AKPM'den Rusya’ya "herkese karşılık herkes" formatındaki esir takasına devam çağrısı

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), uluslararası topluma Ukrayna ile Rusya arasında tüm savaş esirlerinin mümkün olan en kısa sürede serbest bırakılmasına yönelik müzakere sürecine destek verme çağrısında bulundu.

Ukrayna Savaş Esirlerine Muamele Koordinasyon Merkezi tarafından bu sabah yapılan açıklamaya göre, Strazburg’da 24 Haziran 2025 tarihinde düzenlenen oturumda oy birliğiyle kabul edilen ve 88 milletvekilinin desteklediği karar metni, esir değişiminin "herkese karşılık herkes" formatında ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile tarafsız ülkelerin katılımıyla gerçekleşmesi gerektiği vurgulandı.

Bununla birlikte karar metninde Ukraynalı savaş esirlerinin ve sivil tutukluların serbest bırakılmasının öncelik taşıdığı belirtildi. AKPM ayrıca, Rusya'nın Ukraynalı esirlere yönelik uygulamalarını sert biçimde kınayarak bunları savaş suçu ve insanlığa karşı suç olarak niteledi. Belgede, serbest bırakılan Ukraynalı esirlerin yüzde 95’inin işkence, cinsel şiddet veya insanlık dışı muameleye maruz kaldığına dikkat çekildi.

Kararda, Rusya’nın Savaş Esirlerinin Muamelesine İlişkin Cenevre Sözleşmesi'ni (Üçüncü Cenevre Sözleşmesi) sistematik şekilde ihlal ettiği, esirlere tıbbi yardım, yeterli beslenme, hijyen koşulları ve aileleriyle iletişim gibi temel hakları sağlamadığı ayrıca uluslararası kuruluşların gözaltı merkezlerine erişimini engellendiği belirtildi.

Belgede, Ukraynalı savaş esirlerinin mahkeme kararı olmadan infaz edildiği, sistematik işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı, bu durumun acil uluslararası müdahale gerektirdiği açıkça ifade edildi. Belgede, Belarus da Ukraynalı esirleri tutulduğu ülkeler listesine resmî olarak eklendiği belirtildi. AKPM, Rusya’ya savaş esirleri için uygun koşullarda özel kamplar kurması, tıbbi destek ve hukuki yardım sağlaması, karma sağlık komisyonu oluşturması ve resmi bir Esir Bilgi Ofisi kurması çağrısında bulundu.

UKRAYNA İLE RUSYA ARASINDAKİ ESİR TAKASLARI

Türkiye’nin ev sahipliğinde 16 Mayıs 2025 tarihinde İstanbul'da Ukrayna ve Rusya heyetleri arasında yapılan görüşmede sonucu Rusya ile Ukrayna arasında “bine karşılık bin” esir takası yapılmıştı.

2 Haziran tarihinde İstanbul’da yapılan ikinci tur müzakerelerde varılan anlaşmalar gereği, Ukrayna ile Rusya arasında, 9 Haziran’dan itibaren art arda esir takasları gerçekleştirdi. 9, 10, 12, 14, 19 ve 20 Haziran tarihlerinde yapılan takaslarda, aralarında genç askerler ile ağır yaralı ve hasta esirlerin de bulunduğu kişilerin serbest bırakıldığı bildirildi. Yetkililer güvenlik gerekçesiyle takas edilen kişi sayısının sürecin sonunda açıklanacağını aktardı.