Kırımoğlu: Hayatım boyunca sonucu ne olursa olsun ahlaki görevimi yerine getirdim

Ukrayna Parlamentosu (Verhovna Rada) tarafından bu hafta içinde kabul edilen yasa tasarısı, ülkenin gündemine bomba gibi düştü. Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ve Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı (SAP) kurumlarının kimi yetkilerini Ukrayna Başsavcılığına devreden tasarının parlamentoda kabul edilmesi ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy tarafından imzalanması sonrasında, 2022 yılından bu yana Rusya'nın topyekûn işgal girişimine karşı savaşan ülkede protestolar patlak verdi.

Başsavcılık makamına atamanın doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından yapılması nedeniyle hükûmetteki yolsuzlukları soruşturmakla görevli olan NABU ve başlatılan cezai soruşturmaları denetlemekle sorumlu olan SAP'ın bağımsızlığını ve söz konusu soruşturmaların doğruluğunu zedeleyebileceğini savunan protestocular başkent Kıyiv başta olmak üzere Ukrayna genelinde düzenledikleri eylemlerde tepkilerini dile getirdi.

Avrupa Birliği (AB) tarafından da eleştiriyle karşılanan yasa tasarısına lehte oy kullanan parlamenterler arasında Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu da yer aldı.

Eylemcilerin "Euromaydan" ilkelerine ve Ukrayna'nın Avrupa entegrasyonuna yönelik bir tehdit olarak nitelendirdiği söz konusu 12414 sayılı yasa tasarısına Parlamentoda "evet" diyen 263 milletvekilinin arasında yer alan Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, neden lehte oy kullandığını Kırım Haber Ajansına (QHA) açıkladı.

PARLAMENTO GRUBUNDAN ORTAK KARAR ÇIKMADI

Yasa tasarısının parti grubunda oldukça hararetli bir şekilde tartıştıklarını ve ne yönde oy kullanılması gerektiği konusunda ortak bir görüşün alınmadığını aktaran Kırımoğlu, "Bazıları anti-demokratik olduğunu düşünerek yasaya şiddetle karşı çıkarken, diğerleri savaş durumunda Cumhurbaşkanına, hükûmete veya Parlamentoya bağlı olmayan bir yürütme organının varlığının ülke için büyük riskler oluşturduğuna ve bu nedenle Başsavcılığın işlevlerini güçlendirirken NABU'nun yetkilerine bazı kısıtlamalar getiren bu yasayı desteklememiz gerektiğine inanıyordu. Sonunda her grup üyesinin kendi takdirine göre oy kullanmasına karar verildi. Ben lehte oy kullanmaya karar verdim." ifadelerini kullandı.

Kırımoğlu, kanunun kabul edilip Zelenskıy tarafından imzalanması sonrasında getirilen eleştirilen bağlamında öngörülen uygulamanın Euromaydan'ın taşıdığı ruh, demokratik değerler, Avrupa standartlarıyla çelişip çelişmediği ve Avrupa ile entegrasyon sürecini yavaşlatma ihtimalini ise şu şekilde yanıtladı:

Hem 2004'te "Turuncu Devrim" olarak adlandırılan ilk gösterilerde hem de Kasım 2013'ten Şubat 2014'e kadar süren ve "Onur Devrimi" olarak adlandırılan ikinci eylemlerde aktif olarak yer aldım. Ayrıca eylemlerde infaz edilen "Semavi Yüz Kahramanları"nın naaşları kaldırılırken Euromaydan kürsüsünde bir konuşma yaptım. İkinci protestolar, Yanukoviç rejiminin AB ile Ortaklık Anlaşması'nı imzalamayı reddetmesine bir tepkiydi. Yani halk, ülkenin rotasının Avrupa-Atlantik entegrasyonu yönünde olmasını talep ediyordu. Ayrıca ülkenin en üst makamlarında yolsuzlukla mücadele edecek etkili bir organın oluşturulması için çok sayıda protesto ve talep vardı.

O dönemde Euromaydan'daki hiç kimse Rusya'nın yakında ülkemize saldıracağını, topraklarının bir kısmını işgal edeceğini ve ardından Ukrayna devletini yok etmek için İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en kanlı savaşı başlatacağını düşünmüyordu. Ne de olsa bu ülke, diğer nükleer güçlerle birlikte 1994 yılında Budapeşte Memorandumu'nu imzalamış ve Ukrayna'nın nükleer cephaneliğinden vazgeçmesi karşılığında Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ve güvenliğini garanti altına almıştı. Ama olan oldu...

Bildiğiniz gibi savaş durumunda, ülkeyi daha etkin bir şekilde korumak amacıyla, barış zamanındaki demokrasi ilkelerine uymayan bazı kısıtlamalar getirilmiştir. Savaş bittikten sonra bu yasanın yeniden gözden geçirileceğini ve NABU'nun yetkilerinin iade edileceğini düşünüyorum. Ancak NABU, iktidarın en üst kademelerindeki yolsuzlukla mücadele için her derde deva bir çözüm değildir. BM üyesi 193 ülkeden sadece bir düzine ülkede bizim NABU'muza benzer kurumlar var. Avrupa ülkeleri arasında ise hatırladığım kadarıyla sadece Romanya, Arnavutluk, Bulgaristan, Fransa ve Litvanya'da var. Kendi NABU'ları olmadığı için diğer Avrupa ülkelerinde yolsuzluğun yaygın olduğu anlamına mı geliyor?

"ÖNEMLİ OLAN, TARTIŞMALARIN ÜLKE İÇİN TEHLİKELİ BİR ÇATIŞMAYA DÖNÜŞMEMESİ"

Öte yandan protestolar için sokağa çıkan insanlar arasında şahsen kendisine yönelik "hayal kırıklığı" duyduklarını söyleyenlere ise Kırımoğlu şöyle seslendi:

Hayatım boyunca hiç kimseyi etkilemek için yola çıkmadım. Her zaman, -benim için kişisel sonuçları ne olursa olsun- ahlaki görevimi yerine getirmem gerektiğine inandım. Örneğin, Sovyet döneminde insanların benim gibi muhaliflere karşı tutumu konusunda bir kamuoyu yoklaması yapılsaydı, eminim ki büyük çoğunluk benim gibi alçakların kurşuna dizilmesi gerektiğini söylerdi.

Elbette, bu yıl 22 Temmuz'da Verhovna Rada tarafından kabul edilen 12414 sayılı yasa tartışmalı, bunu onaylayan ve onaylamayan birçok insan var. Demokratik bir ülke için bu gayet normaldir. Önemli olan, tartışmaların ülke için tehlikeli bir çatışmaya dönüşmemesi ve her iki tarafın da haklılığını yalnızca yasal yollarla savunmasıdır. Örneğin Ukrayna Anayasa Mahkemesi bu yasanın Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verirse, yasa iptal edilecektir.

UKRAYNA'DA HÜKÛMET GERİ ADIM ATTI

Öte yandan söz konusu eylemler ve toplumsal muhalefet neticesinde Ukrayna'da hükûmet geri adım attı ve NABU ile SAP kurumlarının bağımsızlığının yeniden tesis edilmesi adına yeni yasa sürecini başlattı.