Aliyev ve Paşinyan neden Abu Dabi'de görüştü? ABD'nin Zengezur Koridoru teklifine Azerbaycan nasıl bakıyor?

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2. Karabağ Savaşı sonrasındaki barış süreci kapsamında 10 Temmuz 2025'te Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) başkenti Abu Dabi'de bir araya geldi.

NEDEN ABU DABİ?

Azerbaycanlı Siyaset Bilimi Uzmanı Turan Rzayev, liderlerin barış görüşmesi için tercih ettiği bölgenin önemini Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirdi. Daha önce Bakü ve Erivan arasındaki barış görüşmelerinin Moskova, Vaşington ve Brüksel kentlerinde tercih edildiğini ancak nihaî bir sonuca varılamadığını vurgulayan Rzayev, Abu Dabi'nin barış görüşmeleri için isabetli bir karar olduğunu belirtti.

Abu Dabi'nin tarafsız, güvenli ve tartışmasız bir mekân olduğunu ifade eden Rzayev, "Taraflar için hiçbir tarihsel kompleks veya imparatorluk emelini çağrıştırmaması, burayı “nihai buluşma” mekanı haline getiriyor." yorumunda bulundu. Ermenistan'ın Azerbaycan'ın taleplerini onaylamasına işaret eden Rzayev, Bakü için kritik meselelerin çözüldüğünü söyledi. Uzman, "Şu anda gündemde Zengezur Koridoru, kesintisiz geçişin sağlanması ve elbette bir barış anlaşmasının imzalanması var. Ancak Bakü’nün rahatsız olabileceği bazı hususlar da mevcut." ifadelerine yer verdi.

ABD'NİN ZENGEZUR KORİDORU HUSUSUNDAKİ TEKLİFİNE AZERBAYCAN NASIL BAKIYOR?

Zengezur Koridoru'nun denetimi hususunda Trump yönetiminin Bakü ve Erivan'a teklif iletttiğini, ABD'nin ya da bu iki ülkenin seçtiği uluslararası bir kuruluş tarafından teknik denetimin önerildiğini aktaran Rzayev şunları söyledi:

ABD’nin Zengezur konusunda ilgisi yeni değil. 1918-1920 yıllarında Nahçıvan ve Zengezur’un statüsüyle ilgili çeşitli görüşmeler yapılmıştı. O dönemde ABD uluslararası meselelerde etkin rol almış ve Nahçıvan’ın statüsü ile ilgili bazı önerilerde bulunulmuştu. O dönem uluslararası bir manda altında, yani yabancı güçlerin denetiminde olması fikri tartışılmış; hatta bu manda ABD denetiminde olması önerilerinden biri olmuştu. Şimdi Vaşington, neredeyse bir asır sonra aynı coğrafyada stratejik bir koridora teknik denetim teklif ediyor.

"AZERBAYCAN RUSYA'NIN OLMADIĞI ALTERNATİF BİR İLETİŞİM ÇERÇEVESİ OLUŞTURMAK İSTİYOR"

Rzayev, Azerbaycan'ın 10 Kasım Bildirisi'ne göre Zengezur'un Rusya'ya bırakılacağı yönündeki kararın karşısında durduğunun altını çizerek, "Bakü’nün er veya geç Rusya’nın olmadığı alternatif bir iletişim çerçevesi oluşturmak isteyeceği önceden belliydi. Hatta, Bakü-Moskova arasındaki gerilimlerin perde arkası nedenlerinden birinin de bu stratejiyle ilişkili olduğu ifade ediliyor." dedi.

Rzayev ayrıca, Azerbaycan'ın Zengezur Koridoru denetiminin başka ülkeye kalmamasını istediğini, dolayısıyla ABD'nin bu teklifinin gerçekleşmesinin de düşük bir olasılık olduğunu belirtti.