Kırım'da kadınlara yönelik baskı hızla artıyor

İşgal altındaki Kırım’da, özellikle Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya karşı başlattığı geniş çaplı işgal girişiminin ardından, kadınlara yönelik siyasi baskılar belirgin bir şekilde arttı. İnsan hakları savunucuları, Eylül 2025 itibarıyla 28 yeni vakayı kayıt altına aldıklarını duyurdu.

Kırım Süreci insan hakları girişimi işgalci mahkemelerin kararlarına dayanarak hazırladığı raporuna göre, Kırım’ın işgalin ilk yıllarında yalnızca bir kadına uzun süreli hapis cezası verildiğini kaydetti. Bu dava, Akyar (Sivastopol) sakini Halına Dovhopola’ya yönelikti. Ancak Nisan 2022’den itibaren tablo dramatik biçimde değişti.

MÜCADELE EDEN KADINLAR HEDEFTE

Eylül 2025 itibarıyla, doğrudan işgal altındaki Kırım'da gözaltına alınan ve siyasi saik taşıyan cezai takibata uğrayan kadınlara yönelik 28 yeni vaka kaydedildi. Kırım Süreci temsilcileri, "Rus işgali altındaki Kırım topraklarındaki siyasi amaçlı baskıların kurbanları arasında kadınların sayısı çok dikkat çekici bir şekilde arttı. Mağdurlar; zorla kaybetme, işkence, iletişimden mahrum bırakılma gibi muamelelere maruz kalıyor ve ardından kapalı mahkeme süreçlerinde Ukrayna özel servisleriyle iş birliği yapmakla suçlanarak uzun hapis cezalarına çarptırılıyor.” ifadelerine yer verdi.

ÇOCUKLAR VEYA ENGELLİ EBEVEYNLER DİKKATE ALINMIYOR

Analize göre, bu kovuşturmalarda Rus mahkemeleri, küçük yaşta çocuk sahibi olma, ileri yaş veya engelli ebeveynlere bakma gibi hiçbir ahlaki ve etik argümanı hafifletici neden olarak kabul etmiyor.

Kadınlara yönelik siyasi amaçlı kovuşturmaların büyük çoğunluğu (28 vakadan 23'ü), Ukrayna güvenlik yapılarıyla etkileşim veya Ukrayna yanlısı duruşlarını ifade etme gibi işgale karşı direniş ile ilişkilendiriliyor. İnsan hakları savunucuları, bazı vakalarda zorla kaybetme ve işkence unsurlarının bulunduğunu, bazılarında ise suçlamaların sahte deliller taşıdığına dair işaretler olduğunu aktardı.

İŞGALCİLER TOPLUMU KORKUTMAYI HEDEFLİYOR

Çalışma, siyasi amaçlı davaların çoğunda Rusya Ceza Kanunu'nun esnek maddelerinin (çoğu zaman ciddi bir kanıt tabanı gerektirmeyen, evrensel yoruma açık maddeler) kullanıldığını belirtiyor.

Kırım Süreci, kadınlara karşı açılan davalarda aleni yargılama ilkesinin ihlali, masumiyet karinesinin sistematik olarak göz ardı edilmesi ve yargıçların bağımsızlığına yönelik şüpheler olduğunu kaydetti. Raporu hazırlayanlar, geniş çaplı işgal girişimi başladıktan sonra mevcut yaklaşımların ve cinsiyet "tabularının" tamamen kaldırılmasının, "işgale karşı yerel nüfusu daha da sindirmeyi ve işgale yönelik her türlü direnişi bastırmayı" amaçladığını vurguladı.

İşgalci mahkeme organlarının, “yargılamaların” şeffaflığını zorlaştırmak amacıyla sanıkların kişisel bilgilerini resmi sitelerinde gizleme politikası izlediği de belirtildi.