Polonya, Rus ihlalleri sonrası NATO Madde 4’ü talep etti!

Polonya Silahlı Kuvvetleri Harekât Komutanlığı, Rusya'nın 9 Eylül’ü 10 Eylül’e bağlayan gece Ukrayna'ya karşı gerçekleştirdiği hava saldırısı sırasında Polonya hava sahasını ihlal eden “silahlı insansız hava araçları benzeri” (SİHA) nesnelerin tespit edildiğini ve bunların imha edildiğini duyurdu.

Birleşik Krallık merkezli Reuters haber ajansının 10 Eylül 2025 tarihli haberine göre; Polonya Başbakanı Donald Tusk, olay sonrası yaptığı açıklamada, gece boyunca Polonya hava sahasına 19 ihlal gerçekleştiğini ve SİHA'ların büyük bir kısmının Belarus'tan geldiğini söyledi. Dört SİHA'nın düşürülmüş olması muhtemel olmakla birlikte son SİHA’nın Türkiye saatiyle 07.45’te düşürüldüğü bildirildi.

POLONYA DÖRDÜNCÜ MADDEYİ TALEP EDİYOR

Bununla birlikte Tusk, Polonya'nın “Taraflar, herhangi birinin toprak bütünlüğünün, siyasi bağımsızlığının veya güvenliğinin tehdit edildiğini düşündükleri takdirde birlikte istişarelerde bulunacaklardır.” ifadesi yer alan NATO Antlaşması'nın 4. Maddesi'nin devreye sokulmasını talep ettiğini açıkladı ve "Güvenlik tehdidi oluşturan bu SİHA’ların düşürülmesi siyasi durumu değiştiriyor. Bu nedenle müttefik istişareleri, NATO Antlaşması'nın 4. Maddesi'nin etkinleştirilmesi için resmî bir talep şeklinde gerçekleşti." ifadelerini kullandı.

Ayrıca Tusk, Polonya'nın hava savunmasını güçlendirmek için müttefikleriyle devam eden istişarelerde bulunduklarını ve müttefiklerden dayanışma ve daha fazla desteğe ihtiyaç duyduğunu söyledi.

POLONYA, İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDAN BERİ ÇATIŞMAYA EN YAKIN DURUMDA

Bununla beraber Tusk, Polonya'nın savaş halinde olduğunu iddia etmek için bir neden olmadığını ancak İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana silahlı çatışmaya en yakın durumda olduğunu sözlerine ekledi.

NATO İÇİN BU BİR İLK

Olay açıklama yapan NATO'nun Avrupa Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Alexus G. Grynkewich, NATO'nun Polonya ve diğer müttefiklerle yakın temas hâlinde olduğunu söyledi. Ayrıca "Duruma hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vererek müttefik topraklarını savunma kabiliyetimizi ve kararlılığımızı gösterdik." diye ekledi.

Müttefik Kuvvetler Avrupa Yüksek Karargâhı Sözcüsü Albay Martin L. O'Donnell, bunun NATO uçaklarının müttefik hava sahasındaki potansiyel tehditlerle ilk kez karşılaştığı durum olduğunu da sözlerine ekledi.

KASITLI BİR İHLAL

Öte yandan bir kaynak, NATO’nun olayı saldırı olarak değil, kasıtlı bir ihlal olarak değerlendirdiğini belirtti.

Kaynağa göre, operasyon sırasında Polonya F-16’ları, Hollanda F-35’leri, İtalya AWACS gözetleme uçakları ve NATO’ya ait hava ikmal uçakları birlikte görev yaptı. NATO yetkilileri, bu tür ihlallerin “son derece tehlikeli bir emsal” oluşturduğunu vurguladı.

DÖRDÜNCÜ MADDE NE ANLAMA GELİYOR?

NATO’nun 4. Maddesi, herhangi bir üye ülkenin toprağı, siyasi bağımsızlığı veya güvenliği tehdit altında olduğunu düşündüğü durumlarda, tüm üye ülkelerin bir araya gelip istişarelerde bulunmasını öngörüyor.

Bu madde, zorunlu bir askeri müdahaleyi gerektirmiyor ancak bu istişareler, Kuzey Atlantik Konseyi (NATO’nun temel siyasi karar alma organı) aracılığıyla ortak bir karar veya eyleme yol açabilir.