KTMM’den “barış planı” açıklaması: Kırım ve toprak bütünlüğü açıkça yer almalı

Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM), 28 Aralık 2025 tarihinde yayımladığı yazılı açıklamada hazırlanan 20 maddelik barış planı” taslağına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Açıklamada; Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy (Volodimir Zelenski), ABD Başkanı Donald Trump ile Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarının Ukrayna’nın güvenliği, egemenliği ve refahını sağlamaya yönelik çabalarının memnuniyetle karşılandığı belirtildi.

Açıklamada, Ukrayna-Rusya Savaşı bağlamında ABD’nin bazı konulardaki özel tutumuna rağmen, Ukraynalı yetkililerin müzakereler sürecinde “son derece titiz ve yoğun bir çalışma” yürüttüğüne dikkat çekildi. Buna karşın, mevcut koşullar nedeniyle barış planı taslağında “adil ve kalıcı barışı açık biçimde güvence altına alacak” hükümlerin yer almadığı ifade edildi.

KIRIM’IN BELGEDE YER ALMADIĞINA DİKKAT ÇEKİLDİ

Açıklamada, taslak metinde Ukrayna’nın uluslararası alanda tanınan sınırları içinde toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesine yönelik açık bir hedef bulunmamasının ciddi kaygı yarattığı vurgulandı. Özellikle geçici olarak Rusya’nın işgali altında bulunan Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar (Sivastopol) kentinin metinde hiç anılmadığına dikkat çekilerek, Ukrayna’nın egemenliğinin “uluslararası alanda tanınan sınırlar içindeki tüm toprakları kapsadığına” açık ve tartışmasız şekilde yer verilmesi gerektiği belirtildi.

“RIZASIZ OLAN HER TÜRLÜ ANLAŞMA YASA DIŞIDIR”

Mevcut koşullar çerçevesinde KTMM, Ukrayna’nın yerli Kırım Tatar halkının en yüksek temsil organı olarak tutumunun değişmediğini bir kez daha hatırlatıldı ve şu ifadelere yer verildi:

Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesi ve Kırım Tatar halkının, bağımsız Ukrayna devleti bünyesinde Kırım’ın ulusal-territoryal özerkliği şeklinde kendi kaderini tayin hakkının hayata geçirilmesi mücadelesine olan sarsılmaz bağlılığını,

Kırım’ın Rusya toprağı olarak tanınmasına yönelik her türlü girişimi, kim tarafından yapılırsa yapılsın ne fiilen ne de hukuken kesin biçimde reddettiğini,

Ukrayna devleti ile yerli Kırım Tatar halkının katılımı ve rızası olmaksızın Kırım’ın statüsüne ilişkin imzalanan ya da kabul edilen her türlü anlaşmayı yasa dışı saydığını teyit etmektedir.

CUMHURBAŞKANI ZELENSKIY’A ÇAĞRI

KTMM, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy’ye de çağrıda bulunarak, Kırım’la ilgili uluslararası müzakerelerde Kırım Tatar halkının etkin katılımını sağlamak amacıyla Meclis’in yetkili bir temsilcisinin Ukrayna heyetinde yer alması gerektiğini ifade etti. Bu katılımın, Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Hakları Bildirgesi’nde yer alan “özgür, önceden ve bilgilendirilmiş rıza” ilkesine uygun olması gerektiği vurgulandı.

KIRIM DEKLARASYONU HÜKÜMLERİNE VURGU

Açıklamanın sonunda, ABD Başkanı’nın, Kongresi’nin ve Senatosu’nun Ukrayna’ya, Kırım dâhil olmak üzere, ilişkin tutumunun; 2 Ağustos 2017 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan “ABD’nin Düşmanlara Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası” (CAATSA) ile 25 Temmuz 2018 tarihinde ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Kırım Deklarasyonu hükümleri doğrultusunda belirlenmeye devam edeceği yönündeki temenni dile getirildi.

Açıklamanın sonunda, KTMM’nin 26 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe koyduğu olağanüstü çalışma usulü çerçevesinde kabul edildiği not edildi.