Türk Dünyası Tarih Kültür dergisinin mart sayısında Kırım Tatar aydın Hasan Sabri Ayvazov'un hayatı ve eserleri yer aldı

Türk Dünyası Araştırmaları Vakfının hazırladığı Türk Dünyası Tarih Kültür dergisinin, 2025 yılı Mart ayı sayısında, ünlü Kırım Tatarı aydını Hasan Sabri Ayvazov'un hayatı, fikirleri ve eserleri kaleme alındı. Dr. Tahir Nureddinoğlu Kerim'in "Millet Cevherleri" başlığı ile hazırladığı yazı dizisinde bu ay Hasan Sabri Ayvazov ele alındı.

Ayrıca dergide, Ayvazov'un Millet gazetesinde 2 Haziran 1917 tarihinde yayımlanan ''Tuttuğumuz Yol'' başlıklı makalesi de yer aldı. Türk Dünyası Tarih Kültür dergisinde daha önce Dr. Kerim'in kaleme aldığı "Millet Cevherleri: Kırım Tatar Halk Kurtuluş Hareketi’nin Yayın Organı “Millet” Gazetesi, Yayınlanma Tarihi ve Yazarları 1917-1920", "Millet Cevherleri / 1 - Numan Çelebicihan (1885-1918)", "Millet Cevherleri Cafer Seydahmet (1889-1960)" adlı makaleler de yayımlanmıştı.

Türk Dünyası Tarih Kültür dergisinin 458. sayısına ulaşmak için tıklayınız.

KIRIM TATAR MİLLİ HAREKETİNİN AYDIN İSİMLERİNDEN HASAN SABRİ AYVAZOV

Hasan Sabri Ayvazov, Kırım Tatar gençliğinin yetiştirilmesinde ve Kırım Tatar Milli Kurultayının kurulmasında önemli rol oynayan kişilerden biridir. Yetenekli yazar, öğretmen, başeditör Hasan Sabri Ayvazov 50 yaşındayken 17 Nisan 1938'de, çeşitli sebeplerle tutuklanan Kırım Tatar aydınlarıyla birlikte Stalin rejiminin katilleri tarafından kurşuna dizilmişti.

Kırım’ın Alupka şehrinde 6 Mayıs 1878’de dünyaya gelen Hasan Sabri Ayvazov, Kırım Tatar hareketinin içerisinde hem aktif olarak bulunmuş hem de bu hareketin tanıtılması ve duyurulması amacıyla Vatan Hadimi, Hayat, Füyûzat, Tercüman ve Millet gibi dönemin önemli yayınlarında makaleleri basılan en faal kişilerden biriydi. 

Ayvazov eğitimini Kırım, İstanbul ve Moskova’da almıştı. Tarih, edebiyat, pedagoji gibi alanlarda kaleme aldığı yazıları ile Kırım Tatar halkını aydınlatmak ve Rusya’daki Müslümanlar arasında oluşan birliğe hizmette bulunma konusunda büyük çabalar sarfetmişti. Fikirlerine ve faaliyetlerine büyük saygı duyduğu İsmail Bey Gaspıralı gibi dil ve din birliğinin tüm Türk dünyasını birleştiren unsurlar olduğuna inanan Hasan Sabri Ayvazov, yazılarını bu perspektifte yazmış, içerisinde bulunduğu gruplarda da bu fikri savunmuştur. 

Kırım Halk Cumhuriyeti’nin ilan edilmesine katkıda bulunan Ayvazov, aynı zamanda  Kırım Tatar Milli Kurultayı Başkanı görevine seçilmişti ve Kırım’dan İstanbul’a elçi olarak gönderilmişti.

Bolşevikler, Kırım’ı işgal ettikten sonra Ayvazov, tercüman ve öğretmen olarak çalışmıştı. Ancak 1937’de Ayvazov “casuslukla” suçlanarak alıkonulmuştu ve 17 Nisan 1938'de, çeşitli sebeplerle tutuklanan Kırım Tatar aydınlarıyla birlikte Stalin rejiminin katilleri tarafından kurşuna dizilmişti. Ruhu şad olsun!