Rus işgalcilerinden Kırım Tatar siyasi tutsaklara Özbekistan'a sürgün tehdidi

Rus işgalcilerin Kırım’da Kırım Tatarlarına baskı uygulamak amacıyla kurguladığı düzmece davalar çerçevesinde alıkonulan 2 Kırım Tatar siyasi tutsak, Rusya'nın psikolojik baskı ve hukuksuz sınır dışı etme tehditleriyle karşı karşıya.

Rus yetkililerin, Sovyet döneminde gerçekleşen 18 Mayıs Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı sonucu Özbekistan’da doğan ancak uzun süredir Ukrayna'da yaşayan Nasrulla Seydaliyev ve Lenur Seydametov’u Özbekistan’a sınır dışı etmekle tehdit ettiği bildirildi.

Seydaliev, sözde Numan Çelebicihan Taburu Davası; Seydametov ise sözde Hizb-ut Tahrir Davası çerçevesinde mahkûm edildi. Siyasi tutsak Seydametov’un eşi Acire Seydaliyeva, eşinin 2012’de Kırım’a yerleştiğini ve yasal oturma izni aldığını aktardı. 2014’te ise Ukrayna vatandaşlığına geçecekken, Rus işgali nedeniyle bunun mümkün olmadığını belirtti.

Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Topraklardan Sorumlu eski Bakan Yardımcısı, Ukrayna’nın Taşkent Büyükelçiliği Birinci Sekreteri Yusuf Kurkçi, Seydametov'un oturma iznine sahip olması ve Ukrayna vatandaşı biriyle evli olmasına rağmen, bunların onun Rusya'dan Ukrayna'ya iade edilmesi için yeterli olmadığını ifade etti.

Bununla birlikte Kırım Tatar Kaynak Merkezi Müdürü Zarema Bariyeva, Nusrulla Seydaliyev'in de cezaevinden serbest bırakılmasının ardından Özbekistan'a iade edilmesinin planlandığını duyurdu. Kurkçi, Seydaliyev'in Ukrayna vatandaşı olması nedeniyle onun Özbekistan’a sınır dışı edilmesinin hukuka aykırı olduğuna dikkat çekti.

Kırım SOS Sivil Toplum Teşkilatı Başkanı Oleksiy Tilnenko, siyasi tutsakların Özbekistan’a gönderilme tehditlerinin arkasında psikolojik baskı olduğunu belirtti. İşgal altındaki bölgelerde yaşayan insanların yerinden edilmesinin bir savaş suçu olduğunu hatırlatan Tilnenko, işgalcilerin bu yöntemlerini Kırım Tatarlarını sindirmek için kullandığını kaydetti.

LENUR SEYDAMETOV

Lenur Seydametov, diğer altı Kırım sakini ile birlikte, 17 Şubat 2021 tarihinde işgalcilerin Karasubazar (Belogorsk), Bahçesaray, Akmescit (Simferopol), Akyar (Sivastopol) ve İçki (Sovyetskoye) bölgesinde düzenlediği toplu baskınlardan sonra alıkonuldu. Alıkonulanlardan biri olan Abdulboriy Mahamadaminov aynı gün serbest bırakıldı. Öte yandan; Lenur Seydametov, Timur Yalkabov, Azamat Eyupov, Yaşar Şihametov, Ernest İbragimov ve Oleg Fedorov hakkında tutuklama kararı alındı.

Rusya’nın Rostov-na-Donu şehrindeki Güney Askeri Bölge Mahkemesi, 2022 yılında, Kırım Tatar siyasi tutsakları; Azamat Eyupov’u 17 yıl, Timur Yalkabov’u 17 yıl, Lenur Seydametov’u 13 yıl, Ernest İbragimov’u 13 yıl, Oleg Fedorov’u 13 yıl ve Yaşar Şihametov’u 11 yıl hapis cezasına mahkûm etti.

SİYASİ TUTSAK NASRULLA SEYDAMETOV

Rus işgal güçleri, Kırım’da 4 Mart 2022 tarihinde Kırım Tatar Nasrulla Seydaliyev’i alıkoydu. Ardından Seydaliyev sözde Numan Çelebicihan Taburu üye olma iddiasıyla tutuklandı. 30 Kasım 2022’de işgalci mahkeme haksız yere alıkonulan Kırım Tatarı hakkında 9 yıl hapis cezası kararı aldı.

Seydaliyev’in Rusya’nın Krasnoyarsk bölgesindeki Minusinsk Cezaevinde zor gözaltı koşulları altında tutuluyor. 65 yaşındaki Kırım Tatar siyasî tutsak Nasrulla Seydaliyev’in sağlık durumunun önemli ölçüde kötüleşti. Ayrıca cezaevlerindeki kötü şartlar ve yetersiz beslenme nedeniyle siyasi tutsağın çok zayıfladı.