Romanya okullarında Kırım Tatarca eğitimi: Dilin yanı sıra kültür ve tarih de öğretiliyor

Romanya’da 2021’den bu yana devlet okullarında seçmeli ders olarak okutulan Kırım Tatarca, kültür, gelenek ve tarih unsurlarıyla birlikte öğretiliyor. Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokratik Birliği (UDTTMR) Genel Sekreteri Nida Ablez, Köstence Ovidius Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi ve UDTTMR Bükreş Şube Başkanı Metin Ömer ve Romanya’da İlkokul öğretmenliği yapan Meral Cemil ülkede verilen Kırım Tatarca dersler hakkında Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirmede bulundu.

DERS KİTAPLARINDA KIRIM’A DAİR HER ŞEY VAR

UDTTMR Genel Sekreteri Nida Ablez, Kırım Tatarcanın Romanya’da 2009 yılından beri UDTTMR bünyesinde öğretildiğini, 2021 senesinden itibaren okullarda da öğretilmeye başladığını aktardı. Okullarda Kırım Tatarca eğitimin en yaygın bir şekilde Dobruca bölgesinde uygulandığını dile getiren Ablez, haftada 2 saat okullarda seçmeli olarak, 1 saat UDTTMR şubelerinde olmak üzere toplam 3 saat Kırım Tatarca eğitimi verildiğini belirtti.

Ayrıca derslerde materyal olarak çocuklara hitaben kolaylaştırılmış ders kitapları kullanıldığından bahseden Ablez, kitapların UDTTMR tarafından hazırlandığını kaydetti. Ablez “Kitapların içeriğinde Kırım Tatarca dilinin yanı sıra, gelenekler, kültür, tarih, kıyafetler, edebî metinler ve yemek tarifleri de yer alıyor.” dedi. Ablez okullarda Kırım Tatarcanın 6-18 yaş aralığındaki çocuklara öğretildiğini ekledi.

ROMANYA HÜKÛMETİ KANUNLA KIRIM TATARLARINA HAKLAR TANIDI

Öte yandan Romanya’da UDTTMR bünyesinde yapılan etkinlikleri anlatan Ablez, 5 Mayıs Kırım Tatar Dili Günü, 13 Aralık Romanya Tatarları Günü gibi Romanya hükûmeti tarafından kanunla Kırım Tatarlarına sağlanmış haklar kapsamında etkinlikler düzenlendiğini kaydetti. Kırım Tatarları için önemli olan tarihlerde birçok etkinlik tertip edildiğini dile getiren Ablez, etkinliklerin kapsamlı bir katılım ve coşkuyla kutlandığını vurguladı. Ayrıca 18 Mayıs Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın yıl dönümlerinde anma programları tertip edildiğini kaydetti.

KIRIM TATARCA İLK KEZ UDTTMR ŞUBELERİNDE ÖĞRETİLMEYE BAŞLANDI

Romanya'daki okullarda Kırım Tatarca dersleri veren Meral Cemil ise, derslerin müfredatının öğretmenlerle birlikte oluşturulduğunu aktararak, ders kitaplarının da hazırlandığını kaydetti. Ders kitaplarının ilk kez 1960’lı yıllarda öğretmenler tarafından hazırladığını söyleyen Cemil, günümüzde Kırım Tatar dilinin yanı sıra kültür, tarih, gelenek, yemek gibi konuların da eklendiğini kaydetti.

AİLELER ÇOCUKLARIN KIRIM TATARCA EĞİTİM ALMASINDAN MEMNUN

Romanya’daki Kırım Tatarlarının eğitim hakkındaki görüşlerini değerlendiren Cemil, “Aileler de çocuklarının Kırım Tatarca eğitim almasını istiyor. Çünkü evlerde çocuklara bu konuda yeterince eğitim verilmiyor. Bundan dolayı aileler bu tür eğitimlerin verilmesini destekliyor.” ifadelerini kullandı.

“KIRIM TATARCANIN ÜNİVERSİTE SEVİYESİNDE ÖĞRETİLMESİ İÇİN BİR ADIM”

Köstence Ovidius Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi ve UDTTMR Bükreş Şube Başkanı Metin Ömer, Kırım Tatarca derslerin en fazla Köstence bölgesini de içine alan Dobruca bölgesinde verildiğini aktardı. Dr. Ömer, “1970’lere kadar üniversitede Kırım Tatarca dersleri veriliyordu. Bugün üniversite seviyesinde Kırım Tatarca derslerinin olmaması en büyük eksiklik. Bunun en büyük sebebi de 1980’den sonra üniversitede Kırım Tatarca okumuş olan akademik kadronun olmaması. Yakın zamanda Bükreş Üniversitesinde Kırım Tatar diline dair bir tezin savunması gerçekleşti. Bu, Kırım Tatarcanın üniversite seviyesinde tekrar öğretilmesi için bir adım olabilir.” ifadelerini kullandı.

Ömer, 2014 yılından önce Kırım'dan gelen Kırım Tatarca öğretmenleriyle çeşitli ortak projeler gerçekleştirdiklerini ancak günümüzde devam eden Rus işgali sebebiyle ana vatanla ilişkilerin devam ettirilemediğini vurguladı. Bu bağlamda Kırım Tatarca eğitimi için Türkiye ve Ukrayna anakarasındaki diasporalarla kurulacak iletişimin etkili olabileceğini sözlerine ekledi.