Ukrayna, Kırım’daki savaş suçlarını belgelemek için yeni bir proje başlattı

Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliği ile Kırım ve Akyar (Sivastopol) Savcılığı, “Kırım’daki Savaş Suçları” adlı yeni bir bilgilendirme projesi başlattı. Projenin amacı, işgal altındaki Kırım sakinlerinin yaşadıklarının savaş suçu olabileceğini fark etmelerine yardımcı olmak ve haklarını nasıl koruyabileceklerini anlatmak.

Başkent Kıyiv’de 8 Ekim’de tanıtılan projenin ilk videosu, Kırım Tatar yönetmen ve Kırım Evi Kültür Merkezi Müdürü Ahtem Seytablayev’in anlatımıyla yayımlandı. Videoda Seytablayev, Kırım Tatarı başta olmak üzere Kırımlıların günümüzde yaşadığı zorunlu göçü “modern bir sürgün” ve “savaş suçu” olarak nitelendirdi. Tanıtım etkinliğinde konuşan Seytablayev, “Herhangi bir insan için, anne babasının mezarını ziyaret etmek, anne babasına saygı göstermenin temel ihtiyaçlarından ve değerlerinden biridir. 12 yıldan uzun süredir Kırım'a gitmedim. Evet, bu acıtıyor ve adaletin tecelli etmesini istiyorum. 2012 yılında ekiple 1944 Sürgünü'nü konu alan Haytarma filmini çekerken, bir buçuk yıl sonra, hepimizin çoktan geride kaldığına inandığımız olayların tekrarlanacağını hayal bile edemezdik. Sovyet yetkililerinin düzenlediği ölçekte olmasa da, işgal yetkililerinin uyguladığı yöntemler, Sovyet yetkililerinin uyguladıklarından kesinlikle farklı değildir.” dedi.

İŞGAL ALTINDAKİ SUÇLAR RAPORLANMALI

Ukrayna Cumhurbaşkanlığının Kırım Temsilcisi Olga Kurişko, projenin işgal altındaki bölgelerde yaşayan insanların yaşadıklarını tanımlayabilmeleri ve raporlayabilmeleri için hazırlandığını belirtti. Kurişko, zorunlu pasaportlandırma, mülklere el konulması ve siyasi tutuklamalar gibi uygulamaların savaş suçu kapsamına girdiğini vurguladı.

Kırım ve Akyar Savcı Yardımcısı Vitaliy Sekretar ise, işgalin varlığının zaten silahlı bir çatışma anlamına geldiğini belirterek, “Her ihlal bir savaş suçudur. İnsanlar yaşadıklarının suç olduğunu anlamalı ve tanıklık etmelidir.” dedi. Sekretar, 12 bin kişinin Kırım’dan zorla sınır dışı edilme nedeniyle mağdur olarak belirlendiğini, mağdurların ifadelerinin sürecin en önemli kanıtı olduğunu vurguladı.

“TANIK OLMADAN MAHKEME KARAR VEREMEZ”

Sekretar, mahkeme süreçlerinde tanık ifadelerinin belirleyici rol oynadığını ifade ederek, “Hiçbir karar, insanların tanıklıkları olmadan verilemez. Bu nedenle güvenlik güçleri mağdurları, özellikle askerleri dinliyor, ifadeleri video kaydına alıyor. Böylece kişi mahkemede bizzat bulunmasa bile delil sağlanabiliyor.” şeklinde konuştu.

Ukraynalı yetkili ayrıca, korkunun doğal bir tepki olduğunu ancak insanların ifade vermekten çekinmemesi gerektiğini belirterek, “Hiç kimse, savcı ve soruşturma görevlisi dışında, dava materyallerine erişemez. Eğer biri güvenliği için endişe duyuyorsa, tanık koruma yasası devreye giriyor. Ayrıca, Uluslararası Ceza Mahkemesine bilgi aktarırken her zaman kişinin rızası alınır ve mağdurlara ait veriler gizli tutulur, şifrelenir.” dedi.

Yetkililer, proje kapsamında yurt dışında yaşayan Kırımlılara da güvenli başvuru yolları ve uluslararası hukuk çerçevesinde yardım mekanizmaları hakkında bilgi sağlamayı hedefliyor. İlerleyen aşamalarda projede, mülkiyetin el konulması, işgalin yol açtığı maddi zararlar ve insan hakları ihlalleri gibi konularda bilgilendirme videoları ve kaynaklar paylaşılacak.