Çin'den borç tuzağı: Orta Asya Zirvesi'nde hangi ülke ne kadar para aldı?

Çin-Orta Asya Zirvesi, 18 Mayıs 2023 tarihinde Çinlilerin Göktürk Devleti'ni vergiye bağladığı Tang Hanedanlığının merkezi olan Şian şehrinde başladı. İlk kez yüz yüze formatta gerçekleştirilen Çin-Orta Asya Zirvesi, bu hafta başı son erdi. Çin'in konuk ettiği Türkistan coğrafyasındaki 5 devlet başkanı, Çin hükumetinden aldıkları yardım veya yatırımlarla devletlerine geri döndü.

ÇİN, TÜRKİSTAN'DAKİ HEGAMONYASINI GÜÇLENDİRİYOR

Çin yönetimi, görüşme çerçevesinde bölge ülkelerinin temsilcileriyle toplamda 50 milyar doları aşan anlaşma imzaladı. Bu noktada, Kazakistan ve Özbekistan ile daha yüksek miktarda anlaşma imzalanırken; daha küçük kısmın ise Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan ile imzalandığı belirtildi.

BEŞ ÜLKE ÇİN'DEN NE KADAR PARA ALDI?

Peki bu beş devletin Çin'den aldığı yardım, yatırım veya kredilerin miktarı ne kadar? Çin'den ve bu beş devletin önemli kurumlarından bilgileri, Kırım Haber Ajansı (QHA) olarak derledik:

ÖZBEKİSTAN

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev; Çin ile endüstriyel sanayi alanı başta olmak üzere, hidroelektrik santralleri, trafo merkezleri, demir yolu inşaatları, elektrikli otomobil fabrikalarının inşası ve diğer yatırım projeleri kapsamında değeri 25 milyar doları aşan 41 belge imzaladı.

KAZAKİSTAN

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Çin ile petrol, otomobil ve diğer fabrikaların inşası ve diğer yatırım projeleri kapmasında değeri 22 milyar doları aşan 23 anlaşma imzaladı.

TACİKİSTAN

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Çin ile, Şi Cinping'in ülkeye özel bir bütün olarak tahsis ettiği 4 milyar değerindeki 25 belge imzaladı. Diğer yandan Çin kontrolündeki Asya Altyapı Yatırım Bankası, Tacikistan'da hidroelektrik santral inşası için 500 milyon dolar borç verecek.

TÜRKMENİSTAN

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov, Çin ile özeliklle peterol ve doğal gaz alanlarında 23 belge imzaladı. Ancak, doğrudan yatırımlardan veya verilen miktarlardan söz edilmedi. Liderler, sadece Türkmenistan'dan Çin'e doğal gaz boru hattı inşasının devam etmesinden bahsetti.

KIRGIZİSTAN

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov Çin ile petrol, kömür madeni, petrol arama projeleri, Kırgızistan Özbekistan ve Çin demir yolu inşaatı projesi ve diğer alanlarda değeri 1 milyar doları aşan 26 belge imzaladı.