Ukrayna'dan dünyaya çağrı: Kırım'ın yerli halklarının mirasını korumaya yardımcı olun

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 23 Aralık 1994’te, 9 Ağustos tarihi Uluslararası Dünya Yerli Halklar Günü olarak ilan edildi.

Yerli halkların; toprak, kaynak ve kültürel haklarına dikkat çekmeyi, asimilasyon ve yerinden edilme gibi tehditlere karşı farkındalık oluşturmayı ve kültürel çeşitliliğin insanlığın ortak mirası olduğunu vurgulamayı amacıyla kutlanan bu özel günde,Ukrayna Dışişleri Bakanlığı bir açıklamada bulundu.

Bakanlığın Dünya Yerli Halklar Günü dolayısıyla yayımladığı açıklamada, yerli halkların kültürel mirasına ve temel haklarına sahip çıkma çağrısında bulundu. Açıklamada ayrıca, Kırım’daki yerli halkların Rusya’nın işgal politikaları nedeniyle ağır baskılara maruz kaldığı vurgulandı.

Ukrayna Dışişleri Bakanlığının Dünya Yerli Halklar Günü dolayısıyla paylaştığı mesajda şu ifadelere yer verildi:

"9 Ağustos’ta Ukrayna, uluslararası toplumla birlikte, yerli halkların insanlığın kültürel mirasına katkılarının tanınmasına ve hakları, onurları ve özgürlükleri için verdikleri mücadeleye adanmış olan Uluslararası Yerli Halklar Günü’nü kutlamaktadır.

Ukrayna, özellikle Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları Bildirgesi’nde yer alan insan hakları ve temel özgürlüklere olan bağlılığını teyit eder ve 2021 yılında kabul edilen Ukrayna’nın Yerli Halkları Hakkında Kanun'a uygun olarak, kendi topraklarında bu halkların etnik, kültürel, dilsel ve dini özgünlüklerinin korunmasını ve gelişimini garanti eder.

Ukrayna’nın yerli halkları -Kırım Tatarları, Karaylar ve Kırımçaklar- ülkemizin tarihinin, kültürünün ve çağdaş yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır.

Bugün Ukrayna’nın üç yerli halkı, özellikle geçici olarak işgal altında bulunan Kırım Özerk Cumhuriyeti topraklarında, Rusya Federasyonu’nun silahlı saldırısının sonuçlarından dolayı acı çekmektedir.

Kırım Tatarları, tutuklamalar, işkenceler, siyasi gerekçeli mahkûmiyet kararları, KTMM'nin süregelen yasağı, ana dilin kullanım hakkının kısıtlanması, okullarda, camilerde ve evlerde yapılan aramalar gibi kitlesel baskılara maruz kalmaktadır.

Karaylar ve Kırımçaklar, sayıca az olmalarına rağmen özgün yerli halklar olarak, işgal altındaki yarımadanın kültürel alanından fiilen yok olmaktadır. Rusya, yerli çevrenin yok edilmesine fiilen yol açan zorunlu asimilasyon politikası yürütmektedir.

Rus nüfusunun Kırım’a kitlesel olarak yerleştirilmesi, yerli halkların kendi topraklarından eşzamanlı olarak sürülmesi, tarihi anıtların ve kutsal mekânların yok edilmesi ve dilsel ortamın değiştirilmesiyle birlikte gerçekleşmektedir.

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, işgalci devletin Ukrayna’nın yerli halklarının haklarını sistematik biçimde ihlal etmesine uluslararası toplumun dikkatini sürekli olarak çekmekte ve küresel düzeyde, özellikle Birleşmiş Milletler, AGİT ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası örgütlerin platformlarında, ilgili siyasi ve hukuki adımları başlatmaktadır.

Ukrayna’nın bu alandaki aktif çalışmalarının bir kanıtı da, bu yıl nisan ayında Ukrayna temsilcisi Süleyman Mamutov’un 2026-2028 yılları için Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Daimi Forumu’na (UNPFII) yeniden seçilmesidir.

Ukrayna’nın yerli halklarının haklarını korumaya yönelik temel uluslararası araçlardan biri, insan hakları konularının, yerli halkların hakları da dahil olmak üzere, öncelikli olduğu diplomatik bir platform olan Uluslararası Kırım Platformu’dur.

Ukrayna, uluslararası toplumu şu çağrılarda bulunmaya davet etmektedir:
▪️ Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’nın yerli halklarına yönelik baskıcı ve ayrımcı politikasını kınamak;
▪️ BM çerçevesindeki girişimler dahil olmak üzere ilgili uluslararası girişimleri desteklemek;
▪️ Kırım’ın yerli halklarının kültürel, dilsel ve manevi mirasının korunmasına katkı sağlamak;
▪️ İşgalci devlet için hukuki sonuçların doğmasını sağlamak.

Bu günde Ukrayna, özellikle savaş, işgal ve baskı koşullarında hakları için mücadele etmeye devam eden tüm yerli halklarla dayanışma içinde olduğunu ifade etmektedir. Yerli halkların haklarının korunması, adil barışın ve uluslararası güvenliğin temelidir."