Çarlık Rusyası'nın 40 bin Türkmeni şehit ettiği Göktepe Katliamı

Bugün Türkmenistan tarihinde önemli bir dönüm noktası olan Çarlık rejiminin sebep olduğu büyük bir insani yıkım olan Göktepe Katliamı'nın 143. yılı. O gün Göktepe Kalesi'ni havaya uçuran Çarlık askerlerinin, çocuk, kadın ve yaşlı demeden binlerce masum sivili kılıçtan geçirmişti. Bazı tarihi kaynaklara göre; katliamda en az 40 bin Türkmen şehit oldu. Rusların Türkmen yurdu Ahal Teke'de uyguladığı bu katliam tarihe, "soykırım" olarak geçmesi gerekirken; gerek Türkmenistan'da gerekse de dünyanın diğer ülkelerinde bu kanlı kıyım, unutulmaya yüz tutmuştur.

GÖKTEPE KATLİAMI

Rus yayılmacılığının 19. yüzyıldaki örneklerinden Göktepe Katliamı’nın üzerinden 143 yıl geçti. Çarlık Rusya yönetimi, 12 Ocak 1881 tarihinde Türkmenistan'ın Göktepe Kalesi'nde, içerisinde kadın ve çocukların da bulunduğu yaklaşık 40 bin Türkmeni katletti.

"TEKE TÜRKMENLERİ YERYÜZÜNDE BİR KARA LEKE VE O KARA LEKE YOK EDİLMELİ"

Çarlık askerlerinin başındaki katil Rus General Mihail Dmitriyeviç Skobelev'in Teke Türkmenleri için, "Teke Türkmenleri yeryüzünde bir kara leke ve o kara leke yok edilmeli" dediği rivayet edilmektedir.

Rus güçleri, 1870'lerin başından itibaren Hazar kıyısındaki üslerinden Türkmenistan topraklarına doğru işgal için harekete geçti. 1881 yılında Göktepe’ye yürüyen Rus kuvvetleri, yıllardır geçilemeyen bu kalenin yine geçilemeyeceğini anladı ve başka metotlara başvurdu. Türkmen direnişinin gerçekleştiği kalenin içlerine doğru açılan lağımlara çok güçlü patlayıcılar yerleştirilerek kale; asker, çocuk, kadın ve yaşlı ayırımı yapılmaksızın havaya uçuruldu. Patlamadan sağ kurtulan Türkmenler ise kılıçtan geçirildi. Çarlık askerleri tarihi belgelere göre Göktepe’de binlerce masum sivil Rusların katliamına kurban gitti.

Bu katliam sırasında yüzlerce Türkmen bilgin ve din âlimi de hayatını kaybetmiş ve bu katliam Türkmen toplumunun kültür ve edebiyatında yeri doldurulamayan büyük bir boşluğa neden olmuştur. Ayrıca Göktepe Kalesi'nde korunmakta olan çok sayıda eser kaybolmuş; Ruslar kütüphaneleri yağmalamıştır.

"ORADAKİ HİÇ KİMSE KURTULAMADI"

Dönemin "London Daily News" muhabiri olan gazetecilerinden Edmund O'Donovan, kalede yaşananlara tanık oldu. Gazeteci, Rus işgalini ve katliamı şu sözlerle anlattı:

"Hiç kimse kurtulamadı, küçük çocuklar ve yaşlılar bile. Hepsi Rus kılıçları tarafından acımasızca katledildi”

O yıllarda vatan topraklarını Rus işgaline karşı korumak için mücadele veren ve katliamda şehit düşen Türkmen askerleri ve Türkmen ataları rahmetle anıyoruz. Ruhları şâd olsun.