Çekya'dan Rusya'nın barış şartlarına tepki: Talepler Nazi Almanyası’nı hatırlatıyor

İstanbul’da gerçekleştirilen ikinci tur Ukrayna-Rusya görüşmesinin ardından, Rus tarafının Ukrayna’ya ilettiği ve ateşkes koşullarını içeren memorandumun içeriği belli oldu. Rus propaganda haber ajansı TASS tarafından 2 Haziran akşamı yayımlanan belge, Moskova'nın barış süreci için öne sürdüğü talepleri gözler önüne serdi.

Rusya’nın Ukrayna’ya sunduğu memorandumda, ede Rusya’nın Ukrayna’ya sunduğu memorandumun içeriği belli oldu. Belgede, Ukrayna’dan asker çekilmesi ve tarafsızlık gibi taleplerin yanı sıra Zaporijjya, Donetsk, Luhansk, Herson ve Kırım’ın hukuken Rusya toprağı olarak kabul edilmesi yönünde talepler öne çıkıyor.

Çekya Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky, Rusya tarafından sunulan memoranduma 3 Haziran 2025 tarihinde yaptığı açıklamada sert tepki gösterdi. Bakan, Rusya’nın isteklerini Nazilerin 1938’de istediklerine benzeterek, Rusya’ya güvenilmeyeceğini belirtti.

Bakan Lipavsky, “Rusya'nın bir dizi ‘barış’ planından bir diğerine tanık oluyoruz. Bu plan da önceki planlarla aynıdır; aldanmayalım. Ukrayna teslim olmalı, Batı boyun eğmelidir. Naziler 1938'de bunu istiyordu, Kremlin ise 2014'ten beri istiyor. Putin yeni bir şey sunmuyor. Rusya'ya güvenilemez.” ifadelerini kullandı.

KREMLİN'İN BARIŞ ŞARTI: KIRIM DAHİL UKRAYNA'NIN 5 BÖLGESİ RUSYA OLARAK TANINSIN

Rusya, ateşkesin ön koşulu olarak, Kırım Yarımadası, Luhansk, Donetsk, Zaporijjya ve Herson bölgelerinin uluslararası alanda “Rusya olarak” tanınmasını ve Ukrayna güçlerinin söz konusu topraklardan geri çekilmesini talep etti.

UKRAYNA TARAFSIZ ÜLKE STATÜSÜ BENİMSEMELİ

Belgede ayrıca, Ukrayna'nın tarafsız bir ülke statüsü benimsemesi ve askerî ittifaklara katılmaktan vazgeçmesi gerektiği vurgulandı. Yabancı askerî varlığının Ukrayna topraklarında yasaklanması da bu çerçevede dile getirilen maddelerden bir diğeri.

NÜKLEER SİLAHLARDAN VAZGEÇİLMELİ VE SİLAHLI GÜÇLERİN SAYISI SINIRLANDIRILMALI

Moskova yönetimi, Ukrayna’nın nükleer silahlardan feragat ettiğini açıkça teyit etmesini isterken, ülkedeki “milliyetçi oluşumların” dağıtılmasını ve Ukrayna ordusunun personel sayısının sınırlandırılmasını da “barış koşulu” olarak ortaya koydu. Ayrıca belgede, Rus diline resmî statü tanınması ve Rusça konuşan nüfusun haklarının korunması talebi yer aldı.

RUSYA TÜM YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASINI İSTİYOR

Kremlin’in sunduğu belge yalnızca güvenlik alanıyla sınırlı değil. Rusya, kendisine yönelik tüm yaptırımların kaldırılmasını ve yenilerinin uygulanmamasını talep ederken, savaş nedeniyle ortaya çıkan zararlar için tarafların birbirine karşı taleplerden feragat etmesini istiyor. Ukrayna Ortodoks Kilisesine yönelik kısıtlamaların kaldırılması ve Rusya ile diplomatik ve ekonomik ilişkilerin kademeli olarak yeniden tesisi de belgeye dâhil edilen maddeler arasında bulunuyor.

RUSYA’NIN ATEŞKES KOŞULLARI

Ateşkesin sağlanması konusunda ise belgede iki farklı senaryo öne sürülmüş durumda. İlk senaryo, Ukrayna birliklerinin Luhansk, Donetsk, Zaporijjya ve Herson bölgelerden çekilmeye başlamasını içerirken; ikinci ve daha geniş kapsamlı teklif, Ukrayna'da seferberliğin sona erdirilmesini, silahlı kuvvetlerin yeniden konuşlandırılmasının durdurulmasını ve ülkeye yönelik silah sevkiyatı, uydu ve istihbarat desteği dahil dış askeri desteğin tamamen kesilmesini öngörüyor. Bununla birlikte, siyasi tutsaklar için karşılıklı af ilanı ve sıkıyönetimin kaldırılmasından en geç 100 gün sonra Ukrayna’da seçimlerin yapılması da Rusya’nın talepleri arasında yer alıyor.