Liderler 5. Kırım Platformu Zirvesi'nde konuştu: Kırım, Ukrayna'dır!

Birleşmiş Milletler 80. Genel Kurulu marjında bugün New York’ta Beşinci Kırım Platformu Zirvesi düzenlendi. 60 ülke ve uluslararası örgütün katılımıyla tertip edilen zirvenin ana odak noktası "özgürlük, egemenlik ve uluslararası hukukun ortak değerlerinin pekiştirilmesi" oldu. Ayrıca Kırım'ın sadece Ukrayna'nın ayrılmaz bir parçası değil, aynı zamanda "dünya güvenliğinin bir kalkanı" olduğu vurgulandı.

Katılımcı ülke ve uluslararası örgüt temsilcisi yaptığı konuşmada Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve Kırım'ın Rusya tarafından işgaline dikkat çekti. Zirvede konuşan Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljko Komsiç sivillerin ve çocukların öldürülmesi, etnik temizlik ya da soykırım yoluyla toprak gaspının dünyanın herhangi bir yerinde hiçbir siyasi hedef, ulusal çıkar veya kâr amaçlı savaşla meşrulaştırılamayacağını vurguladı.

BOSNA HERSEK: KIRIM, UKRAYNA’DIR

Komsiç, BM’nin yalnızca sembolik bir kurum olarak kalmaması gerektiğinin altını çizerek, BM Şartı’nın, devletleri başkalarının toprak bütünlüğüne karşı güç kullanmaktan kaçınmaya ve anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözmeye zorladığını anımsattı.

Bu bağlamda Kırım Platformu’nun, Kırım dâhil Ukrayna’nın egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü savunmaya adanmış gerçek birçok taraflılık örneği olduğunu ifade etti.

Komsiç, Bosna Hersek’in Ukrayna’ya uluslararası tanınmış sınırları içinde tam destek verdiğini yineledi ve zorla toprak işgalini meşrulaştırma girişimlerini reddetti. Konuşmasını güçlü bir mesajla sonlandıran Komsiç, iyiliğin eninde sonunda kötülük ve yıkım karşısında galip geleceğine inandığını söyledi.

ESTONYA CUMHURBAŞKANI KARİS: KIRIM’DAKİ GERÇEĞİ SUSTURMA ÇABALARI KABUL EDİLEMEZ

Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis konuşmasında, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü saldırganlık savaşına ve Ukrayna topraklarının beşte birini, Kırım dâhil olmak üzere, işgal altında tutmasına dikkat çekerek, bu işgali tanımama konusundaki kararlılıklarını sürdürmeleri gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Karis, konuşmasında Kırım’da Rus işgali altında yaşamaya devam edenlerin maruz kaldığı acılara değinerek en büyük zorluğun süregelen savaş ve saldırganlıktan kaynaklandığını dile getirdi.

Estonya Cumhurbaşkanı, Kırım’da özgür medyanın ve güvenilir bilgiye erişimin hayatî önem taşıdığını belirtti. İşgal altındaki Kırım’da 50 kişinin sadece ifade özgürlüğünü kullandıkları için Rus yönetimi tarafından mahkûm edildiğini hatırlatan Karis, bunun bağımsız sesleri susturma ve gerçeği bastırma girişimi olduğunu ifade etti.

LETONYA CUMHURBAŞKANI: KIRIM UKRAYNA’DIR, İŞGAL BİTMELİ

Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkēvičs ise zirvedeki konuşmasında savaşın 2022’de değil 2014’te başladığını vurgulayarak, “Rusya o zaman Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, bağımsızlığına saldırarak uluslararası hukuku çiğnedi. Kırım Platformu’nun temel amacı, Kırım’daki işgali sona erdirmek ve herkese Kırım’ın Ukrayna’ya ait olduğunu hatırlatmaktır.” dedi.

Letonya’nın Ukrayna ile dayanışmasını yineleyen Rinkevics; Kırım, Akyar (Sivastopol) ya da Ukrayna’nın herhangi bir bölgesinin işgalini asla tanımayacaklarını belirtti.

Rinkevics, ülkesinin Litvanya ve Estonya ile birlikte neredeyse yarım yüzyıllık Rus işgalinden sonra bağımsızlığını geri aldığını belirterek, “Ancak Ukrayna’nın, Kırım dâhil, bu kadar uzun süre beklemesine gerek olmamalı.” ifadesine yer verdi.

“YAPTIRIMLARIN HAFİFLETİLMESİ İÇİN DOĞRU ZAMAN DEĞİL”

Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Kırım Platformu’nun 5. Zirvesi’ndeki konuşmasında, “Kırım’ın 2014’te işgali ve yasa dışı işgaline karşı zayıf uluslararası tepki, Rusya’nın 2022’deki topyekûn savaşına zemin hazırladı. Bu, yaptırımların hafifletilmesini konuşma zamanı değil.” vurgusu yaptı.

Nauseda, Kırım’da özellikle yerli Kırım Tatar halkının; keyfî tutuklamalar, haksız yargılamalar ve bağımsız kurumların bastırılmasıyla karşı karşıya olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı Ukrayna kimliğinin, dil yasakları ve zorla asimilasyon yoluyla silinmeye çalışıldığını, gözaltındaki kişilere işkence, cinsel şiddet ve tıbbi yardımın reddi gibi ağır insan hakları ihlalleri uygulandığını belirtti.

Ayrıca Litvanya Cumhurbaşkanı, Ukrayna’ya destek vermenin BM Şartı’nın temel ilkelerini savunmak anlamına geldiğinin altını çizerek, yasa dışı şekilde tutulan tüm vatandaşların derhâl serbest bırakılması çağrısında bulundu. Nauseda, uluslararası toplumu Kırım Tatarlarının seslerini duyurmaya çağırdı.

“KIRIM’IN İŞGALİNİ REDDEDİYORUZ”

Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo De Sousa, Kırım’ın işgalini kesin bir dille kınadıklarını belirterek, ülkesinin Ukrayna’nın bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne tam destek verdiğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Rebelo De Sousa, herhangi bir zorla toprak kazanımını reddettiklerini de sözlerine ekledi.

Rebelo De Sousa, 2014’teki Kırım işgalinin Rusya’nın uluslararası hukuku, BM Şartı’nı ve BM kararlarını hiçe sayan saldırganlık kampanyasının başlangıcı olduğunun altını çizdi. Ukraynalı çocukların zorla sınır dışı edilmesini, Kırım, Azov ve Karadeniz’de Rusya’nın militarizasyonundan kaynaklanan çevresel zararları kınayan Rebelo De Sousa, kaçırılan kişilerin güvenli bir şekilde geri getirilmesi ve insani hukuka uyulması gerektiğini ifade etti.

Portekiz Cumhurbaşkanı ayrıca Rusya’ya uluslararası hukuka uyması çağrısında bulunarak, Ukrayna’ya askerî desteği ve Rusya’ya yönelik yaptırımları desteklediklerini belirtti. Rebelo De Sousa, Portekiz’in her zaman Ukrayna ve Ukrayna halkının yanında olacağını vurguladı.

SLOVAKYA’DAN PLATFORMA VURGU

Slovakya Cumhurbaşkanı Peter Pellegrini, BM Şartı’nın sadece hoşumuza giden ilkeleri uygulamak için seçilemeyeceğini aktararak, “Kural tanımayan, şiddet ve güçle başkalarının kaderini belirleyen bir dünya kabul edilemez.” dedi.

Pellegrini, Slovakya’nın uluslararası hukukun ihlallerini veya şiddet yoluyla sınır değişikliklerini asla kabul etmediğini belirtti ve kendi tarihinin bu ciddi konuda ülkeyi özellikle duyarlı hâle getirdiğini ifade etti.

Kırım Platformu’nun yalnızca uluslararası bir forum olmadığını, aynı zamanda bir dayanışma simgesi olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı, Ukrayna halkına unutulmadıklarını göstermek ve dünyaya saldırganlık karşısında bile uluslararası hukuk ve BM Şartı’nın önemini hatırlatmak üzere iki mesaj ilettiğini söyledi.

“GÜÇ KULLANILARAK ELDE EDİLEN TOPRAKLAR MEŞRU DEĞİLDİR”

Slovenya Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar, uluslararası barış ve istikrarın temelinin, güç kullanımı veya tehdidiyle elde edilen toprak kazanımlarının meşru kabul edilemeyeceğini vurguladı.

Musar, Rusya Federasyonu’nun eylemlerini kınayarak, uluslararası toplumun güç kullanılarak elde edilen toprak kazanımlarını tanımayacağını belirtti. Rusya’nın Ukrayna topraklarından tüm askerlerini derhâl, eksiksiz ve koşulsuz çekmesi; sivil halk ve altyapıya yönelik saldırılara son vermesi çağrısında bulundu.

Cumhurbaşkanı, 2014’ten bu yana BM Genel Kurulu’nda kabul edilen ve zorla sınır değişikliklerini meşrulaştırma girişimlerini reddeden kararların önemine de dikkat çekti. Musar, New York Deklarasyonu’nun uluslararası hukuka dayalı bir düzeni savunma taahhüdünün sembolü hâline geldiğini ifade etti.

LİHTENŞTAYN: UKRAYNA’NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ TARTIŞMAYA AÇIK DEĞİL

Lihtenştayn Veliaht Prensi Alois ise zirvede yaptığı konuşmada, “Lihtenştayn, Kırım'ın ve Ukrayna'nın diğer topraklarının işgalini kınadı. Bu yasa dışı işgal girişimlerini tanımayacağız ve kabul etmeyeceğiz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü tartışmaya açık olmamalıdır.” dedi.

Ayrıca Lihtenştayn Prensi, BM Genel Kurulu kararları doğrultusunda Ukrayna'da kalıcı bir barış için sürekli desteğin önemini vurguladı. Rusya'nın siyasi suçlarından sorumlu tutulması gerektiğini vurgulayan Alois, Ukrayna'nın saldırıyla karşılaşacak son ülke olmadığını belirtti. Bunun, hukukun üstünlüğünü korumak ve BM Şartı'nda yer alan güç kullanımına ilişkin ilkelerin uygulanmasını sağlamak için kritik bir an olduğunu söyledi.