Kıyiv'de 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı kurbanlarına ithafen "Qırım İçün" bilgi sergisi açılacak

Ukrayna'nın başkenti Kıyiv, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 81. yıl dönümünde, sürgün ve soykırımın kurbanlarına ithafen düzenlenecek olan "Qırım İçün" isimli bilgi sergisine ev sahipliği yapacak. 

SERGİ 12 MAYIS'TA AÇILACAK

Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliğinin resmî internet sayfasından yaptığı açıklamaya göre sergi, 12 Mayıs 2025 tarihinde saat 13.00'te Kıyiv'deki Hreşçatık (Khreshchatyk) Caddesinde, Merkez Postanenin yakınında ziyaretçilerin ilgisine açılacak. 

Serginin açılış konuşmaları; Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilci Yardımcısı Denıs Çıstikov, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, gazeteci ve psikolog Mavile Halil ve Kıyiv Mohıla Akademisi Ulusal Üniversitesi (NaUKMA) öğretim görevlisi, Kırım Çalışmaları Araştırma Merkezi Başkanı Martin Oleksandr Kıslıy tarafından yapılacak.

1783'TEN 2014'E KADAR KIRIM TATARLARININ HİKAYESİ ANLATILACAK

Düzenlenen "Qırım İçün" bilgi sergisinde; Çarlık Rusyası'nın 1783'teki ilk işgalinden, kolonizasyon dönemine, 1944'te yaşanan sürgün ve soykrımdan 2014'teki işgale kadar; kültürünü, siyasi geleneğini ve oy kullanma hakkını koruyan Kırım Tatarlarının hikayesi anlatılacak.

Sergi; kişisel hikâyeler, manevi direniş figürleri ve milli kimlik sembolleri aracılığıyla ortak bir hafıza duygusu yaratmayı, aynı zamanda Kırım ve Ukrayna arasındaki tarihsel bağı anlatmayı amaçlıyor.

SERGİ, KIRIM'IN UKRAYNA'NIN GELECEĞİNDEKİ ROLÜNÜ VURGULAYACAK

Temsilcilik tarafından yapılan açıklamada, Rusya'nın yarımadanın 1783'teki ilk işgalinden 1944'teki soykırıma ve 2014'teki işgale kadar baskıcı politikalarının sürekliliğinin gösterilmesine özellikle dikkat edildiği kaydedildi.

Açıklamada "Bu tarihsel bağlam, mevcut olayları sömürgeci baskının bir devamı olarak anlamamıza yardımcı oluyor ve Kırım'ın Ukrayna'nın geleceğindeki rolünü yeniden düşünmemizi sağlıyor. Bu sergi, Kırım Tatarlarının kim olduğu ve tarihlerinin neden Ukrayna siyasi ulusunun ayrılmaz bir parçası olduğu konusunda hem bir kendini keşfetme yolu hem de toplumla açık bir diyalogdur." ifadesine yer verildi.

18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgün yıllarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdiler. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle sürgün yerlerinde kalmaya devam etti.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.

Çekya Parlamentosunun üst kanadı olan Senato, 18 Aralık 2024 tarihli genel kurulunda, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan kararı kabul etti. Böylece Çekya, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan 7. ülke oldu. Kırım Tatar Sürgünü’nün 2015 yılında Ukrayna Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edilmesi sonrasında; 2019 yılında Letonya ve Litvanya parlamentoları, 2022’de ise Kanada Parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'ün temmuz ayında Polonya Parlamentosunun alt kanadı olan Sejm ve 2024'ün ekim ayında Estonya Parlamentosu (Riigikogu), 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanımıştı.