduğunu vurguladı. “KIRIM TATARLARININ KİMLİĞİ SİSTEMATİK OLARAK YOK EDİLİYOR” KTMM Başkanı Refat Çubarov ise Kırım’da “yeni mahalleler, okullar inşa edildiği” yönündeki Rus anlatısına karşın, bunun 2014’ten bu yana yarımadaya yerleştirilen bir milyondan fazla Rus vatandaşı için yapıldığını söyledi. Çubarov, Kırım Tatarlarının Ruslaştırma, asimilasyon, Kırım Tatarca eğitimin kısıtlanması, keyfi tutuklamalar ve işkenceyle karşı karşıya kaldığını belirtti. Öte yandan bu tespitler, Freedom House, Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) gibi uluslararası kuruluşların raporlarında da doğrulanıyor. Freedom House, 2025 raporunda Kırım’daki özgürlüklere 100 üzerinden sadece 2 puan verdi. AGİT ise Rusya’yı desteklemeyen Kırım Tatarlarının elektrik verilerek işkenceye maruz kaldığını ve cezaevlerinde kötü koşullarda yaşamını yitirenler olduğunu bildirmişti. “KIRIM’IN GELECEĞİNE KIRIM TATARLARI KARAR VERECEK” Çubarov, Kırım'ın statüsü konusunda Kırım Tatarlarının katılımı ve rızası olmadan yapılacak anlaşmaların geçersiz olacağını söylüyor. Taşeva da Kırım Tatarlarının da Ukrayna halkının kalanıyla aynı görüşte olduğunu ve toprak bütünlüğünün korunmasını istediğini aktarıyor. “RUSLAR BİLE RUS DAYATMALARINI YASA DIŞI BULUYOR” Bununla birlikte London School of Economics’den Dr. Eleanor Knott da işgal öncesi yapılan saha çalışmalarına dayanarak, Kırım’da yaşayan etnik Rusların bile Rus vatandaşlığını “yasa dışı ve istenmeyen” gördüğünü kaydetti. Dr. Knott, 2014 öncesi seçimlerde Kırım'daki Rus yanlısı partilerin hiçbir başarı elde edemediğini aktarıyor ve bunu "Birincisi, ideolojilerinin halkta karşılığı yoktu. İkincisi, yolsuzluk ve organize suç aracılığıyla yürüttükleri politika tarzları bu partileri seçmenlerin gözünde popülerlikten uzak ve gayrimeşru kıldı." şeklinde iki ana nedene bağladı. KIRIM TATARLARI, TRUMP’IN TUTUM DEĞİŞİKLİĞİNİ OLUMLU KARŞILADI Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, daha önce Kırım'ı geri almanın gerçekçi olmadığına işaret eden söylemler kullanıyordu. Öte yandan Eylül ayında yaptığı açıklamada, Rusya’yı “kâğıttan kaplan” olarak nitelendirdi ve Ukrayna’nın tüm topraklarını geri almasının mümkün olduğunu ifade etti. Taşeva, Trump’ın bu değişen söyleminin “daha doğru bilgilere ulaşmasıyla” bağlantılı olduğunu belirterek, “Bence Trump farklı kaynaklardan, istihbarat örgütlerinden ve Ukrayna’dan daha iyi bilgilere kavuştu.” dedi. Ayrıca Taşeva, Ukrayna’nın son dönemde Rusya’nın derinliklerindeki hedeflere düzenlediği saldırıların ve Rusya’nın savaş kapasitesinin zayıflamasının da bu tutum değişikliğinde etkili olduğunu kaydetti. Çubarov ise Trump’ın artık Ukrayna-Rusya Savaşı hakkında “objektif sonuçlar çıkarmaya başladığını” söyledi. “Sonuçta Ukrayna, toprak bütünlüğünü yeniden sağlayacaktır.” diyen Çubarov, Eylül sonunda diplomatik temaslarda bulunmak üzere ABD’nin New York kentinde bulunmuştu. “KİMSE BİZİM VATANIMIZI VERMEYE KALKMASIN” ABD Kongresinin Ukrayna grubundan ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Dan Goldman ile görüşen Çubarov burada yaptığı açıklamada, “Kırım Yarımadası sadece Ukrayna’nın toprak parçası değil, aynı zamanda Kırım Tatar halkının ana vatanı. Kimse bizim vatanımızı vermeye kalkmasın.” dediğini aktardı. BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kırım ve Ukrayna konusundaki söylemlerine ithafen, “Onun söylemleri, absürt de olsa herkesi ilgilendiriyor ve bu tür sözler Putin’i de pervasızlaştırıyor.” dedi. İŞGALCİ YÖNETİMDEN CEVAP YOK KTMM 2016'da Rusya tarafından yasaklandıktan sonra Rusya yanlısı bir sözde Kırım Tatar Milli Şurası kuruldu. BBC, Rusya'nın Kırım politikası ve yarımadada son 11 yılda yaşananlara dair eleştirileri sormak için bu kurumla iletişime geçti ancak mülakat yapılamadı. “TEK YOL ULUSLARARASI HUKUK” KTMM Başkanı Çubarov, yaşanan göç dalgaları sonucunda Türkiye’de 3 ile 5 milyon arasında Kırım kökenli kişi olduğu tahmininin olduğunu belirtti. Çubarov, Kırım’daki durumu değerlendirirken, yarımadanın Rusya’ya uluslararası alanda tanınması hâlinin “Kırım Tatar halkının nihai olarak yok edilmesi” anlamına geleceği uyarısında bulundu. Çubarov, çözümün tek yolunun uluslararası hukuk ve adalet prensipleri olduğunu vurguladı ve "Ukrayna'nın toprağını başka ülkelere vermek isteyen yabancı liderlerin bilmesi gereken şey şu: Ukrayna halkı buna razı değil ve hiçbir zaman olmayacak." şeklinde ekleme yaptı. Taşeva, Kırım Tatarlarının durumuna dair endişelerini dile getirerek, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı topyekûn işgal girişimi ve sonrasında artan asker alma uygulamalarının Kırım Tatarlarının üzerinde göçe zorlayıcı etkisi olduğunu aktardı. Taşeva, “Eğer Rusya Kırım’ı 10 yıl daha işgal etmeye devam ederse Kırım Tatarlarının varlığının tamamen silinmesinden endişe ediyorum.” şeklinde konuştu. KIRIM TATAR KÜLTÜRÜ TÜRKİYE’DE CANLANIYOR Kalkay, Türkiye’de Kırım Tatar kültürünün son yıllarda yeniden canlandığını ifade etti ederek, “50 yıl önce kültürü yaşatmak için aktif çaba gösterenlerin sayısı bir elin parmaklarını geçmezdi. Bugün köylerde Kırım Tatar bayrakları görüyorum, gençler kültüre daha ilgili ve düzenlediğimiz etkinliklerde 5-10 bin kişiye ulaşıyoruz.” dedi. Ancak Kalkay, aynı zamanda Rus işgalinin Tatar halkı arasında büyük bir endişe kaynağı olmaya devam ettiğini söyledi.

#Tuncer Kalkay