Kuzey Kafkasya Avrupa’nın Güvenlik Sınırı: Kıyiv’de yeni deklarasyon kabul edildi

Ukrayna’nın başkenti Kıyiv'de 1 Kasım 2025 tarihinde “Avrupa'nın Güvenlik Sınırı: Kuzey Kafkasya” başlıklı uluslararası konferans düzenlendi.

Konferansa Ukrayna Parlamentosu Başkan Yardımcısı Oleksandr Koniyenko, sürgündeki Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Başbakanı Ahmed Zakayev, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Danışmanı Mıhaylo Podolyak, Ukrayna’nın eski Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, KTMM Başkan Yardımcısı ve Ukrayna milletvekili Ahtem Çiygöz, Ukrayna Milletvekili Mariya Mezentseva, dünyanın farklı ülkelerinden Çeçen diasporası temsilcileri, Ukrayna ordusunda görev alan gönüllü Çeçen birlikleri askerleri ve Kafkasya’nın diğer halklarının resmi delegeleri ile aktivistler katıldı. Ayrıca konferansın katılımcıları arasında Ukraynalı siyasetçiler, savaş gazileri, insan hakları savunucuları ve gazeteciler yer aldı.

Ukrayna Parlamentosunun, Çeçen İçkerya Cumhuriyeti’nin Rusya Federasyonu tarafından işgalini ve Çeçen halkının soykırımını kınayan karar tasarısının kabulünün 3. yıl dönümüne ithafen düzenlenen “Avrupa'nın Güvenlik Sınırı: Kuzey Kafkasya” başlıklı uluslararası konferansta, Kuzey Kafkasya’nın stratejik önemi, bölge halklarının özgürlük ve kendi kaderini tayın etme mücadelesi, Kafkas birliklerinin Ukrayna’nın savunmasına ve Rus işgaline karşı direnişe katkıları ele alındı.

Konferansın sonunda, “Kuzey Kafkasya'nın Avrupa'nın Güvenlik Sınırı Olduğuna Dair Kıyiv Bildirgesi” kabul edildi. Belgede, Kuzey Kafkasya’nın Avrupa güvenlik mimarisinde kritik bir rol oynadığı vurgulanarak, bölge halklarının özgürlük ve insan hakları mücadelesine uluslararası desteğin artırılması çağrısında bulunuldu.

Bildirgenin tam metni şu şekilde:

Kuzey Kafkasya'nın Avrupa'nın Güvenlik Sınırı Olduğuna Dair Kıyiv Bildirgesi

Kıyiv, 1 Kasım 2025

Giriş

Bizler, “Avrupa'nın Güvenlik Sınırı: Kuzey Kafkasya” adlı uluslararası konferansın katılımcıları olarak, Çeçen İçkerya Cumhuriyeti’nin işgalini kınayan 18 Ekim 2022 tarihli №2672-IX sayılı Ukrayna Parlamentosu kararının üçüncü yıl dönümü vesilesiyle Kıyiv’de toplandık.

Birleşmiş Milletler Şartı, Helsinki Nihai Senedi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ilkeleri doğrultusunda hareket ederek,

Ukrayna’nın uluslararası tanınmış sınırları içindeki egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığımızı teyit ederek,

Avrupa’nın istikrarı ve güvenliğinin, Kuzey Kafkasya halklarının kaderiyle ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu kabul ederek,

bu bildirgeyi kabul ediyoruz.

I. Vizyon ve Temel İlkeler

1. Kuzey Kafkasya, Avrupa güvenlik sisteminin kritik bir halkasıdır. Hibrit saldırılar, militarizasyon, baskılar, sürgünler, kültürel asimilasyon ve bilgi operasyonları gibi sistematik tehditler sınır aşan niteliktedir ve koordineli uluslararası müdahaleler gerektirmektedir.

2. Kuzey Kafkasya’nın yeniden hukukun üstünlüğüne kavuşması, halklarının haklarının korunması ve bölgenin işgalden kurtulması, Avrupa’nın uzun vadeli istikrarının temel unsurlarıdır. Avrupa Birliği, Türkiye, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri için Rusya boyunduruğundan kurtulmuş bir Kuzey Kafkasya; Avrasya’da siyasi istikrarın, Karadeniz’de barışın, çöküş halindeki Rusya Federasyonu’nun emperyalist dürtülerinin dizginlenmesinin ve bu rejimin radikal İran’dan yalıtılmasının teminatıdır.

3. Bölge halklarının özgürlük, güvenlik ve onur arayışına destek verilmesi; caydırıcılık ve adil barış politikalarının ayrılmaz bir parçasıdır. Bu bağlamda, Batılı siyasetçi ve uzmanların Kuzey Kafkasya’yı “Rusya’nın bir parçası” olarak değil, kendi kimliği, elitleri ve geleceği olan bağımsız bir makro bölge olarak değerlendirmeye başlaması kritik önem taşımaktadır. Bu nedenle, bölgenin "milletler hapishanesinde" (Rusya) kalmaya devam etmesine bağlı kalmayan, bölgenin geleceğine dair kendi vizyonlarına sahip olanlarla diyalog başlatmak önemlidir.

II. Siyasi ve Hukuki Yönergeler

4. Katılımcılar, Kuzey Kafkasya’ya yönelik kademeli bir İşgalden Kurtarılma Politikası Yol Haritası geliştirilmesini ve uygulanmasını desteklemektedir.

Bu yol haritası dört tamamlayıcı eksenden oluşur:

• Hukuki eksen: Evrensel yargı mekanizmalarının kullanımı, suçların belgelenmesi, uluslararası mahkemelere başvuruların desteklenmesi.
• Yaptırım ekseni: Baskılar, askeri seferberlik, zorla göç ettirme ve kültürel yok etme eylemleri nedeniyle kişisel ve sektörel yaptırımların genişletilmesi.
• İnsani eksen: Mülteci ve yerinden edilmiş kişilerin korunması, siyasi mahkûmlara destek, tıbbi ve psikolojik yardıma erişim, dil ve kültürün korunması.
• İletişim ekseni: Dezenformasyonla mücadele, bağımsız medya ve uzman analizlerinin desteklenmesi.

III. Çağrılar ve Tavsiyeler

5. Ukrayna Parlamentosuna:

18 Ekim 2022 tarihli №2672-IX sayılı kararın geliştirilmesi ve sürgündeki İçkerya devletinin işlevselliğinin sağlanması amacıyla:

• Çeçen İçkerya Cumhuriyeti vatandaşlığını tanımak.
• Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nın uluslararası alanda tanınmasına kadar, üçüncü ülkelerin topraklarında Çeçen İçkerya Cumhuriyeti vatandaşlarının çıkarlarını Ukrayna'nın temsil etmesini sağlayacak yükümlülükleri kabul etmek.
• AB, Birleşik Krallık, Kanada, ABD ve Avrupa Parlamentosu’na, İçkerya’nın milli kurtuluş hareketini destekleme çağrısında bulunmak.
• Çeçen İçkerya Cumhuriyeti İşgalden Kurtarılma Devlet Komitesi’ne milli kurtuluş mücadelesi yürüten resmi bir organ statüsü verilmesi ve düzenli parlamenter diyalog mekanizması oluşturulması.
• Kuzey Kafkasya konularında parlamento içi çalışma gruplarını uluslararası ortaklarla daha sistematik iş birliği için etkinleştirmek.
• "Rusya Federasyonu Sömürge Halklarının Milli Hareketleriyle Etkileşimine İlişkin Ukrayna Devlet Politikasının Temel İlkeleri Hakkında" (15 Temmuz 2024 tarihli ve 11402 sayılı) Yasa Tasarısını kabul etmek.

6. Avrupa Parlamentosuna, Avrupa Birliği ülkeleri, Birleşik Krallık, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri parlamentolarına ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını tanıyan ve ayrıca Ukrayna Parlamentosunun 18 Ekim 2022 tarihli 2672-IX sayılı Kararını destekleyen Rus demokratik muhalefet güçlerinin sağlıklı bir kesimine (öncelikle Rusya Cumhuriyeti Halk Temsilcileri Kongresi):

• Kuzey Kafkasya halklarının haklarına ilişkin kararlar kabul etme, kamuoyu duruşmaları ve bilgi toplama misyonları düzenleme de dahil olmak üzere Kuzey Kafkasya’nın işgalden kurtarılması politikasının parlamenter boyutunu desteklemek.
• Kuzey Kafkasya milli kurtuluş hareketleriyle diyalog kurulmasına yardımcı olmak; bu hareketlerle iletişim için parlamenter gruplar oluşturmak.
• Baskı ve zorla göç uygulamalarından sorumlu kişilere yönelik yaptırım listelerini genişletmek, Kuzey Kafkasyalı askerlerin Ukrayna’daki savaş suçlarına karışmalarını izlemek ve cezalandırılmalarını sağlamak için denetim mekanizmaları kurmak.

7. AB üye ülkeleri, Birleşik Krallık, Kanada ve ABD hükümetlerine ve kurumlarına:

• Kuzey Kafkasya konusunu stratejik caydırıcılık planlarına entegre etmek.
• Bölge halklarının insan hakları, kültürel miras ve dil koruma programlarını desteklemek.

8. AB üye ülkeleri, Birleşik Krallık, Kanada ve ABD’nin akademi, uzman çevreler ve STK’lara:

• Kuzey Kafkasya hukuku, güvenliği ve kültürü üzerine araştırmaları teşvik edecek bir uzman ağı kurmak. Ayrıca bölgedeki insan hakları ihlallerini izlemek üzere “Caucasus Watch” adlı kamu izleme platformunu oluşturmak.